Jumat, 12 April 2013

Bahan Epistel Minggu Jubilate, 21 April 2013

Ngolu Na Dibagasan Pamujion
Epesus 5 : 15 – 21
       A.      Patujolo
Dibagasan surat ni Apostel Paulus tu huria Epesus on, digurithon panurat ni surat on do taringot tu sangkap hatuaon ni Debata tu saluhut hasiangan on: banuaginjang nang di tano on  dipasada Ibana dibagasan Kristus songon ulu ni huria i (Ep.1:10). Jumpang hita do nang dibagasan surat on joujou tu nasa naung tonobus ni Debata asa dihangoluhon nasida sangkap hatuaon ni Debata di portibi on pasadahon saluhutna jolma marhite Goar ni Jesus Kristus. Hombar tusi do molo taparrohahon bagian pamuhai ni surat on tung tangkas do dipaandar disi songon dia ma rumang ni hasadaon i dipatupa Debata. Laos ditaringothon do proses pamilliton ni Debata tu angka bangso-Na, jala songon dia ma Debata dibagasan Jesus paluahon dohot manesa dosa ni jolma, songon i nang hatoguon ni padan ni Debata dibagasan Tondi Parbadia. Nang dibagian na paduahon isi ni surat i, dijouhon do tu saluhut na manjahasa asa mian dibagasan dame las ni roha huhut tulus hasadaon i jumpang dibagasan Kristus Jesus.
Disangkap panurat ni surat on laho patuduhon hasadaon ni angka naporsea i dohot Jesus, digombarhon panurat ni buku on do i marhite pigapiga parumpamaan. Isarana: manggombarhonsa songon sada pamatang jala Jesus i do songon ulu, na asing muse adong manggombarhon songon sada bangunan ia Jesus i ma songon batu parsuhisuhi, manang songon sahalak pardijabu Jesus do ia sinondukna. Tarida do nang di surat on bonsa ni roha ni panurat ni surat on marningot asi ni roha dohot denggan basa ni Debata dibagasan Jesus Kristus. Asa  nasa hata na ginurithonna tarida do tangkas gurasa ni panandaonna dohot hamuliateon ni rohana tu Debata. Asa saluhutna do diida panurat on dibagasan konsep holong ni roha dohot pambahenan ni Debata na patar dibagasan: pambahenan, basabasa hasesaan ni dosa, nang habadiaon na pinasahat ni Debata dibagasan Jesus.
      B.      Hatorangan
Andorang so tatangkasi turpuk bindu 5 : 15 – 20 on, ringkot do idaonta pigapiga tema na jumpang hita dibagasan bindu 5 i. Diuji si Paulus do pasahathon poda na marhahonaan tu parngoluon ni huria, isarana: Dia ma ngolu ni huria na manghorhon aspek positif (5:1-2) nang ngolu ni huria sian aspek negatif (5 : 3-7), suang songon i do rumang ni parngoluon ni huria naung sinondangan ni hatiuron ni Tuhan i, dohot huria naung mangolu dibagasan tondi ni Debata (5 : 15-20). Asa bagian na parpudi on ma gabe turpuk sitangkasanta di ombas on.
1)    Molo masuk hita manguji mangantusi ayat 15 on, didok angka pigapiga pandapot, ai ia ayat on ma na gabe pangujungi ni angka surat naung pinasahat ni apostel Paulus di jolo ni turpuk on. Huhut laos ayat on do pamuhai ni turpuk angka na di pudi ni turpuk on. Asa boi dohonon tung ringkot situtu do peranan ni turpuk on ala turpuk on ma na gabe mamboan panjaha umbagas masuk marnida ragam ni sipaingot na bersifat positif tu angka ruas ni huria di Efesus asa diantusi huhut satia nasida laho marnida lomo ni roha n Debata di ngolu nasida. Ala ni i dibuhai do bagian on marhite sada pandohan di ayat15 “Antong, , manat ma hamu mamereng manangkasi parulaonmuna; songon angka na marroha, unang ma songon angka na hurang roha”. Dipamuhai ni ayat on dipangke do hata “antong” dibahasa aslina didok do i “Oun” (sebab, karena itu). Aha do lapatan ni i, ima laho mangalehon sada pangarimpunan ni pangajarionna naung andar di ayat 14, “Dibahen i, ninna do: "Tarsunggul ma ho na tarpodom, jala hehe ma sian angka na mate; gabe sondangan ni Kristus ma ho!”, diondolhon do dison ia angka ruas ni huria inaung mangolu dibagasan Kristus i digoari do nasida angka naung sinondangan ni hatiuron i. Asa hombar tusi do diarahon Paulus nang angka parniulaon ni ruas ni huria Epesus naeng ma hombar tu angka naung sinondangan ni Tondi ni Debata. Memang tangkas do diantusi Paulus tung bangkol do i ulahononton. Ala ragat do ancaman na imbaru ditongatonga ni huria, ima huaso haholomon na rongom tu jolo nasida naeng marsangkap mangago haporseaon nasida. Ala ni i ma ditonahon Paulus di ayat 15 i “Manat ma hamu mamereng manangkasi parulaonmuna.” Isitilah “manat” (“Akribos”: kewaspadaan) di ayat 15 i marguna laho paingothon angka ruas ni huria i paboa dibagasan hamanaton do tarantusan aha ma na nidok ni Debata tu angka na porsea, jala halak na sai pamanathon na nidok ni Debata. Ditubuhon i do roha na masiantusan: dihalak na porsea dohot Debata. Pangalaho sisongon i do mangalehon las ni roha di angka na porsea ala lam torang ma pangantusion nasida taringot tu lomo ni roha ni Debata dibagasan ngolu nasida. Gabe digoari ma nasida angka jolma na marroha (na bisuk). Ala memang tangkas songon naung taboto ia habisuhon i, holan sian Debata Jahowa do i jumpang hita (bnd. Poda 2: 1-5). Songon dia ma hataridaan ni i ditongatonga ni huria ? Ima molo rade  angka na porsea i maniru pambahenan ni Jesus, ala di haradeon-na disondangi Debata , dohot mangguruhon lomo ni roha ni Debata. Disi ma Ibana targoar songon pribadi na ideal naung ginoaran ni bisuk ni Debata.
2)    Dibagasan ayat 16 i, diuduti Apsotel paulus do podana, marhite hatana na mandok, “parhaseang hamu ma tingki, ai ari hasusaan do nuaeng.” Disosoi Paulus do ruas ni huria Epesus marhite kalimat na bersifat paradoks: Ima mamangke tingki dohot denggan, alai di na asing muse dipaingot do hinajahat ni tingki sinuaeng on. Aha do maksud ni hata “ai ari hasuaan do nuaeng”? sasintongna molo holan ari i do na naeng siidaonta boi dohonon ndang apala adong sihabiaran: ala ndang dung ditompa Debata sada ari na jahat. Alai na naeng diondolhon Paulus ima, lam tu ragatna ma hasusaan dibagasan ngolu ni angka na porsea ala lam tu gandana dohot lam tu intensifna do parjahat i (sibolis manggugai pingkiran ni jolma, bnd.Ep.6:11-12). Asa ariari na binolus ni jolma di tingki na parpudi on nunga torop naung nirajaan  ni hajahaton dohot hhuaso ni haholomon i. Alai nang pe naung dirajai haholomon i, dipaingot Paulus do, basabasa ni Debata do tingki on tu ganup na porsea, asa dipangke ma tingki i di bagasan habisuhon, unang gabe taluhinorhon ni haholomon i. Hombar tusi do di ayat 18 i didok Paulus, “Unang ma mabuk hamu bahenon ni anggur, ai hamagoan do di bagasan i; alai gok Tondi ma hamu”. Boasa diorai Paulus manginum anggur; ala memang molo naung mabuk anggur boi do i patubu hagiot ni daging dohot lan angka na roa. Ala ni ima sebalikna dipodahon Paulus asa digohi tondi angka ruas ni huria i. Aha do maksud ni i ?, ima asa diantusi nasida songon dia do lomo ni roha ni Debata.
3)    Ndang marujung dope poda ni Apostel Paulus on di ayat 18 o, alai diuduti dope di ayat 19 i, hata na mandok ; “Hatahon hamu ma sama hamu angka ende psalmen, angka ende pujipujian dohot ende partondion; endehon jala puji hamu ma Tuhan i di bagasan rohamuna!”. Sasintongna pandohan on ndada pola na naeng mangondolhon taringot tu “glosolalia” (bahasa lidah), alai boi  do dohonon ia maksud ni ayat on boi do tapahombar tu na tarsurat di Kolose 3 : 15 “Jala dame ni Kristus i ma mangarajai di bagasan rohamuna, ai tusi do hamu dijou di bagasan sada daging. Gabe parroha mauliate ma hamu”. Alai asa sintong angka ende psalmen dison ndada martudutudu tu angka endeende na adong di ajarhon ni tondi i. Songon i do nang ende pujipujian na digoari “hummoi” ima ende pujipujian na ni endehon ni angka ruas ni huria songon tanda hamauliateon ni roha nasida tu Debata ala haluaon na pinatupaNa dibagasan Jesus dohot ende partondion (“oidoi”) na rap dipangke dohot ende pujipujian, jala marasing dohot ende ni halak sipelebegu. Jala dibagian parpudi ayat 19 i diondolhon do “endehon jala puji hamu ma Tuhan i dibagasan rohamuna.” Maksud na dison ima asa rade ma angka ruas ni huria i mangendehon denggan basa ni Debata, marhite roha na ungkap tu Debata. Jala di ayat 20 i, “Manongtong ma hamu mandok mauliate siala saluhutna tu Debata Ama, di bagasan Goar ni Tuhanta Jesus Kristus” Maksud ni turpuk on ima laho manaringothon taringot tu situasi ni sada paribadahan Khususna di na mangulahon ibadah parpadanan na Badia. Jala hata na mandok “manongtong ma hamu mandok mauliate” sasintongna ndang tarsirang on sian istilah “siala saluhutna” ima manaringoti nasa silehonlehon nang basabasa ni Debata naung jinalo ni angka na porsea i. Asa hinorhon ni i, ima tama angka ruas ni huria pasahathon hamauliateon ni rohana tu Debata dibagasan Goar ni Jesus Kristus. Dung i di na parpudi ayat 21 “Masioloan ma hamu sian biar ni rohamuna mida Kristus”, Pangkorhon ni ngolu dibagasan pujipujian ima na masioloan di angka ulaon na denggan, ndada marsipaula manang marsipalensem, ala parbue ni biar ni roha mida Kristus do i. Asa dohonta ma, ngolu na masipaolooloan i, diulahon songon pangoloion di Kristus.
      C.      Sipahusorhusoron
v Tung tahamuliatehon do denggan basa ni Debata dibagasan ngolunta. Andorang so ro Kristus i, dibagasan haholomon do hita, gok dosa na paliluhon hita. Alai nunga tajalo barita haluaonNa na gabe sondang hatiuron dibagasan ngolunta tontu angka anak na dibagasan hatiuron sai tongtong do manghalomohon Hata ni Debata dibagasan parngoluonNa.Ala ni i unang be dibagasan pangalaho na robi (haholomon) angka naung tinobus ni Kristus i.
v Gabe angka jolma na bisuk, ido diigil Debata sian ganup halak Kristen jala naeng ma andar i dibagasan parngoluonna be songon siihuthon Kristus. Songon dia ma sikap asa tareahan i di ngolunta be ? ima molo olo angka na porsea i mangguruhon habisuhon na sian Debata marhite Jesus Kristus Tuhanta i, ala Ibana do naung gumuruhon jala pasauthon jala naung mangantusi sangkap ni Debata na gok bisuk i di portibi on. Asa manang ise na masihol laho mangeahi bisuk na pineop ni Debata marguru ma tu Jesus asa di nasida habisuhon dohot lan parrohaon na denggan i sipasahatonna tu angka halak na rade mangguruhonsa. Asa molo tarimpun ise do sasintongna angka jolma na bisuk ? Hombar tu turpukta on, ima: angka jolma na so tarlalap dibagasan ngolu on, jala mabuk hinorhon ni ragam ni haulion dohot hasonangan na nilehon ni portibi on. Alai ianggo halak na bisuk, ima halak na sai mangalului dalan dohot tingki mangantusi Debata dibagasan Jesus, huhut manghamanathon marhite bisuk i, dia do tona ni Debata siulahononna dibagasan ngoluna. Huhut ndang dung mansohot laho marsomba mamuji Debata marhite psalmen, endeende pujipujian nang ende partondion. Hinorhon ni angka denggan basa dohot lan nauli na jinalona dibagasan ngoluna. Antong taeahi ma habisuhon na sian Tuhan i.
v Mansai godang do uli (manfaat) dapot ni angka halak na sai manongtong mandok mauliate:
Ø Dengan mengucap syukur, sebenarnya Tuhan sedang memberikan kunci berkat bagi kita.
Ø Secara ilmiah; hasil penelitian Prof.DR. David McClelland (American psychological theorist) : Bila kita suka mengucap syukur, maka tubuh kita akan memproduksi antibodi secara signifikan, yang membantu mencegah infeksi saluran pernafasan (immunoglobulin A), memberi kita daya tahan dan semangat hidup, dan secara dramatis akan meningkatkan usia kita.
Ø Adong muse mandok, dengan mengucap syukur maka kita dapat menjadi lebih dekat ke pusat kesadaran tertinggi (super cioucness) kita, yang artinya, membuat kita lebih cerdas secara spiritual- Spiritual Quotient (SQ) kita meningkat. Sehingga kita akan memperoleh ketenangan batin (Emotional Quotien) karena gelombang otak kita berada pada frekuensi rendah.
Ø Marroha mauliate do mangusir sikap dohot perasaan negatif, dipauba gabe sikap/perasaan positif; mengubah benci menjadi cinta, memandang yang hina menjadi mulia, melihat ancaman menjadi peluang.
Ø Molo tahasomalhon mandok mauliate. Ummura ma hita memaafkan hasalaan ni angka na manghansiti rohanta. Karena mengucap syukur itu mengajar kita menggunakan cara pandang Allah.
Ø Marroha mauliate padaohon hita sian ginjang ni roha, ala marhite na mandok mauliate, taokuhon do, ganup kesuksesan na tadapot ndada ala ni dirinta, alai ala pangurupion ni Debata do.
v   Goar ni Minggunta ima Minggu Jubilate :Marolopolop Tu Debata sandok tano on. Angka naung dibagasan hatiuron sai marolopolop do ngoluna mamujumuji Debata. Laos dibagasan pamujionna i do tarida pangoloionna tu Debata. Songon pangoloion ni Jesus tu Ama i laso songon i ma pangoloionta tu Debata Jahowa marhite na mangulahon HataNa nang PatikNa. Amen.

Jamita Epistel Minggu KANTATE – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa Do Angka Na Usouso di Ibana      (Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuj NamaNya) Mateus 15: 8 – 20   a)    ...