Rabu, 17 Juli 2013

Bahan Jamita Evangelium Minggu VIII Dung Trinitatis, 21 Juli 2013

Masihaholongan
Johannes 15 : 9 – 17
      A.      Patujolo
Bagian ni hata partadingan ni Jesus do turpuk on na mangarumanghon tudosan (perumpamaan). Sangkapna, asa marguna ngolu ni angka siseanNa di portibi on, unang holan na mamolus boti pamatangna be jala naeng sintong hadirionna be di na mangihuthon Kristus. Dung i ingkon tangkas do diboto be, diingot songon dia parsaoranna be tu Tuhan i laos dipadimundimun denggan. Mardomu tusi do panggombarhonon ni Tuhan Jesus nuaeng dijolo ni turpuk on marhite tudosan hau anggur dohot angka rantingna, parbuena nang tu nampunasa i pe. Marhite illustrasi i gabe mura do antusan ni manang ise pe tinuju ni Jesus.
Udut ni i ma turpukta on disosohon Jesus angka naung sangkambona dohot Jesus i patuduhon ngolu na dibagasan Ibana. Molo nunga dibagasan Ibana hita tontu dipatuduhon ma parbuena i

    B.    Hatorangan
1.       Ayat 9 : Holong na nidokna dison ima na tinujuhon tu hita jolma, ima na hinatindanghon ni Jesus songon ulu ni Huria i di portibi on tu Debata Ama na diginjang i. Holan marhite Jesus do hita bongot tu Ama na sangap i. I do umbahen angka n aporsea i ingkon sai mangadophon ngoluna tu Kristus, ai holan marhitehite Ibana do dapo hita padan nang panindangingon taringot tu Holong ni  Debata; ala diusehon Debata do holongNa tu AnakNa na sasada i asa sahat ma marbualbual i tu hita angka hinonghopNa. “Mian ma hamu dibagasan holong ni rohangKi”; holong na nidokna ima na sian Kristus i, sada jaminan na dipasahat Jesus tu angka namangihuthon Ibana.
2.       Ayat 10 : Sada kalimat penegasan do on napatuduhon jaminan ni Hata ni Jesus laho manghaholongi; ima asa mian dibagasan HolongNa na marlapatan mangihuthon holong ni Jesus dipardalanan ni ngolunta. Dipatuduhon ma holongna i marhite ngolu na marhaserepon dohot na marpangoloion di Hata ni Debata. Molo mian hita dibagasan holong ni Kristus sadalan doi molo mian hita dibagasan TondiNa i ima Tondi Parbadia i. Tondi Parbadia ima na mangajari hita laho manghaholongi. Dipatuduhon ma disi pangalaho na mangoloi pandok ni Tondi i dibagasan ngoluna. Ndada hita sandiri be disi na mambuat haputusan alai Tondi Parbadia i do jala sadalan doi na mandok saguru di Debata do ngolunta asa marhasangapon Ibana dibagasan hita. Naeng dipatuduhon ngolu na masihahologon i dibagasan parulaonna siganup tingki ( 5 Musa 27 : 26)
3.     Ayat 11 : “Gok halalas ni roha”. Sangkap ni Debata sasintongna holna laho mambahen boha do asa las rohanta. Las ni roha i ndang saguru tu las ni rohanta, alai las ni roha na hombar tu ruhutruhut haunduhon tu Debata do. Sude angka patik nang Hata ni Debata, jotjot do tahilala na gabe penghalang tu hita asa boi marlas ni roha. Hape sasintongna sala do i. Nunga di patupa Debata sada uhum manang ruhut; molo naeng marlas ni roha  hita sadalan do i dohot ngolu na mian dibagasan uhumNa. Ala ni sude angka uhum nang patikNa i na songon ambatamabt tu las ni rohanta, alai sabalikna molo taoloi patik nang parsuruonNa i nunga gabe halalas ni roha i dibagasan ngolunta; ima las ni roha na manongtong. Sadalan doi molo didok Jesus di Johannes 14 : 27  Dame do hutinggalhon di hamu; dame na di Ahu, i do hulehon di hamu. Ndang songon pangalehon ni portibi on pangalehonku. Unang ma bonsa jala unang ma mabiar rohamuna!
3.Molo di Bahasa Indonesia : sukacita jala di Hata Batak didok do Dame; halalas ni roha. Ndang tarlehon portibi on las ni roha na sian Jesus i, ai molo las ni roha portibi on parsatongkinan do isarana; parpestaan, piknik, sude hisaphisap ni pardagingon, narkoba, seks. Ai saluhutna i holan parsatongkinan do alai molo las ni roha nang dame i dapot hita holan dibagasan Jesus i sandiri do. Angka na porsea na manjalo bagabaga las ni roha i, ndada mandok asa malua sambing sian angka pandelean, arsak dohot ganggu ni roha nang angka hamaolon i hita di portibi on. Ndang, alai tataon do i di portibi on jala ndang tarbondut sitaonon nang arsak i hita, ai adong Jesus naung manaluhon portibi on. Alai molo jolma di portibi on boi do dibondut angka arsak, nang sitaonon i. Sadalan doi songon na nidok ni Jesus di Johannes 16:33 Asa mardame hamu di bagasan Ahu, umbahen na huhatahon angka i tu hamu. Haporsuhon do jambarmuna di portibi on; alai pos ma rohamuna: Nunga talu hubahen portibi on.
4.    Ayat 12-13: Dipatangkas Jesus ma muse, praktek ni ngolu na manghaholongi i; asa masihaholongan, naeng patuduhon haporseaon tu Tuhan na manghaholongi marhite pambahenan nang parulaon siganup tingki nang siganup ari na manghaholongi diriniba sandiri, dongan, nang musu pe. (ptd. Mat.18:22; 22:36-39; Jak.2:8). Lam bagas muse dipangidohon Jesus taringot tu namanghaholongi; “na sumeahon hosana” (memberikan nyawanya bagi mereka). Pandohan i martudutudu do i songon nabinahen ni Jesus laho manghophop portibi on na sumeahon hosaNa. Sadalan dohot na tarsurat di Rom 5:10 Ai molo dipadenggan Ibana hita tu Debata hinorhon ni parmate ni Anakna i, uju musuna dope hita, nda lam paluaonna ma hita, angka naung pinadengganna i, dung mangolu Ibana? Sedangkan  uju musuNa dope hita nunga dipadenggan (dipadame; dihophop) Jesus hita tu Debata lam ma na naung pinadengganNa i ? Nunga dirumpakhon parmusuonta dompak Debata marhitehite mudar ni Jesus i, saluhutna i ndang dao sian panatapan ni ni Holong ni Debata tu portibi on. Didok do di Jeremia 29:11  Ai nunga tangkas huboto sangkap angka na husangkapi taringot tu hamu, ninna Jahowa, sangkap hasonangan do tahe ndada tu hamagoan, asa ahu mangalehon tu hamu ujung na hinalungunhonmuna.Dung i taingot Hata ni Debata di Johannes 3: 16 Ai songon on do holong ni roha ni Debata di portibi on, pola do Anakna na sasada i dilehon, asa unang mago ganup na porsea di Ibana, asa hangoluan na salelenglelengna di ibana. Sian i boi botoonta Holong ni Debata marhitehite Jesus i ndang terbatas, bersifat universal do manang menyeluruh (Ptds. Joh.10:11,16).
5.       Ayat 14-15; Alai adong do na manulak hajongjongan ni Jesus i songon Sipalua ima Anak ni Debata. Sai hira haotoon do i di angka na so manjalo dohot na so manghaporseai Ibana. Alai angka na mangihuthon dohot na manghaporseai Ibana; dipatuduhon do marhite na mangulahon parsuruonNa. Jala angka jolma na mangulahon parsuruonNa i ma na nidokna angka alealeNa. Sadalan doi songon na nidok Buku Ende No: 219 ISE DO ALEALENTA BL.183  “Ise do alealenta Na so olo muba i ?/Aleale na sumurung I ma Tuhan Jesus i/Ai torop pe aleale Na di hasiangan on/Saluhutna i mansadi Molo mate daging on”. Molo di turpuk on diondolhon Jesus do tu angka siseanNa i nang tu hita asa gabe alealeNa; alai ndada holan pangantusion aleale hinorhon ni  parulaonta sambing, alai molo taulahon patik nang parsuruonNa i. Didok muse “Ndang Hugoar be hamu anak somang”, sian pandohan ni Jesus naeng mandok ndang pos roha molo pangoloion ni sisean i sai songon anak somang. Molo pangloion ni anak somang holan di duru do unduk, jala ndang sian bagasan rohana i.  Jala pangoloion ni anak somang tu tuanna holan sebatas upa na jinalona do. Ala ni molo lao pe isarana tuanna i tu luar ni bagasna, ndada ulahonon ni anak somang i be songon ditingki dijolo ni tuanna. Ala so disi tuanna boi do marlomolomo ibana diulaonna, dohot pandohan; jolo nibabaan asa diulahon; ido molo anak somang, ndada diulahon ulaonna sian holong. Alai molo aleale na pinangido ni Jesus ima; haposan na patuduhon holongna dibagasan ngoluna. Molo haposan hita, pabotohon Jesus na nidok ni Ama i nang tu hita.
6.       Ayat 16 – 17: Pamilliton ni Jesus tu angka siseanNa i napatuduhon sada otoritas ni Ha-DebataonNa na martujuan ndada holan gabe sisean manang tu jabatan sambing alai tu haluaon do, ima hangoluan salelengnilelengna. Ala ni i dipamiliton i di nasida naeng ma dibagasan haserepon dohot pangoloion, songon pangoloion ni Kristus Jesus tu Debata Ama i. Jala pandohan i ndang holan tu nasida i, tu sude do i marlangku ima na manjangkhon haluaonNa i diibana. Hita ma na tinodoNa jala na tarpillit asa mamparbuehon parbue na denggan, ima angka na porsea di Ibana. Angka halak Kristen i mangihuthon na niulahon ni Kristus dibagasan haserepon nang pangoloionna i di Hata nang Patik ni Debata. Asa dung diojakhon Ibana hita, naeng do diigil sian ngolunta marparbuehon parange na denggan. Tung boi pehita mamparbuehon na dinggan i, ndada sian roharohanta, nang sian malomalonta i, alai sandok ala tapangasahon do Tuhan na mangarajai roha nang pingkiranta. Asa molo nunga nirajaan Tuhan i hita, nunga mian hita di Ibana jala huhut tahalomohon jala tahalashon laho mangulahon pangidoanNa ima mangulahon Hata nang PatikNa i. Ndang maol be hita mangulahon parentaNa i molo nunga mian hita di Ibana, jala manang tatuntun manang sotinuntun rohanta nunga dionjar laho patupahon nasa na uli jala na denggan diadopanNa nang diadopan ni dongan jolma. Angka na tapatupa i, ima angka parbue hinorhon ni na mian hita dibagasan Ibana. Parbue na niigilNa i  ma parbue ni parhaladoon ni angka siseanNa, sadalan doi pangidoan ni tu angka naung tinobus  mudar ni Kristus i; ima angka halak Kristen i naeng marparbuehon parange nang ulaon na gabe pasupasu tu humaliangna.(Joh.4:36). Jala parbuenta i ingkjon mian; na marlapatan menetap jala melekat dibagasan ngoluna; jala nunga gabe jati diri ni haKristenon i. Ala ni i unang muba unang ose najinalona sian Tuhan, ala ni i ringkot hasatiaon tu Tuhan i (Pangk.2:10). Mangalapati parbue nanidokNa i pe; dipatuduhon ma i marhite angka pelayanan na lam mangerbang mambaritahon Barita Nauli; jongjong angka huria, lam tamba bilangan ni angka na porsea di Jesus Kristus, sian luat tu luat, sian bangso tu bangso na asing.(Mat.28:19-20). Di na marhalado, nang mambaritahon Barita Nauli i, boi do ro ambatambat sian sibolis i laho mamolamola parpunguan ni angka na porsea na marsada dibagasan huria i. Ala ni i ringkot do HOLONG na pinangido ni Jesus i diparangehon jala dipahusorhusor laos diulahon angka na porsea dohot na marhaladoi huria i. Boi do masa parsalisian, ala ni i ringkotna i Haholongon i mian dibagasan roha ni angka na porsea i. Molo nunga Holong i na mangonjar rohanta laho melayani tung boi ma tulus ulaon pelayanan, manang parhaladoon i, ala Debata do Holong i (1 Joh.4:8).

   C.      Sipahusorhusoron
1.       Molo taparrohaon ngolu na di hasiangan on, tung lam hatop do parhusoran ni kemajuan zaman; ima kemajuan ilmu pengetahuan, ekonomi, politik, sosial dohot budaya. Marsiadu do godang jolma dihamajuon i. Ndang adong jolma na sumurut sian hamajuon i, jala dipatuduhon do kompetisi meraih hidup yang terbaik sian angka donganna jolma. I do alana marlumbalumba jolma i marsiajar; manuhori hapistaran; dungi na deba marsiadu mangalului ngolungolu siganup ari laho manggohi na pinarsinta ni rohana. Dipangalaho na sisongon i, boi do madabu godang jolma tu krisis HOLONG. Ala nunga dipatuduhon ni hamajuon na marsiajar angka parsiajar singkola sian manogot sahat tu botari. Ndang sae holan na diparsingkolaan i songon pendidikan formal, alai ringkot do diorohana manuhor hapistaran sian pendidikan non-formal. Na karejo pe mangalului ngolungolu sian manogot boi sahat tu botari. Boi do lam ngali holong i diganup jolma, ala ni kesibukanna; ndang sanga be na marsaor dohot keluarga; lalap dikesibukanna, na marhombar balok pe, lalap dikesibukanna ganup; jala ndang boi be sanga laho marsaor.
2.       Manghaholongi Tuhan Jesus Kristus dos doi na manghaholongi Debata dohot TondiNa ima Tondi Parbadia i. Alai ndang holan sahat disi naeng ma mangerbang di ngolu siganup ari; laho manghaholongi diriniba, manghaholongi dongan jolma, nang manghaholongi na tardok musuniba.Mula na i pe Haholongon i do na naeng patuduhonon ni Debata tu Bangso Israel marhite nanilehonNa PatikNa i na sampulu i. Patik na parjolo sahat tu patik paopathon : ima taringot tu na manghaholongi Debata. Jala patik palimahon sahat tu patik pasampuluhon ima taringot tu na manghaholongi dongan jolma, alai ndang diantusi bangsoNa i taringot tu patik nang lapatanNa i. Tu hita na tinobus ni mudar ni Kristus do bangso na pinillit ni Debata; ndang ala ni parmudaron ala daging , alai ala ni haporseaon i do di Jesus Kristus na gabe bangsoNa  hita ( 1 Petrus 2 : 9). Ndang anak somang be hita nunga dibagasan hatiuron ni Jesus Kristus i hita diain gabe anak, panean di HarajaonNa. Molo nunga gabe anakNa hita, tapatuduhon do pangalaho songon parrohaon ni Kristus i AnakNa na sasada i. Pangalaho i ima; na marhaserepon dohot na marpangoloion di Hata nang Patik ni Debata.
3.       Tangiang ima , sada dalanta songon anak laho manghatai dohot Debata Ama i, songon na niajarhon Jesus tu hita. Molo nunga anak hita na mian dibagasan Ibana jala na mangoloi Hata nang PatikNa, tontu las do roha ni Tuhan i mamereng parange dohot pangalahonta na hombar tu lomo ni rohana. Ido asa pangidoanta dibagasan tangiangta i pe alusanNa ma i ala nunga hombar tu lomo ni rohaNa.Ndang maol be hita mangidohon tu Ibana. Ala jotjot do hita terjebak tu pemahaman di na martangiang mangido sipangidoanta asa hombar tu lomo ni rohanta, hape sasintongna di na martangiang i asa tau hita dia do lomoni roha ni Debata dibagasan ngolunta. Marhite HolongNa i do Debata mangalusi angka tangiang nang pangidoanta.
4.       Holong na sian Debata ndanda holong na pasif na holan manguhom sambing ndangmangula manang aha. Jala Holong na sian Debata ndang terbatas dohot marsanggasangga. HolongNai Aktif do laho patonuhon sude portibi on mardalan di ngolu ni jolma. Dipatuduhon Debata do holongNai laho pauliulihon ngolunta asa tigot, sintong, bonar, jala polin rohanta holan tu Debata Ama i. Ido umbahen olo masa na so nihirim ni roha songon na tarbuang hita di tonga portibi on hinorhon ni angka hamaolon na taadopi di pardalanan ni ngolunta. Laos i do na masa di Bangso Israel na tarbuang tu Babel i, ndang na laho holan patujolohon rimas ni Debata, alai patuduhon HolonNai do Ibana disi laho mangajari bangsoNa i marhamubaon ni roha, ido umbahen didok di Pangungkapon 3:19 Ai nasa na huhaholongi, angka i do hupinsang jala huajar. Antong, haringkothon ma na paubahon roha! Ala ni i holong ni  Debata aktif do manorusi rohanta nang portibi on asa dipatuduhon ma disi hatigoran ni Debata. Pangidoan ni turpuk on tuhita nang pangidoan ni Debata asa masihaholongan hita songon holongNa tu hita jolma pardosa on (Joh.3:16). Amen

Jamita Epistel Minggu ROGATE – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido     (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Psalmen 28: 1  – 2   a)       Huria na hinaholongan ...