Jumat, 13 Agustus 2010

BAHAN SERMON PARHALADO MINGGU XI DUNG TRINITATIS, 15 AGUSTUS 2010

Pandonganion Ni Debata

Ev. : 1 Musa 31 : 36 – 44 Ep. : 1 Petrus 3 : 8 – 12

I. Patujolo
Di Hata Heber, adong 3 ragam lapatan ni goar “Jakob” i ma : a) Marlapatan “na bisuk”, ala mansai na bisuk do si Jakob mangalului hamonangan dohot paruntungan tu dirina. b) “Jakob” na marlapatan “na niondingan ni Debata”, ai diramoti Debata do ibana nang pe godang hasalaanna, ala sai pintor hatop ditopoti ibana hasalaanna, gabe diondingi Debata ibana. c) Jakob, na marlapatan sitangkup tambihul, ai na sorang linduat do ibana dohot hahana Esau. Dung sorang si Esau, sorang ma muse si Jakob, alai pintor ditangkup jala ditiop ibana tambihul ni hahana, ala ni i digoari halak ibana si Jakob, lapatanna sitiop tambihul (1 Musa 25-26). Hombar tu goarna i do hadirionna, ai na bisuk do ibana, huhut marhaposan tu Debata.
Saleleng di jolona, dirajumi jala diperlakukan si Laban do si Jakob songon anak gajianna, ndang songon hela manang anggota ni keluargana. Diparhatopot ibana do na tarpasupasu do ibana ala ni si Jakob i, tamba do sinamotna jala lam mamora ibana. Alai ndang gabe mauliate rohana ala ni i, ala simata hepeng ibana sai naeng do angkalanna helana i, sai naeng doboonna upana. Ndang lomo rohana morot helana i sian lambungna asa gabe sada ruma tangga na mandiri, alai sai hot ma nian di jolona jala torus di toru ni kendalina asa sai martambatamba dope hamoraonna. Alai ndang hombar i tu lomo ni roha ni Debata. Panean di bagabaga ni Debata na tu si Abraham do si Jakob i (1 Mus.12:1-3). Aut sura pe lomo rohana maringan torus di Padan Aram, bahen hasasaut ni bagabaga i ndang na laho loason ni Debata. Songon i ma di jolo ni turpuk on, disuru do ibana mulak tu Kanaan, tano na pinarbagabaga i (1 Mus.31:3). Di na so tarulahonsa i sian na patar, tarpaksa ma ibana lintun (1 Mus.31:21). Alai dung tarbortik i tu si Laban, dieahi do ibana. Anggo tahina hian nian, na roa do (pat.1 Mus.31:29a). Alai ala dipaingot Debata ibana di nipina (1 Mus.31:24, 29b), gabe dilului ma hata dame. Nang pe songon i, ndang tarbolushonsa anggo hamamago ni terafim manang debata idupna na disura rohana ditangko si Jakob (1 Mus.31:30), gabe disungkapi ibana dohot sude na di ibana. Dung so dapotsa tongon, tarrimas ma si Jakob tu ibana songon na martaringot di turpuk on.

II. Hatorangan
Turpukta on, na marisihon pangkataion ni si Jakob dohot si Laban, na marbonsir sian pangaleleon ni si Laban tu si Jakob ala lintun marsibuni ianggo si Jakob sian tulangna i. Angkup ni naung tarbortik tu si Jakob angka hata ni tungganena (angka anak ni si Laban) na mandok: “Nunga diahuti si Jakob sinamot ni amanta sasudena jala marharoroan sian na di amanta i do hamoraonna on sudena”. Bohi ni si Laban pe, ndang songon na sai laon be dompak ibana diida si Jakob. Dung i ninna Jahowa ma mandok si Jakob: “Mulak ma ho tu tano ni angka ompum, tu tano hagodanganmu, hudongani pe ho”. (bindu 31: 1 – 3). Boi dohonon na mangonjar roha ni si Jakob gabe lintun marsibuni manadingkon tulangna si Laban, ima ala asa malua (bebas) manang gabe jolma na merdeka; ndang olo be ibana di jolo ni tulangna i naung 20 taon lelengna diulahon ibana songon parkarejo (naposo) na manjalo upa sian ulaonna i. Songon di hadirion ni halak Batak taringot tu bona pasogitna na tongtong manghaholongi bangsona, mangargahon habatakonna, na tongtong masihol laho mulak tu huta hatubuanna, ido umbahen na sai disosohon asa diargahon halak Batak bona ni pasogitna manang di dia pe ibana, manang naung gabe aha pe ulaonna, na ingkon argahononna do tano hatubuan dohot hagodanganna manang bona ni pinasana i. Songon hata na mandok, “Arga do bona ni pinasa, dipingkir angka na marroha. Nang pe laho marhutasada, sai ingot, ingotma tu huta. Dao pe ho marhutasada, di purba manang di dangsina. Tongtong ingot tona ni ompunta, sai mulak, mulak ma tu huta”. Dohot di hata na mandok, “Walau hujan emas di negeri orang, masih lebih baik hujan batu asal di negeri sendiri”. Doshon songoni ma nang si Jakob na marhuta sada tu huta ni halak habinsaran, tu luat Padang – Aram inganan ni tulangna si Laban songon na tinonahon ni Isak, amana i.
Si Laban ima halak Aram na tarbarita di luatna siala godang arta manang sinamotna jala ngoluna pe marhasonangan do. Disi ma si Jakob mangula marmahani angka biru-biru dohot pahan-pahanan na asing pola lam tu deakna. Jala songon singkat ni upana sian ulaonna saleleng 20 taon i, ima : Parjolo, dipangido si Jakob ma tu si Laban asa dilehon boruna siampudan na margoar si Rahel gabe jolmana dohot padan na dipangulahon ibana marmahan saleleng 7 taon laho mambuat si Rahel. Dioloi si Laban do pangidoan dohot padan naniuarihon berena i. Dung jumpang padan nasida i, dipangido si Jakob ma si Rahel asa gabe jolmana. Hape, ndang songon padan nasida i na ingkon si Rahel do na dipangido si Jakob hian asa gabe ripena, alai boru sihahaan ni tulangna i do na margoar si Lea na gabe ripena. (hombar adat na masa di luat Haran manang di halak Aram, ingkon jumolo pamulihon sihahaan asa sianggian). Atik pe jut roha ni si Jakob di pambahenan ni tulangna i, tarjalo ibana do na masa i siala tongtong marpadan tulangna i na ingkon lehononna si Rahel gabe jolmana dung jumpang 7 borngin dijabuhon rap dohot si Lea dohot pangidoan asa dipangulahon si Jakob ma muse 7 taon lelengna gabe parkarejo ni si Laban. Singkat ni upa ni si Jakkob saleleng 14 taon ima dua boru ni tulangna si Laban na gabe jolmana. Paduahon, dung ditubuhon si Rahel ma si Josep, dipangido si Jakob do tu si Laban asa dipaborhat ibana laho manopot tano hatubuan dohot hagodanganna ima tu Tano Kanaan. Dipangido si Jakob ma asa diloas si Laban ibana mamboan angka jolmana ( Lea, Rahel, Zilpa, Bilha) dohot angka tubuna sudena nang angka naung disamothon ibana marhite pangulahononna marmahani angka pahan-pahanan ni tulangna i. Di pangidoanna napaduahon on, tongtong marpadan nasida taringot tu parbagian ni angka pahan-pahan i, jala diulahon si Jakob ma siulahononna muse saleleng 6 taon. Jadi mamora bulung ma si Jakob ala ni angkalna laho mambalos angkal ni tulangna i, pola torop angka biru-biruna dohot naposona boru-boru dohot baoa, angka unto dohot halode (jaha bindu 30: 25 – 43).
Tolu hali ma nasida marpadan di angka na sinangkapan ni roha nasida nadua. Alai duansa do nasida rap hea mangose padan na pinadanhon nasida. Tutu, molo adong na mangose padan ingkon tubu ma parsalisian, parbadaan, hagunturon di angka na marpadan i. Hape ia parpadanan i tujuanna asa parohon hadameon/hadengganon di angka na marpadan. Molo marpadan angka na parangkal songon si Jakob dohot si Laban on, ndang boi jumpang hadameon/ hadengganon di ujungna. Na ingkon dihangoluhon manang diulahon dohot sasintongna do hape isi ni parpadan i asa jumpang hadameaon/hadengganon (syalom).

III. Sipahusorhusoron
1. Tapuji ma Tuhan Jahowa Pardenggan Basa na sumurung i naung mangalehon Kemerdekaan (Haluaon) tu bangsonta Republik Indonesia jala na sai tongtong mangaramoti hita angka pangisi ni negara Republik Indonesia sahat ro di tingki on. Jala di tanggal 17 Agustus 2010 na naeng ro on, tepatma taolophon ari parningotan Kemerdekaan Republik Indonesia naung marumur 65 taon. Jala gok puji-pujian dohot hasangapon mardongan mauliate ma di Tuhanta Jesus Kristus naung paluahon hita sian gomgoman ni dosa nang hamatean na manongtong i. Songon Hata-Na na mandok, “Songgop do tu Ahu Tondi ni Tuhan i, ai dimiahi do Ahu, mamboan barita na uli tu angka na pogos. Disuru do Ahu, mamaritahon tu angka na tarhurung asa malua, tu angka na mapitung asa marnida, paluahon angka na ginosagosa, mamaritahon taon parasinirohaon ni Tuhan i.” (Lukas 4: 18-19).
2. Hita jolma pardosa nunga manjalo “Taon Parolopolopon (Tahun Yobel)” ima Haluoan (Kemerdekaan) na pinatupa ni Jahowa marhite-hite Tuhan Jesus Kristus sahali ro di salelengna (ex havax). Ibana do na mamintori hita gabe sahat hatigoran hangoluan tu saluhut jolma; gabe mardame (dipadame) hita dohot Tuhan Jahowa hinorhon ni panobusion na dibagasan mudar-Na na badia i. Angka naung dipalua (orang yang merdeka) do hita nuaeng marhite-hite haporseaonta tu Tuhan Jesus, Sipalua i. Tajalo do Padan Hadameon sian Ibana ima, “…, asa unang mago ganup na porsea di Ibana, asa hangoluan na saleleng-lelengna di ibana.” (Joh 3:16). Hot ma antong Padan Hadameon/Haluaon i mian di hita jala unang be olo hita diela-ela jala dipatundukhon ni auga parhatobanon sibolis i. Tahangoluhon ma Padan Hadameon/Haluaon (Kemerdekaan orang Kristen) ima na mangeahi hatigoran, hadaulaton, haporseaon, holong ni roha, habengeton dohot lambok ni roha. Jala tasodahon ma roha na so daulat ro di angka hisap-hisap ni tano on. Ai hadameon do jumpang sian padan naung diparade Jahowa marhite-hite Tuhan Jesus Kristus na manghorhon Haluoan di hita. Ipe, taringkoti ma asa mardame tu saluhut halak. Siala dibagasan dame do disaburhon parbue hatigoran di angka na olo mangulahon dame naung nilehon Tuhanta tu hita.

Jamita Minggu Misericordiasdomini – 14 April 2024

Sondang ni Bohi ni Jahowa Manondangi hita      (Cahaya Wajah Tuhan Menyinari Kita) Psalmen 4 : 1 – 9      Hamuna angka nahinaholonga...