Selasa, 30 April 2013

Bahan Jamita Evangelium Minggu Rogate, 5 Mei 2013

Tangiang Dibagasan Haholongan
Roma 12 : 9 – 12
      A.      Patujolo
Ia buku Rom on digurithon di Korint (15:32) jala masuk do sada sian surat ni ap.Paulus (Pauline) na asli na disurathon dipudi ni pardalananna na patoluhon (15:25). Ndada si Paulus na pajongjonghon huria na di Rom jala nadada hea ibana manopot huria i sian mulana, ala ni do marasing do buku na on sian na asing. Ia holan buku Rom on do na marisihon thologia ni si paulus na mansai sistematis. Jala digurithon do inti pokok ni buku Rom on di Rom 1: 18; 11: 36, ima taringot hasadaan halak Jahudi dohot na so Jahudi di hasintongan marhite haporseaon dibagasan Jesus Kristus. Ala ni Kristus angka halak Jahudi dohot na so Jahudi rup gabe ruas ni Debata na binasabasahon Tondi ni Debata. Tanda angka na bongot tu si ima angka naung tardidi. Ido alana mansai bagas do diuhal ap.Paulus buku Rom on taringot tu haporseaon, hapintoran, Patik dohot lan na asing marhite na patoranghon padomuhon Padan Na Robi dohot Padan Na Imbaru.
Turpuk di minggunta on ima  naeng manogunogu halak Kristen asa sintong manghangoluhon holong ni roha songon hataridaan ni hakristenon na sintong hombar tu suhatsuhat na tinotophon ni Tuhan Jesus (Joh.13: 34-35). Jala dison ma tarida poda na bersifat praktis, songon na nidok ni apostel Jakobus, unang holan teori haporseaon i, alai naeng ma patar parulaon ni halak Kristen hombar tu haporseaon na sintong (Jak.2:14-20). Boha do taringot haholongan i didok Debata ? Hombar tu turpuk on adong ma opat rumang ni haholongan i :
     B.      Hatorangan
     1)      Ayat 9 ; Unang ma marpangansi holong ni roha i. Holong na so marpangansi ima holong na marpangulaon, na patar di parsaoran siganup ari. Sandok panggulmit ni ngolu ni halak Kristen naeng ma tongtong dirahuti holong ni roha. Roha holong mambahen sada halak girgir patupahon ulaon na denggan. Alai boi do marhite nba sai tasangkapi na denggan dompak dongan, gabe tubu holong ni roha dompak dongan i. Marhitehite na pasomalsomal dirinta pasiding na jahat, boi do gabe tubu holong ni roha di dongan. Sabalikna, molo taloas masuk angka pingkiran na roa taringot tu dongan na hinaholongan, pinasiat tu roha angka tuhastuhas na so tangkas dompak nasida, bgoi do runsur jala peut holong ni rohanta di nasida. I do umbahen ingkon pareahon (pilliton) na denggan, unang na jahat, asa magodang holong ni roha di bagasan hita (ay.9). Ingkon manat do hita di angka parjahat na late roha mida angka na masihaholongan, na girgir mamolamola, asa masihosoman angka na maraleale didok rohana.
     2)      Ayat 10; Ingot hamu ma holong ni roha sama dongan Kristen! Masijolojoloanan ma hamu masipasangapan! Lapatanna asa parsaoran ni angka na porsea songon keluarga na masihaholongan di na marhaha-anggi (songon na pasangaphon natorasna/natumua, sisolhotna, oppungna, tulang/nantulangna, uda/inangudana, angkangna nang anggina). Ala ni ima ringkot do ingkon patuduhon parsaoran ni keluarga na masihaholongan. Asa keluarga i do na gabe mambuhai sikap nang pangalaho anggotana keluargana asa masihaholongan. Laos mangerbang ma tu tonga ni huria nang masyarakat pe. Ai ganup halak dibagasan huria i manjalo silehonlehon saguru tu ragam ni asi ni roha na tinurpukhon ni Debata marhitehite Tondi Parbadia (Rom 12 :6; 1 Kor.12:11). Ndada holan i, alai diigil do asa masijoloanan na marlapatan; Asa songon hapataran ni pamatang ni Kristus, huria i di portibi on, naeng tangkas huria i masitumpahan dibagasan holong. I do umbahen ringkot tangkas radotanta parsaoran ni Huria songon sada sistem sosial, asa sandok ruas ni Huria i masitumpahan hombar tu asiasi na di ganup halak. Sangkap dohot tujuan ni aturan dohot paraturan ni huria na sasintongna i ma naeng mangaturhon songon dia do ragam ni asiasi na adong di ganup ruas ni huria i, boi nian tangkas masitumpahan, asa tarbahen Huria i renta di parsaoran, di panindangion dohot panghobasionna di tongatonga  ni portibi on.
     3)      Ayat 11; “Unang sumurut ringgas ni rohamuna....” angka na mangulahon lomo ni roha ni Debata, ima angka jolma naung pinauba hadirionna, ala ni ndang sumurut be haringgasonna mangulahon angka ulaon asi ni roha. Ai girgir do tondina ala marhhite Tondi Porbadia na margogoihon ibana laho mangoloi (melayani) Tuhan. Diigil sian hita asa huria partondi na girgir, i ma huria na so mura mandele atik pe tarsosak dibahen portibi on; tongtong manghirim di parbue na tonggi atik pe mansai manggogo halisungusng manghutur bunga dohot mutik ni hau na denggan i. Mangoloi = melayani (sian hata “δουλευω/ douleuo” merupakan satu kelompok dengan istilah “δουλος/ doulos” yang diartikan “Budak,” maka dalam ayat ini juga bisa diartikan sebagai “jadilah budak daipada Tuhan”) dipatuduhon ma haholonganna marhite na mangoloi parsuruon  ni Kristus mamaritahon Barita Nauli, ima Barita Haholongan. Naeng ma tangkas huria mangaturhon angka ulaon panghobasion na ampit tu parngoluon ni ruas, masyarakat dohot negara. Ala singkat ni Kristus do halak Kristen di portibi on manguduti panghobasion naung pinungka ni Kristus, ingkon tangkas do huria mangarangrangi ulaon panghobasion na manait roha ni sude ruas girgir mangoloi panjouon ni Tuhan i (ay.11). Ala ni mansai ringkot do sada sistem na boi memberdayakan ganup ruas ni Huria patupahon ragam ni panghobasion hombar tu silehonlehon na sian  Tondi Parbadia.
     4)      Ayat 12; Ala sai jugul do huria i di ngolu partangiangon, mangido gogo dohot habisuhon sian Debata nampuna ulaon i. Nunga godang angka buku digurithon taringot tu na laho mangatasi angka parungkilon ni ngolu. Adong ma tolu dapot hita sian ayat on asa marhamonangan hita mangadopisa: Naparjolo, Marlas ni roha mangkirim; las  ni roha nanidokna ndada las ni roha na somal, alai las ni roha dibagasan pangkirimon. Sude angka naung dipadanhon Debata ingkon saut do i di tingkina, tapeopma padanNa i dibagasan rohanta, ala ni i manongtong ma hita dibagasan las ni roha. Songon pandok ni BE.766 : 1-3 Padan na uli “Ho ndang hulupahon”....; Napaduahon, Marbenget ni roha ma di haporsuhon. Sai hira mansai borat do na paduahon on di angka na dibagasan haporsuhon. Boha do hita mangadopi parsualon na so marnaujung i? Sungkunsungkun sisongon i do na mansai manonggopi godang angka halak Kristen. Tung mangkirim dohita molo ro parsualon asa gira marujung asa unang marganjangganjang. Alai jotjot do diajari Tuhan i hita marhite haporsuhon asa marhatauon hita (tahan uji). Asa dipatuduhon marhite hatauon i, kwalitas tinggi ni haporseaonna ido asa didok Debata marhabengeton. Didok di Rom 5:4 Jala dihorhon habengeton ni roha i do hatauon, jala hatauon i do mangkorhon pangkirimon. Ima solusi na margogoihon hita laho mangadopi i. Napatoluhon, Jugulhon hamu ma tangiang! Molo so tahaporsai gogo ni tangiang, gabe sai holan hasomalan di parmingguon do i tahilala. Alai sasintongna tangiang ima dalanta manghatahatai dohot Debata. Songon istilah sinuaeng on mar-handphone; ima dalanta laho manghatai dohot halak na di luat na dao. Alai parasinganna, molo handphone boi do pinangke molo adong sinyal, alai molo tangiang i boi do manang didia pe (didolok, ditombak, dilaut, manang dibagasan butuha ni dekke songon si Jona pe boi do). Ala dinamartangiang i hita ingkon dibagasan tondi do, jala na sai dijugulhon (bertekun, tidak jemu-jemu; Lukas 18:1). Asa ndada holan pintor hatop alus ni tangiang i alai olo do lumeleng.  Saluhutna alus ni tangia i saguru di Tuhan i do (sai saut ma lomo ni rohaM) ala ni i ndada lomo ni rohanta di bagasan tangiang i. Tangiang i asa laho mangantusi dia do sagkap dohot lomo ni roha ni Debata. Boi do diuji kesabaranta marhite na paimahon alus ni tangiangta i, alai na sintong do ianggo padan nang sangkap ni Debata. Asa dibagasan tangiang huhut tarida ulaon na denggan na hinalomohon ni Debata. Heber 10:23 “Momos ma tatiop pangkirimon na taparhatopot i, ai haposan do na marbagabagahonsa!”  
    C.      Sipahusorhusoron
Ø  Godang do jolma mandok nunga diulahon ibana haholongan i, jala mian dibagasn ngoluna, doloht lan na asing. Jotjot do ra tabege sahalak na mora na mangalehon sembako tu angka na pogos manang masayarakat tertentu, asa didok ibana na manghaholongi dongan jolma. Manang sian sisi na asing didok ibana dihatoropan jolma na dihaholongi ibana do Debata sian nasa rohana, hape dihosomi donganna jolma. Ai ndada songon i rumang ni haholongon i. Rumang ni haholongon i naeng ma tarida di ngolu siganup ari  na olo marparsaoran dohot dongan jolma nang musu pe. Hapataran ni haholongon i tarida ma dibagasan ngolu saiganup ari na pinatujolo manghaholongi Debata marhite tangiang.

Ø  Marhite turpuk on naeng do dipatuduhon ap.Paulus boha do sasintongna sikap nang pangalaho halak Kristen. Asa tarida ma sikap na patuduhon hapataran ni Kristus na solider tu angka donganna jolma tarlumobi na sahaporseaon. Asa tarida ma ruas na manghangoluhon tohonan hamalimon,; ima mangaradoti hasadaon, mamodahon hasintongan na sian hata ni Debata jala tongtong mamasumasu. Sada tantangan na umbalga si huria, na boi manegai hasadaon, jala manghorhon hagaleon di parsaoran nang di kerjasama, i ma sikap maradophon angka paburuburu huria i . Tarjou do huria sa sai tongtong ma masumasu manang na ise pe taho, baik secara pribadi manang horong dohot huria marsadasada. Suhatsuhat ni solidaritas sosial na pinangke ni ap.Paulus di turpuk on, ima molo boi halak Kristen di sandok potibi on sapanghilalaan di arsak dohot di las ni roha. Ingkon sisada arsak dohot lungun ni roha do sude halak Kristen molo adong sian Huria i na marmara binahen ni portibi on; laos ingkon sisada las ni roha dohot olopolop di angka na jumpang di parsaoran, panindangion dohot panghobasionna be.

Ø  Goar ni minggunta ima Rogate, na marlapatan Martangiang. Asa ngolu ni jolma na dibagsan tangiang do mian haholongon ni Debata na marrumang ulaon asi ni roha dibagsan ngoluna. Jolma na porsea na manghangoluhon ngolu partangiangon i ma na manghahngoluhon  ngolu haholongon na sian Debata. Mampu ibana patuduhon ngolu si partangiang na tudos tu ngolu i siparholong roha. Nang Jesus pe martangiang do laho manangianghon hita, asa malua hita jolma pardosa on, jala diparmahani manang diramoti. Asa na gok holong tontu tangianghononna do donganna nang musuna pe tu Debata asa dipasupasu Debata ibana. Horas mar-Rogate. Amen.

Jamita Minggu Misericordiasdomini – 14 April 2024

Sondang ni Bohi ni Jahowa Manondangi hita      (Cahaya Wajah Tuhan Menyinari Kita) Psalmen 4 : 1 – 9      Hamuna angka nahinaholonga...