Jumat, 29 Oktober 2010

BAHAN SERMON PARHALADO , MINGGU 30 OKTOBER 2010

Mangulahon Hata ni Debata
Hesekiel 33 : 12 – 19 + 30- 33
 I.     Patujolo
Hesekiel i  ma anak ni malim Busi, i ma sahalak panurirang ni Debata na manurirangi di habuangan Babel. Hesekiel (bhs. Indonesia: Yehezkiel) lapatanna Debata do hagogoonku (Allah adalah kekuatanku). Tu nasida ma dipasahat Debata Jahowa tanggungjawab  marmahani bangsona. Alai jotjot do dang diulahon nasida ulaon i dibagasan tanggungjawab, ai gabe holan dirinasida do diparmahani, ndada birubiru na sahat tu nasida. Ala ni gabe mampar ma bangso i jala lilu. Ro ma bangso na leban disoluk ma hutanasida, jala ditaban ma bangso i songon na masa tu Israel Utara (10 marga) na ditaban halak Assur taon 722 Seb.M, dung i harajaon Juda (Israel selatan 2 marga) ditaban harajaon Babel taon 597 seb. M. Dihabuangan i jotjot do nasida patupa kebaktian di topi ni batang aek Hebar. Dipangke Debata  Debata do panurirang Hesekiel di habuangan i laho pasolhashon tonaNa tu bangso Juda. Ala ni i ma manurirangi do ibana di tongatonga ni bangso i anggiat tongtong margogo mangadopi habuangan i.
Sude usaha ni jolma na marrumangkon ritus parugamaon, nang ruhutruhut ni liturgi kebaktian sai menuju tu peninggian  harkat individu do, manang na bersifat sementara pe i manang panatapan na dao dompak jolo, dompak nilai ni ngolu di padang situjuon sogot i. Norma-norma penentuan ni parjahat manang partigor, ianggo nuaeng ndang boi dope i jaminan tu ari sogot i. Proses ni hatigoran dohot hajahaton mardalan torus dope; dung pe di ujung ni ngoluna asa tardok surasura ni roha identitas historis ni halak i. Alai ianggo apala na menentukan situtu dung pe di ari paruhuman sogot, ise partigor na tutu, ise parjahat. Sian sude unok ni turpuk on tarida do peranan ni proses i, na so berdifat kolektif alai bersifat perorangan. Marhite i ma boi dohonon; na so bersifat kelompok/ suku di gareja tertentu sijalo hangoluan sogot. Nang pe digoari, jala dianggap halak Jahudi nasida do bangso na pinillit ni Debata (Ha am Jahweh) manang digoari nasida songon  laos tou theou, ndada kelompok i sigorahononna di paruhuman sogot, alai parorangon do. Anggo nuaeng bboi halak maralip alip, berpurapura; hape dihutihut Sebata do proses ni panggulmiton ni ngolu  ni ganup.
II.          Hatorangan
a)      Ay. 12 – 13. Patuduhon ma dirim dijolo ni jolma dohot dijolo ni Debata. Aha do tona ni Debata tu bangso Juda di habungan i marhite panurirang Hesekiel sai disuarahon do  mangantusi dohot mameakhon habuangan i dohot sintong. Songon halak na porsea nasida di Debata jala songon bangso na pinillit ni Debata, ingkon idaon nasida do habuangan sian pamingkiron na positif. Habuangan i tutu do uhuman ni Debata siala dosa nasida. Alai dibagasan holongNa do Debata di na manguhum nasida. Asa, habuangan i ndada dalan ni Debata laho mangaripashon nasida; sabalikna do tahe, marhite habuangan i lam pita ma haporseaon nasida jala lam damos pangihuthonon nasida di Debata. Ingkon songon i do angka na porsea mangalapati dohot mameakhon habuangan i maradu sude tahe angka parungkilon na mardapotdapot di ngolu siganup ari. Aha ma na dapot dipangalapation dohot pameakhonon sisongon i ? manatap dao tu jolo, ndada be holan marnida na sonson di jolona. Asa ndada be mandele, mandate manang marungutungut nasida, alai marpanungkun tu Debata aha diigil sian nasid amrhite na masa i.
b)      Dibagasan pangantusion si songon i do ganup panurirangon na sintong di bangso Israel. Suang songon i do nang panurirang Hesekiel na tongon dohot tarbuang jala mangula di habuangan di tongatonga ni bangso Juda di Babel. On ma na ginoaran Formula Kenabian, i ma : Dosa-uhuman-panurirangion-hamubaon-haluaon. Lapatanna i ma ganup manurirangi angka panurirang di bangso Israel di Padan Narobi, sai disurirangkon do: Molo mardosa nasida ingkon hona uhum ni Debata do. Alai ndada dipasombu Debata nasida di uhuman manang habuangan i, disuru do angka naposoNa manurirangi manang paingothon nasida nggiat olo marhamubaon ni roha marhite na manadingkhon hadosaonna i. Molo muba nasida, taruli ma dihaluaon na sian Debata.
c)       Ay. 14 - 15 Dilehon ting tingki laho paubahon diri diadopan ni Debata. Pangalaho sisongoni do na pinangido ni Debata tu bangsoNA i nang sian angka parjahat (bnd. 18: 21) “tung sura.....” dibagasan proses ido jumpang kemungkinan perobahan na secara kolektif nang bersifat massal, alai na niigil ima sian roha ni jolma i do ganup marsadasada. NA boi do partigor i gabe parjahat,  jala parjahat i pe boi do gabe partigor; ido umbahen didok Debata  asa mulak parjahat i tumadingkon dalanna, asa mangolu ibana. Ndang songon parhusor ni sorha ni padati; molo mulak parjahat i tumadingkon dalanna, gabe marjahat ma partigor i. Alai sasintongna; n aboi do partigor i mangulahon na so uhum tingki na tigor i ibana, gabe mago  boti do hatigoranna jala mate dibagasan hajahatonna i ma ibana. Sabalikna halak parjahat na dibagasan hajahaton, na patut do mate hian ala hajahatonna hape di sada tingki muba ibana, ditadingkon jala dipadao nasa dosa/hajahaton, gabe siulahon uhum hatigoran ibana, rela paulakhon singkoram naung jinalona, digagai angka na nirampasna, jala diparangehon patik hangoluan i. Tumpal hangoluan i do sijaloonna, ai ndang siingoton be hajahaton najolo i (Hes. 18 : 7 – 9 ).
d)      Ay. 16. Saluhut dosa na binahenna ndang ingoton ni Debata be. Ndang sai paingoton ni Debata be angka pangalahonta na buruk i, manang sian pinompar ni ise hita. Molo jolma torop do marnida parduru ni jolma asa marpanghorhon pangalaho na tama tu nasida. Pinaidaida jolmai do pangkat, hamoraon, nang status sosialna. Alai diadopan ni Debata ndada i na binereng, ai dos do sdue jolma diadopan ni Debata; i ma jolma pardosa laos sahat diujungna i do nanaeng sipaidaon ni Debata, manang muba do hita di ujungna manang ndang. Di Hata Latin didok “Hic et Nunc”, (here and now) Kini dan disini. Sude angka na denggan na salpu ndada gabe tolok ukur manang jaminan tu haluaonta, alai sandok di tingki na parpudi ido. (Mat. 24: 13 “Ai na manahan ro diujung, i do paluaonNa.
e)      Ay. 17. Manorui Hasintongan ni Debata. Tongon tahe angka jolma ndada be marhaposan tu Debata siala nielaela portibi on dohot sibolis i, laos i do na masa tarida sian pandoha ni bangso Israel i, i ma pandohan na so adong be panghirimon ni ar i sogot dinasida. Siala hansit partinaonan i. Gabe laos mandele nasida di habuangan na nilapatan ni rohanasida na talu Debatana. Jala dinaso adong be panghirimon disi ma adong roha na putus asa; tung pe sintong na ni dok panurirang i, alai ndang masuk tu akal nasida be i. Siala ndang tahan di pangunjunan i laos Gabe taburai ma Tuhani, laos manadinghonsa. Hape pangalaho na do na so denggan.
f)       Ay. 18-19 : Dipalumba Debata do hamumulak ni Bangso i. Adong na naeng paboahon ni Debata; na s o jadi marmeammeam mangihuthon parsuruonNa. Adong do konsekuensi di na mangulahon hageduhon gabe mate ala ni; ima hamatean na salelengni lelengna. Alai na manghaburjuhon ulaonna nang pangalahona maradophon dongan jolma nang maradophon Debata, ingkon mangolu ibana; ia hangoluan  ima na manontong i.Dipangido do hasatiaon ni Bangso i tu Debata. Pangk.2 : 10c “Sai burju ma ho rasirasa mate; dungi lehononHu ma tu ho tumpal  hangoluan i.”
g)      Manangsihon sada barita. Molo mannangsihon sada barita; marhadomuan tu na manulingkiti sada hasintongan; boi doi gabe denggan laos boi do gabe so denggan (antara positif nang negatif). Siala molo snagsi dohita disada pandohan boi gabe lam maol hita manjalo hasintongan. Nang pe nunga dihatahon sahalak naposo ni Debata, laos ido na masa tu panurirang Hesekiel. Ndang pos roha manang ndang porsea bangso ni Debata tu Panurirang Hesekiel. Sangsi do Bangso i  tu hata na sinuriranghon Hesekiel uju i. Alai sai dipargogoi Debata do panurirang Hesekiel asa girgir manurirangi bangso Israel. Ido umbahen didokdi ay.1; “Panghulingi ma angka anak  ni bangsom”. Asa ido tugas ni panurirangi mamereng parngoluan ni bangso i na so tama be di adopan ni Debata; bangso najogal rungkkung. Ai marpangalessem do nasida; ditangihon Hata ni Debata marhite panurirang Hesekiel alai hira ende arur do dinasida, tiar marsoara na malo mamiltik parhinaloan. Na marlapatan sinuaeng dianggap “radio” sambing ma angka hata i, hape hasintongan do na pinasahat di nasida. Adong ma dua tona na naeng pinasahat ni Debata marhite Panurirang Hesekiel. Parjolo, Dilehon Debata do tingki parasian tu bangso i molo olo nasida marhamubaon, (ayat 10-16). Alai ditulak nasida do tawaran i jala tongtong nasida markoras di rohana baliksa gabe diburai nasida Debata. Ginjang do rohanasida i na bisuk dirohana, ia Jerusalemi ingkon mulak dinasida salelngnilelengna. Hape harorangon do naniula nasida; ndang holan na manulak asi ni roha ni Debata, alai panghirimon na pinasahat ni Debata pe tong ditulak nasida. Napaduahon; Dilehon Debata do tu sude na tarbuang i sada kesempatan pemulihan, alai na satia ro diujungna do na dapotan asi ni roha i. Ndnag lomo roha ni Debata jolma na neang rohana di Hata ni Debata. Hamubaon ni roha ndada holan na sonang rohana umgebe jala tumangihon HataNa, alai umbagas pnangidoNa i ma adong hamubaon ni roha, pangalaho di ngolu siganup ari.
      III.          Aplikasi
a.       Asi ni roha Debata sambing. Ia ngolunta on marsorinsorin do hira sorha padati. Adong tingki sonang, marsak, tumatangis, mengkel, las ni roha, dapotan pasupasu, hona rimas, dohot lan na asing. Sian saluhutna i, songon angka jolma na tinobus Jesus Kristus;  ingkon tongtong do hita marpos ni roha di Ibana. Aha pe na masa ingkon pujionta do Ibana na tuk mangalehon ragam pasupasu  di ngolunta. Ala ni i holan asi ni roha ni Debata sambing do hita boi malau sian ragam ni hasusaan dohot hamaolon. Tarbuang do hita binahen hisap ni dagingta; madabu do hita tu gambo lisop ni dosa; alai ala holong ni roha ni Debata smabing do marhite Jesus Kristus hita ditogutogu; jala dilehon panobusion di angka dosanta na godang i.
b.      Manghaposi Debata. Dihasiangan on tung mansai lam borat do siadopan ni halak Kristen i, manang manisia di luhutan. Nuaeng binahen ni angka panaritaan na mansai pariri, boi do mambahen lam sumurut haporseaonta, laos gabe taburai Tuhan i. Disi ma angka na porsea ingkon sai benget manaon angka na masa. Ai ndada loasonNa hita unjunan lobi sian gogonta ai haposan do Debata (ptds. 1 Kor.10: 12b). Di tingki ro pangunjunan i ingkon tu Debata do hita martangiang mangido pangurupion. Mansai jorbut do hasiangan on. Asa ndang tergilas jaman nagka na porsea i, ndang olo tarihutihut di pangalaho ni portibi on, alai didok uannag ma hamu sarombang dohot  portibi on. Ai portibi on ndada tujuan ni ngolu ni angka na porsea, alai surgo i do; i ma hangoluan na saleleng ni lelengna (Rom 8: 18).
c.       Tumangihon huhut mangulahon HataNa. Asa na tumangihon Hata ni Debata do boi antusanta angka pasupasuNa di bagasan ngolunta. Unang ma hita lemba disi, sotung gabe marpangalensem hita tu Debata. Ai doboto Debata do na diobagasan rohanta; polindo manang marlaok dosa rohanta i. Ala ni ima dipangido hapolinon ni roha na torus manorus sian nasa rohanta laho tumangihon HataNa, huhut dinamangulahonsa. Asa tangkas ma pandohan i na mandok; na mate do haporseaon i molo so adong pangulaonna (ptds. Jak.2:17a; 4: 7-8 )

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...