Senin, 29 September 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XV Dung Trinitatis, 28 September 2014

Porsea Di Huaso Ni Jesus
Mateus 21: 23 – 32
     a.       Ia turpuk on masa ditingki mangajari Jesus di Bagas Joro ni Debata, dungkon i manghatahatai ma Ibana dohot angka malim dohot angka sintua ni halak Jahudi. Disungkun nasida ma marhite huaso dia do Jesus patupahon angka halongangan i. Alai ndang dialusi Jesus i, baliksa disungkun Jesus do tu nasida, sian dia do pandidion na pinatupa si Johannes Pandidi sian jolma do manang sian surgo ? Angka sintua ni malim i dohot angka pangituai halak Jahudi i ndang mampu mangalusi ala naeng mangalului dalan na aman do nasida. Mabiar do nasida mangokui pandidion na pinatupa si Johannes Pandidi sian jolma; boi do gabe uhuman ni halak natorop nasida. Molo sabalikna didok nasida pandidion i sian Banuaginjang ndang barani nasida siala nasida sandiri pe manulak si Johannes Pandidi. Haroro ni Johannes Pandidi songon sahalak panurirang di roha torop jolma na ro paboahon hatigoran ni Debata. Naung dipaila si Johannes Pandidi do kemunafikan ni angka sintua ni malim i. Nuang leleng mar-abad-abad ndang hea ro panurirang, alai laos ro ma si Johannes Pandidi pabotohon hamubaon ni roha, ido umbahen mansai torop jolma na manjanghon ibana jala bertobat. Alai angka sintua ni malim dohot siboto surat i, ndang lomo rohana haroro ni si Johannes Pandidi dohot na pinabotohon ni si Johannes i. Baliksa ditulak nasida do ndang tarjalo rohanasida si Johannes Pandidi. Sasintongna ndang parduli nasida di lomo ni roha ni Debata, ndang diharingkothon nasida lomo ni roha ni Debata di ngolu nasida. Na sai holan mamingkirhon na ringkot di ngoluna do nasida. Angka sintua ni halak Jahudi i pajongjong hatigoranna sandiri ido umbahen ndang unduk nasida di hatigoran ni Debata ( Rom.10:3). Parugamaon ni halak Jahudi na niuluhon ni angka malim sisongoon on ima na sai holan mangharingkothon patik ni manisia ndang patik na sian Debata. Ai nunga dirumari nasida hapolinon ni Patik ni Debata napinasahat tu si Musa. Ugamo i gabe holan legalitas uhum na madabu tu kemunafikan. Diokui nasida do Debata alai ndang Debata na dibagasan Hata ni Debata. Nunga marasing debata nasida na sai holan hombar tu pangantusion dohot lomo ni rohana sambing do. Naung pe nunga dipaingot Debata nasida sian ompunasida marhitehite angka panurirang, sai tongtong do nasida manulak Debata ala so hombar tu lomo ni roha nasida.
    b.      Sahat ma tu umpama na pinasahat ni Jesus laho patoranghon hasalaan ni angka sintua ni malim i, ima taringot tu dua anak na sinuru ni amongna. Ia umpama on holan di Mateus do tarsurat, ndang dapot hita di injil synopsis na asing. Molo anak na siahaan i di suru amongna asa laho manggula tu porlak ni amongna i, alai ditulak anakna i do, ndang dioloi. Alai dung dirimangrimang i anakna i pandohanna i, ro ma panolsolion diri, gabe saut ma diulahon parsuruon ni amongna i. Dung i disuru amongna ma sianggian i asa laho mangula tu porlak ni amongna. Dioloi anakna i do alai ndang diulahon. Disungkun Jesus ma tu angka sintua ni malim i dohot angka siboto surat, ise do nasida na mangulahon lomo ni roha ni amongna i ? Dialusi angka sintua ni malim dohot siboto surat i ma; siahaan. Umpama ni Tuhan Jesus taringot tu dua halak anak ni amongna on manggombarhon dua horong halak Jahudi. Horong na parjolo ima angka halak pardosa di adopan ni halak malim i na dihasogohonna ima angka boruboru na so hasea, angka sijalo beo, pangarupa, panangko dohot angka na asing. Nasida ma na tumangihon soar na joujou sian si Johannes Pandidi asa marhamubaon ni roha, jala nasida ma na mamelehon diri na asa tardidi. Nasida ma na manggombarhon siahaan i na manolsoli angka dosadosana jala mangihuthon Tuhan Jesus. Horong na paduahon ima halak Jahudi na merasa dirina naung badia, jala ndang mardosa ima manggombarhon angka sintua ni malim dohot siboto surat i. Nasida ma na sai paolooloi Hata ni Debata alai ndang diulahon, baliksa gabe maralo do tu sangkap dohot lomo ni roha ni Debata. Ndang dipatuduhon nasida holong ni roha ni Debata na sian patik i tu angka halak pardosa i.
      c.       Unang Manguhumuhumi. Dibagasan turpuk on na pinatupa ni Jesus tu angka sintua ni malim dohot angka siboto surat i mansai suman dohot na nipatupa Panurirang Natan tu si David ala ni dosa ni si David mambuat pardihuta ni si Uria ima si Batsyeba, dipaboa si Natan do umpama halak na mora na mambuat tano ni na pogos, tau do si David mangalusi na sintong. Lapatanna adong persuasif na niulahon ni Jesus dohot Panuririang Natan laho paboahon hasalaanna, adong metode na mansai denggan siparrohahononta laho paingothon hasalaan ni dongan molo jumpang hita di tonga ni keluarga, huria, nang masyarakat pe. Lapatanna jotjot do jolma madabu tu na holan mamparohahon hasalaan ni jolma sian hasalaanna sandiri. Godang do jolma madabu tu sikap na manguhumuhumi donganna jolma so mamaereng hasalaan nang dosana sandiri. Ido umbahen didok Jesus di Mateus 7 : 3 “Aha ma pola paberengberengonmu silbaksilbak na di mata ni donganmu; ia na satiang na di matami ndang diantoi ho?” Diparngoluon ni halak na porsea pe dijamothon do asa unang madabu tu pangalaho na sai holan manguhumuhum i dongan jolma. Ai ndang adong hakta laho manguhumuhum i donganta songon naung disosoi Apostel Paulus di Rom bindu 14, jala laos didok do di ayat 12 i “Asa ganup hita on, alusanta do Debata taringot tu dirinta be”.
     d.      Ulahon ma Hata i. Boi do parngoluon ni halak Kristen i madabu tu bagasan kemunafikan;  ringgas do ibana marminggu, tu partangiangan, tu parpunguan koor, alai holan rutinitas do i, ndang diulahon Hata ni Debata. Ido umbahen didok Jesus di Mateus 7: 21 “Ndada saluhut halak na mandok Ahu Tuhanna bongot sogot tu harajaon banua ginjang i, holan angka na mangulahon lomo ni roha ni Damang na di banuaginjang i do.” Ndang ditanda Debata na holan joujou tu Ibana alai ndang diulahon lomo ni roha ni Debata. Angka na manggulahon Hata ni Debata do na bongot tu Harajaon ni Debata. Jadi angka na mangulahon Hata ni Debata do, ndada holan ritus formalitas keagamaan alai ndang tarida parbue ni haporseaonna hape didok do di Jakobus 2: 17 “Haporseaon i pe songon i do: Anggo so adong pangulaonna, naung mate do hadirionna.” Jadi ingkon dipatuduhon do kontribusi ni haporseaonna di parngoluonna maradophon dongan jolma nang maradophon Debata. Tudos do songon sahalak panjaga palang pintu Kereta Api, sai dijaga do pintu i sian kendaraan motor nang mobil na naeng mamolus rel kereta api i, arian manang borngin ingkon dipatuduhon nasida di marka ni pemberitahuan. Tarlumobi  molo borngin ingkon dipaingot do angka nanaeng mamolus rel kereta api i, molo topet adong mamolus kereta api marhite na pagalakhon senter manang lampu semprong. Molo lupa ibana pagalak lampuna boi do manghorhon mara, terjadinya korban jiwa. Lao songon i do haporseaonta i molo holan hasomalan do ugamonta i alai ndang tapagalak marhite angka parulaonta, laos gabe hamateanma jambarta disi.
    e.       Haporsea i ma Tuhan Jesus. Molo marminggu hita jotjot do hita jongjong laho manghatindanghon haporseaon (Pengakuan Iman). Alai boi do i holan legalitas ni parmingguonta siganup minggu, alai ndang taboto di pardalanan ni ngolunta jotjotan do ra hita ndang porsea di huaso ni Tuhan i. Marhite turpuk on dipingot tu hita as unang madabu tu pangalaho ni angka siboto surat dohot angka sintua ni malim i na so porsea di huaso ni Jesus Kristus. Ala ni i hita naung porsea dibagasan Jesus Kristus naeng do margogo hita paihutihuthon Jesus dipardalanan ni ngolunta. Sotung gabe manimbil hita sian Tuhan Jesus ala ni sitaonon, hamaolon, parmaraan na taadopi dohot ala ni pangantusion na sala di Tuhan Jesus i. Unang ma gabe perasaan, pingkiran, nang panghilalaanta mangatur huaso ni Tuhan Jesus songon angka sintua ni malim dohot siboto surat i. Alai naeng ma Tuhan i na mangaraja i roha nang pingkiranta songon na pinodahon Apostel Paulus di Galatia 2:20 “Ndada ahu be na mangolu i nuaeng; Kristus do mangolu dibagasan ahu. Ia mangolu pe ahu nuaeng dibagasan daging, mangolu marhitehite haporseaon di Anak ni Debata na manghaholongi ahu jala na mangalehon dirina humophop ahu”. Amen.

Rabu, 24 September 2014

Bahan Jamita Epistel Minggu XV Dung Trinitatis, 28 September 2014

Porsea Di Huaso ni Debata
Hesekiel 18: 1-4+25-32
  
     a.       Dijolo ni turpuk on nunga dipatorang bagabaga taringot tu haluaon ni bangso Israel naung tarbuang di Babel i marhite Raja Nebukadnesar. Dipangke Panurirang Hesekiel do tolu lambang taringot tu bagabaga haluaon ni bangso Israel; Hau Ares ima Dinasti manang pinompar ni si Daud na sangap i, alai ala ni ginjang ni rohana gabe ro ma pidong rajawali (manggombarhon Raja Nebukadnesar) sian purba mamonggoli rantingna na timbo i, digotap do puncu ni ranting i, laos diboan do tu tano parboniagaan. I do parbue ni na so satia, nunga nian tarsuan alai ndang gabe manjadi, ai gabe ro ma raja Babel mangumpat hau ni Juda sahat tu uratna. Alai ro ma muse Debata mambuat sada ranting sian pusuk ni hau ares na timbo i, sian pinompar si Daud. Dibuat pe ranting i ndang asa diambolongkon, alai laho mangalopokhon (menanam kembali) hau anggur di dolok Israel. Ditaba Debata do tunas i laho mananom muse, diuhum Debata huhut dipalua, dipamate Debata laho pangoluhon, dipatutoru Debata laho patimbohon. Nang pe uhum na borat diae pinompar ni si Daud (diparngoluon si Zedekia), alai tongtong do Debata satia tu padanNa, tu angka uarina. Nasa na marnida Debata asa patutoru diri, molo so songon i ndang idaonna ngolu na gok parsaulian dibagasan Ibana. Dihalomohon Debata do ngolu ni jolma na patutoru dirina, dihagigihon Debata do jolma na patimbohon dirina (ginjang ni roha).
     b.      Nang pe diondolhon panurirang Hesekiel paboa ganup jolma do mardabudabu tu Debata, alai dipatuduhon ibana do huhut na manginsombut do dosa ni angka ompu ni halak Juda tu angka ianakhon manang pinomparna umbahen na ingkon tarbuang nasida di Babel mulai taon 587 BC i. Ala rup sapartingkian do si Hesekiel dohot si Jeremia, digombarhon Panurirang Jeremia do angka na tarbuang dohot Raja Joyakim taon 597 songon ‘parbue hau ara na denggan’, jala nasida na tinggal di panggomgomi Raja Zedekia ima ‘parbue hau ara na roa’ (Jer.24). Halak Jahudi di zaman Zedekia mungkin mamereng dirinasida naung sintong sian halak na di partingkian si Manasye, na boi sajo do ayat 2 i songon hatahata laho patigor diri, na mandok: “Angka amaama manganhon parbue ni hau anggur na asom, gabe ngiluan ia angka ngingi ni anakna!” (bd.Jer.31:29). Godangan do nasida  mamparhatutu hinasintong ni hata i (bd. 2 Musa 20: 5), alana habuangan i tung ala dosa ni bangso i do i secara keseluruhan. Hinorhon ni i gabe godang do nasida na mandele jala mandate, molo ala ni hajahaton ni Manasye nasida hona uhuman dohot ala ni dosa ni ompunasida ( 2 Raja.24:3-4) tung aha ma sibahenon nasida asa malua ? (Jes.22:12,13; Hes.33:10). Jotjot do gabe sada ende manang syair hinsakhinsak nasida i. Boasa ro uhuman tu hami dinaso huula hami, ia dosa ni ompunami do i. Hape ndang dibereng nasida angka dosa nabinahen nasida i (ay.5-24),Merasa nasida ndang adil Debata, hape nasida saandiri do bangso na so mananda diri nang pangalhona naung marlaok dosa i.
     c.       Andorang turpukta on nunga dibagabagahon panurirang i bura na ingkon saut tu atas ni bangso i (bd.16:20, 23). Asa disi ro uhuman i lam jonok, ganup nasida asa paluahon dirina be, ndang halak na asing (14:14,16,18,20). Alai nang pe songon i dihasiholi Debata do hamubaon ni roha ni bangso i (14:6, 11). Memang nunga marurat hasomalan di solidaritas sosial di tonga bangso Israel manang tanggung-jawab kelompok di bangso nasida, alai di Debata secara individu do bertanggung-jawab tu  Ibana. Dibagasan turpukta on na patuduhon mardalan do urutan na wajar sian sebab dohot akibat na masa ditongatonga parngoluon ni manisia. Debata ndang mangido halak martanggung jawab di angka situasi didia hatubuanna, alai angka pangalahona do na gabe sarombang dohot situasi na naung sega manang na naung sala i do. Ido umbahen ganup jolma dilehon pilihan laho manalpuhon na robi manghorhon tu na denggan do manang na jat. Songon sahalak panurat na boi do ubaonna redaksina marhite na manambai manang mangorui, laos songon i do jolma i, tung na dangol pe ngoluna na uju i, alai boi do muba i molo gabe pilihanna i manghorhon ngolu na marhamonangan raphon Debata. Ganup jolma do secara pribadi manang individu marurusan tu Debata, ai didok do di ayat 4 “Ida ma, ahu do nampuna saluhut tondi ni jolma....” laos didok do muse di ayat 32 “Ai ndang lomo rohangku mida hamatean ni na mate, ninna Tuhan Jahowa”. Ala ganup jolma berhubungan langsung do dohot Debata, ido umbahen diuduti muse di ayat 4 “Tondi ni manang ise na mardosa, ingkon i do mate.” Dung i di dok di udut ni ayat 32 “Antong pauba hamu ma rohamuna, asa mangolu hamu” (ptds.3:16-21; 33:10-20).
     d.      Di hita na hinaholongan dibagasan Jesus Kristus, didok syair ni ende sian Buku Ende no 753 ayat 1 “Dipardalanan Jesus dijolongku; Holong ni tanganMi manogu au; Nang di ngolungku Ho do sombaongku; Tung sonang mardalan raphon au.; Huboto do tangkas pangouonMuDiiringiring Ho do langkangki; Sahat ro di ujung ni pardalanku; Togu ma au jonok tu lambungMi”. Uli na i molo sai diiringiring Jesus hita songon bangso Israel i sai diringiring Debata, alai songon bangso Israel i hita sipata manimbil sian dalan hasintongan dohot hatigoran ni Debata. Jotjot do hita manuntun dalanta sandiri sai mangasahon pingkiranta hita asa na manghorhon tu bagasan dosa pangalahonta i. Songon bangso Israel na imbaru hita naung dipalua marhitehite mudar ni Kristus i asa tongtong hita ditogutogu Tuhan Jesus naeng ma: 1) Porsea hita huhut marpos ni roha manjalo Jesus na gabe Tuhan dohot Sipalua hita; 2) Marparsaoran dohot Tuhan ganup ari marhitehite na manjaha Hata ni Debata jala mameopsa, dohot marhitehite tangiang, huhut mangulahon HataNa ganup ari; 3) Sai rade mamungka roha dohot pingkiran tu Tuhan i laho manogunogu hita; 4) Magigi jala mabiar mangulahon dosa manang mangalaosi Hata ni Debata (ptds.Gal.5:22). Dihalomohon Debata do hamumulak parjahat i tumadingkon dalanna, naeng ma tapasiding sude angka na maralo tu Hata ni Debata jala mulak ma tu Debata (Mat.21:23-32). Sadalan songon na nidok ni endeta di Buku Ende No.727 ayat 1 Songon on didok Tuhanta Jesus : Ahu do na mamillit hamu; Asa lao hamu na marparbue jala mian parbuemuna I; Hupadiri asa lao marparbue; jala mian parbuemuna i. Hita na pinillit ni Tuhanta, ingot ma hata ni Tuhan I; Parbuehonna nasa na denggan, na hombar tu patik ni Tuhan I; Na tarjou do hita paimbaru diri, dibagasan Kristus Tuhanta i. Tarsolsolli ma nasa dosanta tapauba ma rohanta, tapelehon ma nasa dirinta, baen pelean na mangolu na badia di Tuhanta na hinalomohon ni Debata. Amen.”

Bahan Jamita Evangelium Minggu XIV Dung Trinitatis, 21 September 2014

Dihaholongi Debata Do Saluhut Bangso
Jona 3: 10-4:11
      a.       Ia Buku Jona ndada na diguritho si Jona sandiri,alai na marisihon taringot sahalak panurirang na margoar si Jona. Jona ima sian hata Heber ‘Yona’ na marlapatan ‘dara pati’. Goarna lengkap ima Yona bin Amittai. Namangolu do Panurirang Junus di partingkian Raja Jerobeam II hirahira taon 750 ( 2 Raja 14:25) jala mangula di Harajaon Israel Utara. Ibana ma sahalak panurirang nasionalis na paboahon hamonangan bangso Israel maralohon bangso Aram. Ia buku Jona on martujuan naeng memprotes partikularisme di bangso Juda dung habuangan Babel. Partikularisme di Juda dung habuangan Babel gabe lam gogo, hinorhon ni napaet na uju i nanialaman nasida dohot angka bangso na asing. Dihilala nasida do habuangan Babel i songon uhuman ni Debata siala dosa ni bangsoNa, ima dosa sinkritisme. Sinkritisme ima hasil pergaulan ni halak Israel dohot angka bangso parbegu. Ido umbahen dungkon habuangan Babel, sai marusaha do nasida manjaga, asa bangso Jehuda ndang madabu be tu sinkritisme, gabe manutup diri ma nasida sian angka bangso na asing jala partikularistis. Ido umbahen adong Buku Jona on laho mangalo sifat ketertutupan nasida i, ia Debata nasida ima Debata tu saluhut bangso do ndada holan Debatanasida, disi ma dipatuduhon universalistis asi ni roha ni Debata.
      b.      Sasintongna sian mulana pe Debata marsuru si Jona nunga ditulak roha ni si Jona, umbahen na lao ibana tu Tarsis. Alai di paro Debata do habahaba di na marsolu parao nasida umbahen na mabiar ibana jala diambolongkon donganna saparao i ibana tu laut jala dibondut ihan na balga. Dungi diulahon ibana ma parsuruon ni Debata ndung mulak hata ni Debata laho marsuru ibana tu Ninive. Dung muba halak Ninive, gabe piripirion roha ni si Jona mamereng umbahen so saut bura na ingkon masa tu Ninive; ala disolsoli Debata nabinahenNa tu Ninive, Lapatanna ndang dicabut haputusanNa i alai dipikirkan kembali bencana kehancuran ke Ninive manang membatalkan. Ido umbahen didok si Jona di bindu 4 ayat 2 “Jadi martangiang ma ibana tu Jahowa jala didok ma: Oe, ale Jahowa, nda i do hatangku hian, uju di tanongku dope ahu? Umbahen hujoloani nian maporus tu Tarsis, ai huboto hian do, Debata parasi roha jala pardengganbasa do ho lambat tarrimas, jala parasi roha godang, jala na olo sumolsol rohana taringot tu hamagoan”. Boasa muruk si Jona, so binoto alana, alai molo tasulingkiti lam bagas sian bindu 1 ayat 9 , na paboahon partikularisme, manang eksklusifitas ni si Jona dohot bangso Israel, na manghilala holan nasida do bangso ni Debata Jahowa, jala holan nasida do bangso na pinalua ni Debata ndang padohot bangso na asing tarmasuk ma Ninive, mardomu Ninive ima ibukota ni bangso Aysur na jotjot manjajah bangso Israel. Ima na mambahen si Jona gabe marsak rohana jala mandok asa tumagon dibuat Debata hosana. Ndang lomo rohana bangso na asing taruli haluaon sian bangsona bangso Israel.
     c.       Molo sai tajaha pangalaho dohot pandohan ni si Jona on maradophon Debata, mansai ginjang do rohana. Sai hira adong pos ni rohana molo tung mate pe ibana, na ingkon sahat do ibana tu surgo i; umbahen nadipangido ibana Debata mambuat hosana, diboto ibana do Debata nampuna hangoluan. Diboto si Jona do dosa na balga do molo mate maningkot jaloonna do upa ni di api naroko. Diudut ni i disangajo Debata do mangalehon ajar di si Jona marhite na tubu hau dulang mangalinggomi ibana sian matani ari, umbahen mansai sonang roha ni si Jona marlinggomlinggom di toru ni bona ni hau dulang i. Hape ro ma mangaruangi gilokgilok, umbahen na malos huhut mate ala ni mata ni ari gabe marsak roha ni si Jona. Naung ditegor Debata do si Jona, na lobi ummarsak rohana di hamamate ni hau dulang sian hamamate ni jolma na di luat Ninive. Hape tumimbo do jolma i songon na tinompa ni Debata sian angka natinompa na asing. Jala ndang lomo roha ni Debata di hamamate ni parjahat i molo so ditadingkon dope dalanna sian na jat. Ndang pantas si Jona marro ni rimas di hau dulang naung malos jala mate i hape na so pinagodangodangna, baliksa Debata do na ingkkon marro ni rimas tu pangalahona. Maksud ni si Jona sabotulna asa saut rimas ni Debata tu huta Ninive i, pinasonangsonang ma dirina sian na dao manatapnatap tu halelengse Ninive.
     d.      Pangalaho si Jona on boi masa do di ngolu ni halak Kristen, na manghilala haluaon i holan tu halak Kristen, ido umbahen barita haluaon holan dipeop sambing dibagasan rohana nang ngoluna. Hape didok Tuhan Jesus do di Johannes 10:16 “Adong dope angka birubirungku na asing, na so sian bara on. Ingkon dohot do angka i togihononku; tangihononnasida do soarangku, dung i gabe sada punguan ma i jala sada ma parmahan.” Lapatanna ingkon sude do jolma taruli Barita nauli songon angka na tinompa ni Debata tarmasuk ma disi angka halak pangisi ni huta Ninive po;a sahat tu angka pinahanna pe manghilala asa marhamubaon ni roha. Sian i na patuduhon haluaon na bersifat universalistis sian Debata tu angka na tinompana. Ndang jadi halak Kristen i manutup diri sian jolma na dihumaliangna. Naeng do lam bidang panatapan ni halak Kristen i dipangke Debata do gabe parhitean tu haluaon na sinangkapNa i ditongatonga portibi on. Songon tona ni Tuhan Jesus di Mateus 28 : 19-20 “Laho ma hamu, podai hamu ma saluhut bangso, didi hamu ma nasida tubagasan Goar ni Ama. Anak dohot Tondi Parbadia! Laos ajari hamu ma nasida mangaradoti nasa hata naung hupatikkon tu hamu. Ai ida ma, sai na dongananku do hamu ganup ari, rasirasa ro ajal ni hasiangan on!”. Ido umbahen didok Debata di ayat na parpudi ayat 11 “Baliksa pala ahu, tung so marasi ni roha ahu mida Ninive, huta na bolon i, na marisi lobi saratus duapulu ribu jolma, angka na so umboto parsirangan ni siamunna dohot sihambirangna, tole pinahan na sai deak ?” Lapatan pandohan ‘na so umboto parsirangan ni siamunna dohot sihambirangna’ ima, ndang ditanda halak Ninive na niula nasida i dosa do manang ndang. Jadi ringkot di Debata asa dohot si Jona ro paingothon pangalaho nasida i jala marhamubaon mulak rohana tu Debata. Songon topikni minggunta : Haluan tu ganup bangso. Diigil Debat do sian hita pangalaho na boi gabe dalan haluaon tu nasa bangso, tarmasuk ma hita na marhombar balok dohot na so saugamo dohot na so sahoum dohot hita, namarsaing be hasomalan ndang adat tarlumobi haporseaon, naeng do songon angka siihuthon Kristus hita patupahon angka ulaon asi ni roha na bolas gabe dalan pasupasu nang haluaon tu nasida (2 Kor.5:17-18). Amen.

Selasa, 16 September 2014

Bahan Jamita Epistel Minggu XIV Dung Trinitatis, 21 September 2014

Rade Ni Roha Disaluhut tu Debata
Pilippi 1: 21-30
     a.       Natongon tarhurung dibagasan hurungan do Apostel Paulus ala ni mambaritahon Barita na Uli ibana. Alai dihatindangkon ibana do ndada gabe pangambati na masa tu dirina i pardalanan ni Barita na Uli i. Baliksa tahe gabe mansai godang do panumpak na. Ai najolo marhite na tarhurung ibana lam sar do barita ni Kristus i paling saotik tu pangisi ni hurungan i dohot na humaliangna. Jala angkup ni i, lam tamba do pos ni roha ni halak Kristen na disi laho manghatahon Hata ni Debata dohot manghatindanghon haporseaonna. Dipaingot Sipaulus do asa tongtong parngoluon ni halak Kristen i hombar tu soara ni Barita na uli na sahat tu nasida, jala i di ihuthon nasida tongtong diparsaoran nasida. Marhite Barita na Uli i tarjou do nasida gabe warga ni Harajaon ni Debata. Ala ni i do naeng ma hombar parngoluon nasida tu status nasida songon warga ni Harajaon ni Debata i. Songon angka partohap di sude arta na di bagasan Harajaon ni Debata i tarjou do sude halak Kristen i laho patuduhon harajaon i, nang pe ingkon manaon ragam ni angka haporsuhon dohot penderitaan nasida siala ni  i.
     b.      Dung dipaboa Apostel Paulus panghilalaan di hurungan i, rade do ibana mate ala ni Kristus i, alai dipangido ibana boi nian malua sian hamatean i ala ringkot di pambaritahonon di barita na uli i, lumobi ma parsaoranna dohot huria Pilippi asa lam sumurung pamujion ni huria i di Kristus ( 1:21-26). Didok do ‘asal’, hata on patuduhon adong kepastian, molo tung so tulus na pinarsinta ni si Paulus boi rap huria i dohot apostel i dipangido ibana, asa tongtong huria i mangolu dibagasan Kristus i. Ngolu na dibagasan Kristus i, i ma ngolu na pahombar diri tu barita na uli i. Marhite kepastian na mangolu huria di bagasan Kristus i. Gabe boi ma huria i hot jongjong dibagaasan hasadaon ni tondi na sian Tuhan i. Manang aha pe na ro manghutur, mangambati huria i mambaritahon barita na uli i ndang tarambatisa i, ala naung Kristus gabe ngoluna. Ngolu sisongon i ma diparsinta ngoluna, parsaoranna tu barita na uli ni Kristus i. Kristus nuaeng mangolu dibagasan ngolu ni huria i, ai i do sada rahasia ni hararat ni barita na uli i. Molo sintong Kristus i di ngolunta sada jaminan do dingolunta i gabe parjamitaan jala gabe jamita tu na humaliang. Molo Kristus mian di ngolu ni huria i saada jaminan di hasadaan ni tondi, jala sisada haporseaon rap marungkil laho manghophop barita na uli i. Marhasadaon dibagasan tondi na sian Tuhan i, jala marsihohot dibagasan Kristus i. Ndang mabiar manang ise pe, ai dokdok do na mangagohon naposo ni Kristus i, marlapatan do i na mangalo Debata (Ul.Ap.5:39). Ai sialo Debata na mambahen dirina tu hamagoan do i, jala mambahen haluaon di halak na mangolu di bagasan Kristus i (1 Tes.1:4-8).
     c.       Sada aasi ni roha do i sian Kristus molo diloas huria i marsitaonon, ai ndada holan manghaporseai, alai tung dohot tahe marsitaonon manghophop Kristus i gabe sada asi ni roha molo didok Paulus di ay 29. Sada asi ni roha do i molo diloas Debata dope huria i sahat mampu marsitaonon ala ni barita na uli ni Kristus i, i ma parbue ni naung nialamanna. AI Kristus do hangoluan di ahu, jala laba nang hamatean, laos i do na nidok ni Jesus di Mat.5:11 “Martua ma hamu molo diinsahi halak hamu manang dipaburuburu manang dipatubutubu ragam ni hata na roa, na so tutu dompak hamu ala ni Ahu”. Dihaposi jala dihatindangkon si Paulus do i di ngoluna paboa asi ni roha ni Debata do i molo sahat ngolunta marsitaonon ala manghophop barita na uli i, songon naung nihilala ni apostel i najolo nang di tingki ibana manongos surat on (ay.30). Ngolu dibagasan Kristus i penentu do i nang tu ngolu ni na humaliang, ai ingkon adong disi keputusan mandongani na dibagasan Kristus i do, manang pasidingkon. Ala ni i, asi ni roha do i di halak na mangolu dibagasan Kristus gabe jamita ngoluna tu na humaliang, gabe boi penentu ngoluna di angka na pajumpang dohot ibana manjalo barita na uli i manang ndang.
    d.      Mangadopi ragam ni angka haporsuhon, sitaonon dohot di sude tahe parngoluan nasida siganup ari, dipaingaot Apostel Paulus asa hot nasida dibagasan hasadaon ni tondi jala rap marungkil marsada ni roha manghaporseai barita na uli.  Sitaonon i laho manghophop Barita na Uli ni Kristus do na masa tu si Paulus, jala nunga dibereng halak Kristen na di Pilippi i, uju di haroro ni si Paulus parjolo tu luat i. Dibereng nasida do ibana ditangkup jala dihurungkon parhuaso na di huta Pilippi. Ala diboto nasida do aha na masa tu si Paulus di tingki manongos surat na on. Nanidok ni si Paulus marhite i ndada na naeng menonjolkan diri. Alai naeng pahothon haporseaon ni halak Kristen i do, asa unang mandele jumpa masa sitaonon manang haporsuhon dibagasan paraloan haporseaon nasida.
     e.      Halak Kristen na tutu i ma marsihohot dibagasan hasadaon dohot haporseaon. Na tarrahut do halak Kristen dibagasan sada tondi, songon haasadaon ni na marhahamaranggi. Tung pe pangisi ni portibi on masialoan, jala asingasing pingkiran dohot hagiotna, alai anggo halak Kristen ingkon sada do, Hasadaon i do songon hagogoon di halak Kristen laho mangadopi portibi on. Ia so adong hasadaon i, tung so tarbahen huria i do hot jongjong mandalanhon perjuanganna manghamonanghon Barita na uli i. Ndang hea mansohot paraloon haporseaon ni halak Kristen i di portibi on. Alai laho mangadopi ragam ni angka musu ndang jadi mabiar halak Kristen. Nang pe dibagasan paraloan i berengon hira so tartaluhon musu i, jala hira so mungkin halak Kristen laho mamorangi angka dosa ni portibi on. Alai halak Kristen ndang jaadi putus asa, jala ndang jaadi mansohot beerjuang. Unang olo dipabiarbiar angka alo ni haporseaon, manang songon dia rumang ni i, na manghasogohon huria dohot Barita na uli ni Kristus i.
     f.        Songon sahalak Kristen ingkon barani do hita mangalo angka musu  ni Tuhan i, angka na manegai huria i, angka sipaotooto na holan mangalului hasangapon dohot pangomoan tu dirina. Hamagoan do tanda na mangonai tu angka musu ni Tuhan i, i ma na manulak Barita na uli, na manegai ulaon ni huria jala na manggugai haporseaon ni halak Kristen. Alai hamonangan dohot haluaon do tohap ni angka na porsea jala na marsihohot masitiopan tu Barita na Uli ni Tuhan i. Manghaporseai Kristus i, ndada ulaon na mura i, ai ndada holan pamangan mandok na porsea hita di Jesus Kristus i, Ingkon tarida do di pangulaon jala ndada ulaon ni jolma mambahen hita porsea di Kristus, silehonlehon ni Debata do i. Tung so tarbahen hita do porsea tu Debata dohot tu Jesus Kristus, ianggo sian dirinta sandiri. Na nilehon ni Debata do i tu hita, jala ditubuhon tubagasan rohanta marhite TondiNa. Alai molo rade hita manjalo haporseaon tu Jesus Kristus ingkon rade do hita manaon humophop ibana. Rade manaon ala ni Kristus laos tong do silehonlehon i, ai ndang sude halak tau manaon na songon i, ai marhite sitaonon i do haporseaonta nang hasatiaonta diuji Debata, sere do manang durame. 1 Petrus 1:6-7 “I do dihalashon hamu, nang pe marsak hamu satongkin nuaeng, di bagasan ragam ni pangunjunan, molo tung ingkon i. Ai naeng jumpang do hatauon ni haporseaonmuna, na andul ummarga sian sere na so manahan, nang pe diuji api i, bahen pujipujian dohot hamuliaon dohot hasangapon, di hapapatar ni Jesus Kristus i.” Amen.

Sabtu, 13 September 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XIII Dung Trinitatis, 14 September 2014

Mangolu Manang Mate Di Tuhan I Hita
Rom 14: 1 – 12
     a.       Ngolu na marparsaoran dohot dongan jolma manang toleransi di ngolu sosial maasyarakat na berbedabeda latarbelakangna ido na dipangido Apostel Paulus dibagasan turpuk on. Jotjot do hita ndang sadar naung tauhumuhumi donganta jolma, nang dongan sabagas, tondong, aleale nang pinaribot nang na humaliang hita pe siala dosa nang hasalaanna tu hita, manang na so masuk tu roha nang pingkiranta. Dibagasan turpuk on sibonsiri na ima ala adong do dua horong ruas, i ma na gale (halak Kristen Jahudi) dohot naung porsea (halak Kristen non Jahudi). Na gale i ma halak Kristen na ro sian halak Jahudi na sai tongtong dope marsihohot maniop dohot padalanhon ualon patik jala na mura targasip taringot tu angka sipanganon dohot siinumon, nasida ma na holan manganhon ingkau rata manang sayur sayuran manang istilah nuaeng on didok vegetarian. Alasan nasida ndang manganhon i, i ma ala didok nasida ia pinahan i dongan na tinompa ni Debata do i jala molo dipangan pinahan i dos do dohot na manganhon diriniba sandiri ala dongan mahkluk na tinompa ni Debata do i. Diroha nasida halak Kristen non-Jahudi ndang sintong halak Kristen ala ndang mangulahon patik ni Debata. Laos songon i do muse sabalikna; halak Kristen non-Jahudi mamereng halak Kristen Jahudi na mangulahon patik i pe marsala do. Nunga dibege Apostel Paulus na masa on, ala ni i do ibana mangalehon angka poda tu ruas ni huria na adong di luat Rom on, asa unang mura terpengaruh tu angka na dihumaliangna.
    b.      Dipaingot Apostel Paulus do ruas na di Rom, “Anju hamu ma na gale marhaporseaon, unang uhumuhumi hamu pingkirannasida!”. Pandohan ‘gale’ ima halak na so yakin na nihaporseaanna. Jadi halak na gale haporseaonna ima halak na hurang haporseaonna. Alai disuru apostel Paulus do na asing manjalo nasida, lapatanna manjalo; ima ala holan tu na sahuria i do pandohan on jadi naeng ma rup masijaloan be nasida angka hahuranganna, ala ruas na gale haporseaonna tong do ruas ni Tuhan i na ringkot siajarhononhon ndada dimusui. Ndada holan i, naeng do dohot mangihut mamparrohahon asa ‘unang manguhumuhumi nasida’, lapatanna unang pola repot laho mamparsualhon angka pangkataion na gale haporseaonna, naeng do lam mangantusi halak na gogo haporseaonna tu halak na gale haporseaonna. Boasa diorai Apostel Paulus nasida asa unang mamparsualhon manang manguhumuhumi nasida? Siala tangkas do naung diparsualhon nasida holan angka na sekunder do ndang apala ringkot. Angka na mamparsualhon angka na so pola ringkot sahat tu na ribut ima halak na hurang haporseaonna manang ndang tang haporseaonna.  Boasa? Siala ndang boi ibana papulik na ringkot dohot na so pola ringkot.
     c.       Jadi halak na gale haporseaon na songon dia di na nidok ni Apostel Paulus ?, molo tajaha di ayat 2 naung dipatorang ibana do: “Pos do roha ni na sada on, laho manganhon nasa ragam ni sipanganon; ai na gumale i, ingkau rata sambing do dipangan”. Halak na gale haporseaonna nanidokna dison ima halak Jahudi naung Kristen. Hape hasomalan halak Jahudi do na sai mangharingkothon mangulahon Patik ni si Musa; ndang manganhon juhut nang pe naung Kristen nasida, holan manganhon sayur. Alai halak Jahudi Kristen na holan manganhon sayur ndang dohot manganhon juhut ndada na mambuktihon diri naung tama, laos songon i do halak Kristen na so Jahudi na so adong subangna nadad na mambuktihon diri na naung tama. Jadi ndang di persoalan na mangan sayur manang ndang na gabe syarat asa dapot haluaon. Naung sahat do pangalaho on di haKristenon, na deba halak Kristen naung manotophon di haporseaonna angka sisubanghonon. Na deba halak Kristen pe adong do mangharingkothon baptisan selam. Jala pola adong na mandok halak Kristen na so di didi dibonomhon (baptis selam) ndang masuk surgo. Gabe na deba halak Kristen i naung tardidi di  pispis gabe dididi muse dibonomhon asa singkop ninna rohana. Hape ndang hea Bibel mangajarhon i. Ia pandidion i sahali do i songon na nidok Apostel Paulus di Efesus 4: 5, ndang ringkot diulakhon muse, tung pandidion na boha pe taho i, ingkon sahali do i, ima napatuduhon parsaoranna dohot Kristus i. Pandidion na dibonomhon manang na di pispis ndada hea i dalan paluahon, alai na paluahon ima holan Kristus sambing do.
      d.      Diulanghon Apostel Paulus do muse sipasingotna na di ayat 1 i di ayat 3 “Unang ma hu roha ni na manganhonsa mida na so manganhonsa; jala na mangorom, unang ma diuhumuhumi donganna na manganhonsa, ai naung dijangkon Debata do ibana”. Nanaeng dohonon Apostel Paulus ndada holan  na manganju halak na gale haporseaonna, alai manjalo ibana so pola manguhumuhumi, boasa ? siala: 1) Nuang dijalo Debata do ibana (ay.1-3). 2).Debata do na manjaga na tinompana (ay.4). 3. Jesus Kristus i do Tuhan ni saluhut, milik ni Tuhan i do hita (ay.5-9). 4) Jesus Kristus i do panguhum di hita jolma (ay.10-12).
      e.       Dipardalanan ni ngolunta jotjot do ndang tasadari naung manguhumuhum i halak na di jolonta, di keluarga, parpunguan, masyarakat nang di bangsonta on. Marhite turpuk on naeng paingothon hita asa unang manguhumuhum i jala hita na sintong. Dipaingot Apostel Paulus do di turpuk on asa: 1) mampu hita mangolu dohot marparsaoran dohot na marasing pingkiran nang pangalahona. Naeng do argaonta nasida songon jolmana tinompa ni Debata jala Debatado nampuna i. 2) Nang hita angka naung porsea dibagasan Jesus Kristus, naung hinophopNa i hita, ndang hita nampuna hita alai Kristus do naung manobus dosanta i. 3) Sude do jolma uhumon ni Debata, jala ganup jolma mangalusi na binahenna hian, ndang mamereng satus sosial,manang warna kulit, manang sian houm dia pe ibana manang sian bangso dia pe ibana. 4) marasing be do haroroanta, sikap nang pangalaho pe, alai naeng ma parasinganta i unang gabe partuktuhan alai gabe manghilalahon arga ni parasingan i asa masihormatan ma hita jala masiargaan.
Ala ni i tabereng be ma dirinta be molo na tardok do hita angka siihuthon Kristus, boha do parange, pangalahonta maradophon dongan jolma nang maradophon Debata ? Nunga malu hita dibagasan Kristus manang ndang ? Molo naung mangolu dibagasan Kristus hita songon Kristus  i ma nian panjouonta manganju halak na gale, na marasing haroroanna, so pola manguhumuhum i. Naeng ma hita dipargogoi Tuhan i patupahon i marhite Tangiang dohot holongta tu Kristus Tuhan i. Amen.

Kamis, 11 September 2014

Bahan Jamita Epistel Minggu XIII Dung Trinitatis, 14 September 2014

Manesa Dibagasan Holong
1 Musa 50 : 15 – 21
     a.       Sude do ra hita mamboto barita taringot tu si Josep, na marhahamaraggi 12 halak nasida anak  ni si Jakob.Mansai tandi do si Josep sian na marhahamaranggi nasida ala adong halobianna sian sampulu dua nasida jala anak hasian ni si Jakob do ibana. Alai gabe patubu pangiburuon do di roha ni hahamaranggi di ibana. Na roa do sangkap ni hahaanggina tu ibana, digadis angka hahana do si Josep ( 1 Musa 45:5) songon budak na somal diperdagangkan najolo molo istilah sinuaeng on didok ‘trafficking’ (perdagangan manusia). Dituhor na manuhor ma ibana gabe masuk ma ibana tu bagas ni si Potifar, pardijabu ni Raja Parao. Dipabangkit si Potifar do ibana gabe siramoti jabuna, jala sude na di ibana i, dipasahat do tu tangan ni si Josep. Dohot do bagas ni si Potifar, halak Misir i dipasupasu Jahowa ala ni si Josep. Ala uli do rupa dohot bohi ni si Josep i, solo ma roha ni jolma ni rajana i mida si Josep, didok ma asa olo si Josep mangungkupi ibana modom. Tegas do si Josep mandok: “Tung olo ma ahu mambahen jea na sai godang, asa mardosa ahu maradophon Debata?”, Disangkapi si Potifar na roa di ibana pola sahat tu na tarhurung si Josep hinorhon ni i. Dung dihurungkon dijujur si Josep ma nipi ni dua halak naposo ni raja Parao taringot tu pitu lombu na mokmok dohot pitu lombu na roa. Dibagasan nipina i masa ma pitu lombu na mokmok i dibondut pitu lombu na roa i. Dijujur si Josep ma nipi ni raja i na marlapatan; pitu taon lelengna masa ma hadumaon jala masa ma muse pitu taon haleon. Molo Debata na mandongani gabe tu na denggan do hapateanna. Ala songon i pantas ni si Josep marroha, diumpat raja i ma sintuana sian tangganna jala disolukhon ma tu tangan ni si Josep, dipabangkit ma Ibana gabe siramoti bagas ni Raja Parao jala gurudokna ma sandok bangso Misir i. Dungi  masa ma haleon potir di luat ni halak, marroan be ma nasida tu Misir, manuhori sipanganon sian si Josep. Ro ma nang angka anak ni si Jakob ima hahaanggi ni si Josep manuhor sipanganon dung i, dung piga hali nasida manuhori, gabe tarboto ma, ia raja na pinabangkit ni raja Parao i do i, ima anggina si Josep. Ai didok si Josep do tu nasida: “Alai disuru Debata do ahu parjolomuna, pajophon di hamu ebaeba di tanoon dohot pangoluhon hamu mambahen haluaon bolon (ptds. 1 Musa 45:7).
     b.      Ayat 15; Dibaritahon do dison biar ni roha ni hahaanggi ni si Josep tu ibana. Biar ni roha i tubu siala naung diulahon hahaanggina i na roa tu ibana. Molo di ngolu masyarakat masa sisongon on, adong do hak ni sasahalak laho mambalos hajahaton i tu halak naung mangulahon na jat i tu ibana jala boi mangalobii sian na patut. Jala halak na sihabiaran ima halak na marnampunahon hagogoon dohot huaso na timbo diulaonna. Songon si Josep, adong do dilehon Raja Parao ibana huaso nang pengaruh na balga di parngoluon ni hahaanggina i dohot masa depanna. Adong do kesempatan d si Josep molo naeng mambaloshon i tarlumobi dungkon naung monding amana si Jakob. Alai taihuthon ma muse panorangion ni turpuk on.
     c.       Ayat 16-17; Ndang adong habaranion ni hahaanggi ni si Josep laho manjumpanghon ibana ala biar ni rohana. Sangkap ni angka hahaanggina naeng pasahat tabe ni amana si Jakob andorang marujung ngolu, ima asa olo si Josep memaafkan manang mengampuni hahaanggina i. Mengampuni manang manesa dosa ni hahaanggina lapatanna mangalehon tingki nang kesempatan, pauliulihon dohot laho pluahon. Ima na tinonahon ni si Jakob, asa dilehon si Josep kesempatan tu hahaanggina dohot pasuangkon biar ni roha nasida dohot parhahamaranggion nasida i asa malua sian biar ni roha hahaanggi ni si Josep i.
    d.      Ayat 18, dibagasan ayat on ma napatuduhon sikap na denggan sian hahaanggina na manolsoli hasalaanna. Unduk ni roha boi na patuduhon hormat dohot na patutoru diri, jala rade manjalo haputusanna disesa do manang ndang hasalaan nang dosa nasida i. Jala rade do angka hahaanggina i gabe hatoban, lapatanna rade muli tu keadaan na tumoru jala na so marlapatan. Pangalaho on na patuduhon biar ni roha nasida tu si Josep. Biar ni roha nasida betak gabe tubu rimas dibagasan roha ni si Josep boi gabe manegai parhahamaranggion nasida. Jala biar ni roha nasida molo dipaulak si Josep nasida mulak tu Kanaan gabe maon mate anturaparon nasida, ala masa haleon potir di luar ni Mesir hatiha i. Ido umbahen daripada disuru mulak nasida, tumagon ma rade rohanasida gabe hatoban ni si Josep, siala boi nasida mandapot mangan sian i. Mangasahon hata ni natorasnasida naung mate i, gabe margogo nasida mansoarahon “panopotion ni dosa” jala manopoti dijolo ni si Josep, huhut mandok: ‘sala ma ahu’. Alai tangis do si Josep, dung didok nasida songon i tu ibana. Dos songon si Josep, dung panolsolion ni dosa na parjolo sahali ro sian angka hahana i ( 1 Musa 42: 21-22), laos diulahi tangis muse (1 Musa 42: 24), songon i ma si Josep tumatangis dung disolsoli nasida dosanasida i marhite na marsuru sahalak utusan. Alai panandaon na tangkas di dosa dohot na jat na binahen nasida, gabe marsinggang ma nasida tu jolona; pulut do rohanasida pasahathon diri tu haburjuon dohot holong ni roha ni si Josep huhut mandok: “Ida ma hami on, naposom ma hami”.
     e.      Ayat 19-21, sian ayat on boi parrohaon hita sikap na marbalik di roha ni hahaanggina na mabiar hian mamereng si Josep. Adong panobusion ni dosa, na dipaujung marhitehite padan laho mangalehon ngolungolu tu nasida dohot angka pinomparna. Ia dalan ni Debata ndada dalan ni manisia, boi do marlomo si Josep laho mambalos hajahaton nasida i marhite na manuru nasida mulak manang gabe hatoban, alai didok si Josep do:  “Ai nda guru di Debata do nang ahu?” Jala diokui ibana do hamaolon nang panaritaan na niadopan ni si Josep sian hajahaton ni hahaanggina ima bagian sian dalan ni Debata do i, jala jaloonna do parbue na denggan sian i ala ni hasatiaonna tu Debata. Sude hajahaton nasida dohot pambahenan nasida nasala nunga dijoloani jala ddidangdangi Debata marhite pambahenanNa sandiri ima:   Alai na denggan do hapatean i dibahen Debata. Tahi na jahat na ro sian hahaanggi ni si Josep nunga dipangke jala digunahon marhite tahi ni Debata. Ujungna mansai denggan do pangkorhonna, ndang roa songon naung tinahi ni jolma. Roha na tahutan i, nunga ‘diapul’ si Josep, sude tahi dohot pangalaho ni jolma na jahat pe, boi do dibalun, dihamham dohot disaongi tahi dohot pambahenan ni Debata gabe tahi na marhapatean tu na denggan dohot haluaon.
     f.        Manesa dosa ni dongan mansai ummaol do i sian na manahan muruk ni roha, marhosom ni roha manang na dibagasan rimas. Ganup jolma molo dibagasan hosom, jotjot do mandok, ai jolma dope hita na mian dibagasan portibi on. Manghorhon hosom na dilegalhon jala boi dapot ditolerir, sai hira diantusi Debata naung diulahon jolma sisongon i. Nuaeng na gabe sungkunsungkun aha do hosom ? ia hosom ima panghilalaan na tubu sian roha na sogo jala parrimas, jotjot do ditabunihon dibagasan roha ni jolma i. Hosom boi do tubu sian pangkilalaan na jungking roha manang na so puas di roha, jala sudena ai adong do panghorhonna. Boi do lam leleng mambahen lam tamba balga panghilalaan i, jala lam tamba balga ma roha laho mambalos hosom ni rohanta jala boi umbalga sian na masa di ibana. Alai na masa tu si Josep dibagasan turpuk on mansai marbalik situtu do, mampu do si Josep laho manesa dosa ni hahaanggina. Ala ni i di hita na porsea dibagasan Jesus Kristus, naeng do tiruonta si Josep na mampu manesa dosa di hahaanggina marhite:
Ø  Na manghilalahon naung ditobus Debata hita marhitehite Holong Dibagasan Jesus Kristus (ptds. Joh.3: 16). Molo naung tahaporseai i, ima na gabe pedoman di hita asa tarjou laho manesa dosa ni donganta. Marhite Holong ni Debata do hita ditobus jala disesa dosanta (Mat.18:23-25) sian i ma asa arga di ngolunta panobusionNa i. Manghilalahon naung tajalo asi ni roha ni Debata (Mat.5:8; Kol.3:13). Ganup tingki nang ari boi do jolma i madabu tu bagasan dosa nang hasalaan maradophon donganna jolma, alai disi ro hita tu Debata Ama i mangido hasesaan ni dosa, disi ma Ama na di Banuaginjang i manesa dosaanta.
Ø  Marhite hamamate ni AnakNa Jesus Kristus i na gabe bukti naung tajalo asi ni roha haasesaan ni dosa i. Ala ni i ndang hita be na mangolu alai Kristus ma na mangolu dibagasan hita, Ibana do na manarihon ngolunta sian bonana sahat ro di ujungna, ndang adong hak ta laho manguhumuhum i sala ni dongan jolma tu hita, sude do hita jolma mardabudabu tu Ibana, alusanta do Debata hombar tu naung taula be di ngolunta, ido umbahen didok di Rom 14: 1-12. Jala didok do di Rom 12: 17-21 “Unang baloshon hamu na jat alo ni na jat; ringkoti hamu ma na denggan di jolo ni halak saluhutna! Molo tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop hamu ma dame maradophon halak saluhutna! Hamu, angka na hinaholongan, unang hamu marlulu; pasahat hamu ma rimas i (tu Debata), ai tarsurat do: "Di Ahu do pamaloson, Ahu pe mamaloshon, ninna Tuhan i." Onpe, jumpa male musum, lehon ibana mangan; jumpa mauas ibana, painum! Ai songon na pagukgukkon gara do ho tu atas uluna, anggo dibahen ho songon i. Unang ma talu ho dibahen hajahaton; alai taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan!”
Ø  Naeng do lam mangantusi hita ringkot ni parrohaon dibagasan holong halak na jat tu hita asa diasii Debata ibana. Ima sada sikap napatuduhon naung tang haporseaonta jala mangantusi latarbelakang  pangalahona asa tau hita mangadopisa dohot denggan. Sidok mauliate disaluhut, tung aha pe na masa, tarmasuk molo adong na mambahen na jahat tu hita manang na mambahen sogo rohanta ( 2 Kor.7:15). Marhite na mandok mauliate tu Tuhan mangalehon hagogoon di dirinta laho manesa dosa ni dongan nang musunta.

Ø  Mangido pangurupion sian Tuhan marhitehite tangiangta tu Ibana (Mat.5: 44)asa ungkap di hita tingki pasahathon holongta tu jolma na mambahen hansit rohanta ( 1 Petrus 4:8). Asa holong i ma na gabe dasor ni panghophoponta songon na binaen ni Debata tu hita marhite AnakNa na sasada i. Ndada ulaon na mura i molo sian dirinta, perasaan nang pangkilalaan dohot pingkiranta. Alai na dipatau do hita patupahon hasesaan tu donganta na marsala marhite hagogoon sian Jesus Kristus i. Amen.

Sabtu, 06 September 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XII Dung Trinitatis, 7 September 2014

Disuru Mamaritahon Hamubaon Ni Roha
Hesekiel 33 : 7 – 11
     a.       Na dosohot do Panurirang Hesekiel tarbuang tu Babe huhut mangulahon tugasna, ima andorang hadadabu dohot dung salpu hadadabu ni Jerusalem di taon 586 SM. Tona na naeng sipahasahaton ni si Hesekiel ima tu angka halak na di habuangan di Babel dohot na maringan di Jerusalem. Dipanjouonna i naeng pasahathon barita haluaon na sian Debata dohot joujou tu hamubaon ni roha di halak Israel, jala mangkuling ma Debata marhitehite HataNa tu si Hesekiel. Naung ditotophon Debata do si Hesekiel gabe sijaga, na mamatamata i bangso Israel  asa tamamangolu diadopan ni Debata. Ingkon pasahathononna do Hata n Debata tu dua kelompok; ima na ginoaran angka halak parjahat (halak sileban na so porsea dope tu Debata ni Israel) dungi dohot tu bangso Israel ala ni dosa dohot hasalaan nasida tu Debata. Impola ni ulaon ni Panurirang Hesekiel ima laho paingothon halak parjahat i asa mulak tumadingkon dalan nang  hajahatanna dohot tu halak Israel asa marhamubaon ni roha huhut manjaga pangalahona asa unang mate ala ni dosana. Na gabe penekanan ni ulaonna ima taringot tanggungjawab ni si Hesekiel laho paingothon dohot pasahathon sude hasalaan nasida, nang bangso Israel dohot bangso na assing na mangulahon na jat di adopan ni Debata. Molo so dipasahat siparjaga i Hata ni Debata manang sipasingot na sian Tuhan i, gabe tanggung jawabna ma sude angka dosa ni bangso i. Pangidoon Debata do pertanggungjawaban sian si Hesekiel sian tugass naung nilehonNa i. Marhite sian ulaonna i na patuduhon ndang lomo roha ni Debata bangso i gabe mago, nang bangso na pinillitNa i bangso Israel. Dihalomohon Debata do hangoluan sian hamatean ni bangsoNa, asa mansai ringkot dulaon ni si Hesekiel i asa marhamubaon ni roba bangso i na mamboan hangoluan ndada na gabe tu hamagoan.
     b.      Ayat 7: Tung so adong do sangkap manang roharoha ni si Jeremia pasahathon hatana ia so holan Hata ni Debata sambing do na ingkon sipasahatonna. Songon anak ni jolma na patuduhon pandohan ni Debata tu ibana asa mananda diri ibana. Holan Debata do na marhuaso pabangkit ibana asa gabe siparjaga pinompar ni Israel, adong na ingkon sipasahatonna ima Hata ni Debata . Sada tugas naung jinalona sian Debata mansai arga do i jala ingkon botulbotul diulahon jala sipertanggungjawabhononna do i muse. Molo naung dipasahat Debata sada ulaon manang tugas tu si Hesekiel tontu ndang boi marnalemba ibana disi, nunga gabe haposan ni Debata ibana, gabe ulaulaNa, jala gabe singkat ni Debata paboahon HataNa tu bangso Israel.
    c.       Ayat 8-9; dipatorang do di bagasan ayat on isi ni Hata ni Debata taringot tu halak parjahat imanang halak Israel. Dua konsekuensi di ulaonna ima konsekuensi negatif dohot positif: 1) Konsekuensi Negatif; Ingkon mate do parjahat i ala ni hajahatonna, alai molo so dipasingot si Hesekiel palumba ibana, sian si Hesekiel do tungguon ni Debata mudarna, lapatanna sian si Hesekiel do jaloon partanggungjawaban. 2) Konsekuensi positif;  molo naung dipalumba si Hesekiel marboaboa taringot hajahatonna, alai ndang ditangihon parjahat i umbahen na so ditadingkon dalanna, malua do hosa ni si Hesekiel, ia parjahat i mate do dibagasan hajahatonna. Sian dua konsekuensi i napatuduhon , tung so adong na mangambati Hata ni Debata, ingkon saut do i songon na tarsurat di 2 Petrus 3: 9 “Ndang dipagele Tuhan i bagabaga i, songon na nidok ni roha ni na deba; alai lambas do rohana mida hamu, ai dipangido rohana, naeng unang ma nian mago agia ise, naeng ma tahe saluhutna sahat tu hamubaon ni roha”.
     d.      Ayat 10 diungkap Debata do tu si Hesekiel aha di pandok bangso i, melecehkan panguhumion ni Debata na so pola habiaran. Diparrohahon Debata do angka hata nasida jala dipatubegehon muse tu nasida marhite panurirang Hesekiel, na ginoaran ‘anak ni jolma’ (ben Adam). Dietong nasida horan gurindam sambing mabibiari bangso i; ai aut toho, ba nunga marmatean hami, hape ternyata tidak apa-apa. Adong di nasida unsur pelecehan, na dianggap songon harimau kertaas. Di bindu 24 pe nunga diondam Debata nasida, jotjot tahe sian na robi do alai tong do exist bangso i nang pe sai masa pangalaosion dohot ragam hajahaton diula nasida.
     e.      Ayat 11; tanda parasirohaon ni Debata, pola maruari Ibana mandok: songon sintong namangolu  Ahu ninna Tuhan Jahowa, na diulur dope realisasi ni murukNa/uhuman, jala dilehon dope tingki on tingki parasian. Dipapatar Debata aha isi ni rohaNa terdalam asa mangantusi bangso i. Kalimat na jotjot tabege di kebaktian-kebaktian minggu i a: “Tung na so lomo do rohangKu mida hamatean ni halak parjahat, so ingkon mida hamumuba ni parjahat i tumadingkon dalanna i nian, asa mangolu ibana”. Tung sura mekanis cara panguhumon ni Debata di hajahaton, atik so piga be na mangolu jolma on. Alai ala dilehon Debata tingki parassian on, gabe manja do torop jala tarlalap, maol tarjolma. Tingki on tingki mangungkap sipareon dohot roha umbege hata ni Debata. Antong sai mulak ma hamu parjahat i, beasa tung tumagon mate hamu ale pinompar ni Israel? 
    f.        Hita naung hinonghop nimudar  ni Kristus; nunga tajalo asi  ni roha ni Debata marhitehite panobusion ni AnakNa Jesus Kristus di hau pinarsilang i, naung ungkap di hita jolma dalan haluaoni. Sadalan naung didok Jesus tu si Nikodemus di Johannes 3 : 16 “Ai songon on do holong ni roha ni Debata di portibi on, pola do Anakna na sasada i dilehon, asa unang mago ganup na porsea di Ibana, asa hangoluan na salelenglelengna di ibana”. Asa marhite Holong ni Kristus i do umbahen hita daotan haluaon. Ia molo so parholong Tuhanta i ndada lehononna haluaon i di hita. Moolo so parholong Tuhan i ndada Tuhan be goaron Ibana. Ai Debata do Holong i, na so boi ulahonon ni Debata ima: na so boi Ibana ndang manghaholongi hita jolma (ptds. 1 Johannes 4 : 7-11). Ala ni i ma tarjou do hita naung dihaholongi Debata laho manghaholongi dongan jolma ndang mardia imbar, dongan manang musuniba pe taho i, ingkon haholonganta do i. Ai  didok do di 1 Johannes 4:20 Pargabus do halak na mandok: Holong rohana di Debata; hape dihosomi do donganna. Ai na so mangkaholongi donganna na niidana, tung songon dia ma haholonganna Debata na so niidana?
     g.       Ai didok Tuhan Jesus do di Matius 22: 39 “Sihaholonganmu do donganmi doshon dirim”. Molo naung tajalo do holong na sian Debata marhitehite Kristus i, dijou Debata do hita laho pasahathon HolongNa i tu dongan jolma marhite na manghaholongi donganta jolma. Unang gabe marutang hita tu Debata, ai nunga kewajibanta i laho manghaholongi dongan jolma songon naung diapoi Apostel Paulus tu Huria Rom di Rom 13: 8-14 (epistel minggunta). Ala ni i holong i ndang egois, ndang manengahon diri, ndang mangahut (1 Kor. 13) sai dilehon do rohana laho pauliulihon dongan jolma. Adong kepedulianna tu lingkunganna dohot di angka pangalaho ni dongan jolma na di bagasan haholomon. Songon na diigil topik ni Minggunta on: “Disuru Mamaritahon Hamubaon Ni Roha”, asa naeng ma hita patuduhon holongta tu angka dongan jolma na dibagasan dosa dohot haholomon ni portibi on marhitehite na olo hita paingothon dohot mangarahon nasida manundalhon dalanna na buruk i dohot dosa i tu dalan hatiuron. Ai didok Jesus do di Lukas 17: 3 “Jamoti hamu ma dirimuna! Anggo dung mardosa donganmu, podai ibana; jadi molo dipauba rohana, sesa ma dosana i!”
     h.      Iilustrasi: Disada huta di hitaan adong sada ina namabalu.holan sada do anakkonna, nunga doli doli. Alai holan sada do hinalungun ni roha ni inanta i, ima jolma na jahat do anggo anak na i. Siganup ari holan na marjuji do ula on na, manangko tu jabu ni halak, manangkup akka piaraan ni dongan sahutana, dungi diloppa jala di tutungi ma di pudi-pudi ni jabuna i. Sai di pabereng-bereng inantaima parniulaan ni anakkon na i, huhut sai tangis. Alai anggo si doli I nang di parhohahon sude nasa ilu ni inang na i.“muba ma ho amang, tatap ma ahu inong mon,..holan ho do anakku..molo mate ho tudia ma ahu??”, ninna inangna I huhut sai tumatangis. “Dang di attusi ho inang i,.urusanku do i..au do mananggung sude i”,.ninna ibana mangalusi, molo di pissang inantai anak nai. Sai ungogo do soarana sian inanai. Dungi sai tumatangis do anggo inanta i. Nunga sering ibana di penjara polisi, alai dang marna mehon. Jala nunga tung massai sogo sude hombar jabuna mamereng pangalaho ni ibana. Jala nunga dapot sipasingot na parpudi ibana sian polisi, molo tartakkup dope ala hajahatonna gabe hurungon nama ibana saleleng ni ngoluna (kurungan seumur hidup). 
Disada tikki, di takko ibana ma anak ni babi (lomok-lomok) jala di togihon ma  donganna laho mamanggang tu jabuna. Hape di boto hombar jabuna ma, dungi di paboa ma tu polisi. Ditikki na manutungi lomok-lomok i dope na sida ro ma polisi on laho manangkup ibana, dungi di bereng inang na i ma sian nadao, nunga ro gok polisi. Gabe sai tangis ma inana didok ma: “Anaha…on nama ari na, nunga dapot be ho, hurungon na namaho saleleng ngolum. Sirang nama hita.” Huhut sai tangis. “Inang…tudia nama ahu?? Tobat ma au inang…selamathon ma au” ninna huhut ma sai disirami api panutungan ni babi. Ai nunga di kuliti be babi i jala di tutungi. Humalaput ma ibana laho manabunihon. Alai ala ni humalaput gabe so diboto tudia tabunihonnonna babi i.
Dung Dibereng inang nai songoni,….asi marohana, dibuat ma paroppa (selendang untuk gendongan) di abing ma babi i na mohop i, di bahen ma tu tanggurung na. Huhut di alithonma paroppana, nangpe naung panas di hilala.“lao ma ho martabuni, amang ..au pe mangalusi polisi i“ ninna mandok anaknai. Dungi lao martabuni anak na I tu pudi ni jabuna. Sahat ma polisi tu jabuna i, disukkun jala di pareso ma jabu i. Huhut ma disukkun polisi i inantai, “Didia anak muna?? Ai didokkon adong di buat anak ni pinahan ni halak”
“Dang dison amang, nunga saminggu lao tu huta anu….” Huhutma sai di goyang-goyang ibana na nioppa na I, ala nunga lam tamba mohopna. (dibahen soarana…sshshhhss).
“Ai ise na nioppa muna i inang??” disukkun polisi i inanta i. “ Ahh..pahoppu do amang i…” ninna jempek mangalusi. “Ai boasa di tutupi??” ninna polisi I muse. “Lagi ngalian amang” dialusi inanta i. Dijama polisi ima na niompa ni inanta i, memang mohop situtu do,….
“Bah inang,..mohop tutu, boan hamu marubat…..” asi ma roha ni polisi I. “Olo amang, satokkin nari pe…” huhut ma sai di anggun-anggun hon na nioppa nai..ai nungnga lam mohop be.
Ala dang dapot bukti, manang aha na porlu lao manakkup si anak na i..lao ma polisi i mulak. Di tatap si doli-doli ido sian na dao polisi i, dung dibereng dao, mulak ma ibana tujabu. Jala didapothon ma inang na i, nunga peak di podoman,…disukkun jala di bereng ma tanggurug ni inang na i…
Hape nunga maluak tanggurung i, sai hira na disiram dohot aek na las, di pareso ma bugan na di tanggurung ni inang na i…nungnga maluak tanggurung i, dungi tangis ma anak na i. “sala ma au inang, maruba nama au….” Huhutma di haol inang na i. Didok inang na ima tu anak na i. “Anaha…..manang songon dia pe pangalahom, anak ku doho…haholonganhu do ho, hu taon do sude on..asalma muba pangalaho mi.
Galatia 6: 1 Ale angka dongan, molo tung tarsomong jolma mardosa, hamu angka naung taruli di Tondi ma patureturehon ibana marhitehite tondi na lambok; alai matahon dirim, so tung dohot ho tarunjun!
Alai sipata adong do tantangan na paingothon dongan manang parjahat, olo do ndang siat hata, manang penolakan, boi do gabe musunta manang parohon paraloan. Alai saluhutna i naeng ma tapangasahon gogo sian Tuhani marhitehite tangiangta. Asa tau hita pasahathon sipaingotta ima parbue ni Hata ni Debata na tajalo i. Doshon tugas naung dijalo si Hesekiel i do naung tajalo sian Debata laho paingothon dongan jolma. Naeng ma tapaingot dongan jolma marhitehite holong. Molo so holong rohanta boi do paula so binoto pangalahona na jat i, alai molo holong do rohanta, tung dalan songon dia pe sai usahahononta do dalan paingonthonsa. Ai didok di Heber 10:24 “Masiantoan ma hita, masipajujuan tu haholongon dohot tu angka ulaon na denggan” Naeng ma tapatuduhon panghophopon ni Kristus i marhite panghophoponta tu dongan jolma. Mangarahon dongan tu hamubaon ni roha, ima sada usahanta laho patuduhon haluaon ni Kristus i alai jumolo sian dirinta, parangenta nang pangalahonta na hombar tu lomo ni roha ni Tuhan i tau tiruan na denggan tu humaliangna. (Mat.28:19-20, Mark.16:15, II Tim.4:2).   Amen.

Rabu, 03 September 2014

Bahan Jamita Epistel Minggu XII Dung Trinitatis, 7 September 2014

Marhamubaon ni roha Marhitehite Holong ni Kristus
Rom 13 : 8 – 14
     a.       Digurithon Apostel Paulus do suratna on tu Huria Rom uju di Korintus dope ibana hirahira taon 58 Masehi (Ul.Ap.19:21; 23:11), sangkap ni rohana manurathon suratna i, ima laho: 1) Patandahon diri tu sada huria na so pinajongjongna sandiri  (Rom. 1:11; 15). Patandahon diri dison ndada holan tanda di goar sambing alai sahat do tu na patandahon hajongjonganna, pamingkirionna dohot misina. Mansai ringkot do on siala di hatiha i kota Rom sada kota na mansai ampit padorashon hararat Barita na Uli. 2)  Mangido panumpahion dohot pangururpion di angka sipatupaon di misi marbarita na uli sahat tu Spanyol ( 15: 24). 3) Mangido panungkolion marhite tangiang pangondianon di haboborhatna tu Jerusalem (15:30-31). 3) Mangido panungkolion marhite tangiang pangondianon di hapeahan ni pangururpion parhepengon sian huria Makedonia dohot Akhaya di Jerusalem (15:30-31). 4)Mangalehon alus laho mangurupi manalosehon parsualon di huria Rom ( 14: 1-15:13). Marpardomuan tu angka sangkap panggurithonon ni surat i, jotjot do digoari angka pande bisuk surat Rom on: 1) Risalat Teologi (surat wasiat, Testamentary). Lapatanna, marhite surat on diuji Apostel Paulus do mangusehon na di rohana songon sada hata parpudi sitiopon ni angka na porsea di Kristus. 2) Surat Pencegahan (Prophilactic). Lapatanna, marhite surat on diusahahon Apostel Paulus do mangalehon alus pasidungkon angka parsualon dohot mangadopi angka parpoda haliluon. Dohot pandohan na asing dohononta ma, marhite surat on diuji Apostel Paulus do mangalehon sipaingot hombar tu sintuhu ni haporseaon ni halak Kristen, anggiat marhite i bolas dipadimundimun ngolu na sintong hombar tu lomo ni roha ni Debata.
      b.      Ayat 8 – 10 : Pameakhonon di Patik dohot Holong.
1.       ‘Unang marutang hamu manang tu ise’.  Pandohan on patuduhon hinadasip ni pamingkirion ni Apostel Paulus mangalehon pambohalion anggiat bolas halak Kristen mardalan dohot sintong hombar tu lomo ni roha ni Debata. Tapadamos tu perikop di jolo ni turpuk on (13: 1-7) mansai sederhana do dipaingothon Apostel Paulus. Garari ma beo dohot sohe i hombar tu angka naung ditontuhon. Dohot pandohan na asing, ndang tama halak Kristen marutang nang di dabudabu ni ngolu siganup ari.
2.       Udut ni i, unur ma muse paingothon utang na so hea bolas targarar, i ma masihaholongan. Pandohan on sasintongna naeng paingothon pangalaho ni na mangulahon holong do paboa na so hea mandok sae ianggo na masihaholongan. I do umbahen didok Origenes, “Hutang kasih tetap ada pada kita selamanya dan tidak pernah meninggalkan kita. Inilah hutang yang kita semua laksanakan setiap hari dan selamanya berhutang.” Asa, utang manang tugas ni halak Kristen do mangulahon holong so pola hea mandok sidung.
3.       “Manghaholongi dongan, i do manggohi patik.’ Sada sian teologi na mansai marsintuhu do on di si Paulus, tarlumobi di na mangadopi huria di huria bona na marharoroan sian dua horong Jahudi dohot non-Jahudi. Diuji Apostel Paulus do mangalehon alus na ampit tu pangalaho masa di hatiha i. Halak Kristen Jahudi sai lohot dope di pangantusion dohot pameakhonon di patik, i ma songon dalan haluaon. Sabalikna, Kristen non-Jahudi tolping tu ngolu na libertinis so pola mangharingkothon ruhutruhut manang aturan. Diuji Apostel Paulus do mangalehon pamingkirion manuju tu na ummuli di nasida songon sada parsaoran di  tongatonga ni huria, i ma mangulahonsa di motivasi na sintong. Ringkot do patik alai ndada be di jolo, dalan tu haluaon; sabalikna di pudi nama, udut ni naung dijalo haluaon songon dalan mandok mauliate tu Debata di asi dohot denggan basaNa (ptdsGal.3:24; 5:14).
4.       ‘Haholongon ni roha i do hagogok ni patik i’. Marhite pandohan on diuji Apostel Paulus do mamboan nasida tu pangalaho ni ngolu na sasintongna. Jolma na mangolu dibagasan holong, dohot sandirina do i mangulahon patik. Hal na praktis do i, na bolas jumpang di ngolu siganup ari. Na holong roha tu Debata pasti do i ndang olo marsomba tu debata sileban; na holong roha tu donganna pasti do i ndang olo manangko, mamunu, mangalangkup manang manghatindangkon hata na so tutu. Antong dia do parasinganna ? Di pameakhonon manang di motivasina do.
     c.       Ayat 11-12: Pameakhonon marpardomuan tu naung dapot ombasna. Ombas nanidokna dison i ma ombas di naung songgop harajaon ni Debata. Di teologi Paulus digoari do on ‘eskatologi  presentis’, i mapangantusion di naung songgop Harajaon ni Debata alai pasingkoponna dope i di ari parpudi. Ala ni i ndang adong be tingki marlembalemba, marpaima jolo manang marsipaula sai hira so margira tu dia. Di haroro ni Jesus dituntut do sada sikap na tegas, manjalo manang manulak Ibana. Hombar do on tu pandohan ni Jesus, “Pauba hamu ma rohamuna ai nunga songgop Harajaon ni Debata.” Marpardomuan tusi ma dipaingot Apostel Paulus asa tung diharingkothon mananggali angka ulaon haholomon.
     d.      Ayat 13-14: Ngolu na marhabadiaon. Mansai mura antusan do na pinaandar Apostel Paulus, sarombang tu parhusoran tingki, songon i do nang halak Kristen marpangalaho. Di pamingkirion ni Apostel Paulus, dihasomalan si ganup ari asing do pahean arian tu pahean bodari, pahean mangula dohot pahean modom. Molo nunga dapot arian, tontu do tanggalan ma pahean bodari (pahean modom) jala gantion tu pahean arian (pahean mangula). Songon i do nang ngolu ni halak Kristen. Di naung songgop Harajaon ni Debata marhite haroro ni Jesus, ganup ma mananggali angka pahean haholomonna jala disolukhon ma pahean hatiuron. Adong ma tolu horong pangalaho haholomon (pahean bodari) na ingkon tanggalan ni halak Kristen di turpuk on, i ma; unang masalpuhu parmanganon dohot parminumon, unang marharorangon dohot margadombus, unang marbada dohot mangiburu. Sabalikna, dipaandar Apostel Paulus do muse pangalaho hatiuron (pahean arian) ima; badia marpangalaho. Badia na nidokna dison i ma pabahirhon ngolu holan tu Debata.
     e.      Na mangolu do hita di era modern nuaeng, na gok angka hamajuon di berbagai bidang lam tamba jolma na so mangulahon hatigoran, hasintongan. Boi do pangalaho i masa ditongatonga ni hurianta. Songon angka siihuthon Kristus hita, marhite turpuk on diarahon topik ni minggunta do : “Disuru Mamaritahon Hamubaon Ni Roha” , asa naeng ma jumolo hita mardalan di dalan hadameon dohot haholongon na sian Debata. Dijou do hita asa mangolu na marhabadiaon jala mardame dohot dongan jolma marhite na masihaholongan (Ptds.Mat.22:37-39) . Mangolu dibagasan holong jala marpangalaho songon na patut arian. Naeng imbaru ma nang rohanta, tatanggali ma angka ulaon haholomon jala tasolukhon ma ulaon hatiuron. Asa tapatuduhon angka anak ni Debata naung tinobus mudar ni Kristus i hita. Jala ndada holan na mameop manang manjalo haluaon ni Kristus i hita alai dilehon do tu hita tugas laho pasahathon Barita na Uli i ima dalan mamaritahon Barita hamubaon ni roha udut ni angka parange, pangalahonta na boi gabe hatiuron dohot tiruan di angka jolma marhitehite Holong ni Kristus (ptds. Hes.33:7-11). Amen.

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...