Kamis, 04 Juli 2013

Bahan Jamita Epistel MingguVI Dung Trinitatis, 7 Juli 2013

Pangunjunan pasoranghon pasupasu
Jakobus 1 : 2 – 8
      A.      Patujolo
Surat Jakobus on termasuk do tu na ginoaran angka surat umum (hatopan) na tinongos tu huria songon na tarsurat di Jakobus 1 : 1 “ mandapothon na sampuludua marga na di parserahan”, i ma angka ruas ni huria na sian halak Jahudi na tinggal di luar ni Palestina. Ruas ni huria na gabe alamat ni surat on i ma angka na parjolo masuk Kristen di Jerusalem jala na marserak sian i tu luat na asing ala ni pangaleleon songon na niadopan ni si Stefanus (ptd. Ul.AP.8:1), i ma di luat Fenesia, Siprus, Antiokhia, dna (Ul.AP.11:9). Diondolhon do di surat Jakobus on mangarajumi angka pangunjunan na masa i gabe las ni roha jala na manguji haporseaon huhut manuntut habengeton. Ia sangkap ni surat on i ma laho patoguhon haporseaon ni angka halak Kristen na marungkil jala manaon ala ni angka pangunjunan na manguji haporseaon dohot patorangkon lapatan ni haporseaon i do paluahon jolma, paingothon huria di lapatan ni haporseaon na marpangulaon (praktis) marhite parange dohot angka ulaon na denggan.
Molo tajaha Buku ni si Rick Warren; “God’s Power to Change Your Life”, dibaritahon ibana do disi ditingki haposoonna. Sai masihol do ibana asa marparbuehon sada sian parbue ni tondi na di Surat Ap.Paulus na tu Galatia bindu 5 i ima habengeton. Dimanogot ni ari martangiang do ibana asa diurupi Tuhan ibana laho mamparbuehon parbue ni tondi i. Arianna i, mardauk pogu ma ibana di parsingkolaanna, ro ma sahalak na jengjeng na sangajo mangusehon sipanganonna tu ibana, gabe tonu ma paheanna. Hinorhon ni i gabe mohop ma rohana, alai diingot ibana do tangiangna i di na manogot i. Di orom ibana ma dirina laho mamalos.
Dibagasan turpuk on dipatorang do taringot pangunjunan na marparbuehon pasupasu(ay.12). Molo didok pangunjunan na marlapatan do i di Hata Indonesia “Ujian” tu haporseaonta. Alai tauhal ma lam bagas di hatoranganna.

B. Hatorangan
1. Ayat 2; Mansai ragam do  lapatan ni hata “Pangunjunan” di Bibelta i. Naparjolo; ima pangunjunan laho mandabuhon hita na marharoroan sian sibolis, isarana pangunjunan masa di Jesus ditingki di halongonan (Mat.4: 1-11) dohot di Jakobus 1:13. Napaduahon; ima pangunjunan na laho mamburi rohanta, dohot margogoihon hita, na marharoroan sian Tuhan Debata na jotjot do on didok di Hata Indonesia “Ujian”. Napatoluhon; Ima gabungan nadua sian pangantoion ni Debata tu sibolis songon na masa tu si Job. Diunjuni do si Job asa madabu tu na mardosa. Alai disi ro pangunjunan i disi ma sangkap ni Debata laho margogoihon ibana.
Molo na dibagasan turpukta on na masa pangunjunan ima na sian paduahon i do marhite angka hamaolon dohot parmaraan. Angka na porsea ima angka siihuthon Jesus ingkon adopanNa do hamaolon songon jamita di minggu na salpu : “Pangalaho di na mangihuthon Jesus” (Mat.8:18-22). Ai godang do anggapan ni angka siihuthon Jesus molo angka na porsea i, sai urupan ni Debata jala dipasupasu di sude partingkian; dilehon hahipason, sinamot na godang, adong parkarejoan, denggan parsiajaranna, jala marhasil na niulana, ala ni i adong ma anggapan sude ma mardalan dohot denggan. Hape nunga maralo nian i sian naniajarhon ni Hata ni Debata. Isarana molo tajaha di Mat.7:13-14 molo dalan na laho mangihuthon Jesus ndang digombarhon marhite dalan na bidang, alai sabalikna ima marhite dalan na sompit, na manggombarhon gok hasusaan do nang hamaolon. Ido umbahen tangkas taparrohahon tujuan ni surat Jakobus on (1:1) ima tu angka halak Kristen na sian Jahudi na marserak di luar ni Palestina. Dihasogohon halak Jahudi na so Kristen do nasida, nang songon i angka halak na sian gomgoman ni Rom! Jadi tangkas ma hamaolon na niadopan nasida (ptds. Ul.Ap.14:22b; Pil.1:29; 2 Tim.3:12).
Molo didok “las ni roha sambing molo madabu tu bagasan pangunjunan” ndang na sengaja hita asa madabu tu pangunjunan i. Unang gabe balik talapati pangunjunan i asa gabe pasupasu dihita gabe talului manang tasengaja hita madabu tu pangunjunan. Na deba nari mangalapati dirohana: mandok mauliate tu Debata hinorhon ni hamaolon i, ala ni sahit, nang hamatean i. On ma sikap na sala! Ndang hamaolon manang hasusaan i na gabe tahalashon manang taanggap pasupasu, alai angka na denggan na sorang sian  hamaolon ima: habengeton nang habadiaon. Tapatudos songon pandohan ni Ap.Paulus di 2 Korint 12: 9b-10 “Asa tagonan ma hupapujipuji diringku di bagasan angka hagaleonku, asa songgop tu ahu hagogoon ni Kristus. Dibahen i, sonang do huhilala di bagasan angka hagaleon, pangaleaion, hasosahan, pangaleleon dohot hagogotan ala ni Kristus; ai jumpa gale ahu, disi do ahu margogo.” Sian i nunga botoonta ndada dihasiholi Ap.Paulus angka sitaonon i, alai hasil manang panghorhon ni hasusaan i do. Ala ni i, ingkon padaonta do sian dirinta angka hamaolon nang pangunjunan i asal ma unang mangulahon dosa. Ido umbahen didok di tangiang Hatopanta i Mateus 6:13 “padao ma hami sian pangunjunan”, pangunjunan na nidokna ima na sian sibolis i. Molo ro pangunjunan i; ingkon tongtong do hita mamuji Tuhan i, lam pasolhothon diri tu adopanNa marhite tangiangta (ptds.Poda 17:22; 18:14)
2. Ayat 3: Hata “habengeton” sian hata GorikHupomone”,  na marlapatan: haboion martahan sian hasusaan, ndang holan sikap martahan sambing (manguhom/pasif) alai marpangalaho na denggan (aktif) di tingki ro hasusaan laho mamuji pasangaphon Debata. Jotjot do ro respon na so terkendalikan sian dirinta uju ro hasusaan; boi muruk, marmungutmungut, laho tu angka ulaon na so denggan, parmabukon, mar-narkotika, jala olo laos bali sian haporseaonna laho mardatu. Marhite habengeton i do hita tau manahan sahat ro diujungna dina laho mangihuthon Jesus. Molo so marhabengeton tudos do i songon halak na marroha tano na marbatu, holan satongkin do martahan boni haorseaonna dungi melos laos mate ma (Mat.13:5-6,20-21). Habengeton na nidok ni turpuk on do na boi mampanghorhon tu portibi on, jala gabe sada halongangan na marnidasa. Ala Tuhan i do na dipangasahon laho manaon i asa marhabengeton (Joh.15:5; 1 Kor.10:13). Ai ndang dapot hita  habengeton  si songon i ia so manaon hasusaan hita.
3. Ayat 4 : “Asa Gabe rimpas hamu, angka na so marlindang, na so marnahurang”, on ma tujuan ni angka hamaolon dohot hasusaan i. Alai molo didok na so marnahurang ndang marlapatan di pardagingon i gabe madabu tu Teologia Sukses (Kemakmuran). Sabalikna lapatanna di partondion do, ala pandohan “hasingkopon dohot na so marnahurang” pandohan di partondion do i. Songon sere jolo ditungtung do i asa badia ( 1 Ptrs.1:7), suang songon i do hau anggur i ingkon dipaias, dirantingi asa gok parbuena (ptds. Joh.15:2b). Ala ni i ma angka halak Kristen ingkon mangadopi ragam hamaolon asa marhabadiaon ngoluna hinorhon ni i. Ala mansai godang do dosa na songgop tu dirinta na ingkon siburionta, ima; pangalangkupon, ginjang ni roha, halosohon, hosom, teal, elat, late, parmurukmuruk, holongan di hepeng dna, jala dibahen Tuhan do angka pangunjunan i laho paiashon angka ragam ni dosa i. Ala ni i molo martangiang hita asa diburi hita sian angka dosanta unang ma tarsonggot hita molo dialusi Tuhan i marhite ragam angka hamaolon (ptds.2 Samuel 12: 13-24).
4. Ayat 5-8; Pangido ma tu Debata habisuhon i. Di ragam hamaolon nang sitaonon i, jotjot do hita gabe lilu, so binoto be mangula manang aha. Dipartangingkian sisongon i ma ringkot jaloonta habisuhon sian Tuhan i asa tolap hita mangadopi hamaolon i dohot denggan. Tuhan Debata do mual ni habisuhon, jala lehononNa do i asal ma tapangido sian Ibana. Alai ndang sude jaloonta sian na binagabagahonNa. Alai tongtong do pangidoonta tung pe so sian lomo ni rohanta. Boi do ndang saut na tapangido isara ni : hahipason sian sahit, sinamot, nang sintasinta, dna. Alai molo taringot habisuhon i sai lehononNa do i. Alai adong do syarat na; di na mangido i tu Tuhan Debata ingkon ima ingkon  dibagasan haporseaon, unang adong ganggu ni roha. Jotjot do ra hita martangiang asa malua sian parmaraan, alai sasintongna na ingkon jaloonta ima habisuhon do asa tung boi mangadopi hamaolon nang hasusaan asa saluhutna i hombar tu lomo ni roha ni Debata. Molo nunga marhaporseaon, ndang ganggu be roha disi. Alai na ganggu rohana ima na mardua roha; jala ndang adong pos ni roha disi (Heb.11:1; Jak.2:23).
5. Ayat 7 – 8; Halak na mardua roha. Ndang tolopan hita angka na mardua roha dibagasan ngolunta gari Debata dihasogohon do pangalaho sisongon i. Ai didok do di Pangungkapon 3 : 16 Alai dibahen na danggoldanggol sisilon ho, so haru ngali, so haru las, utahononku ma ho sian pamanganku. Sian i pe nunga botoonta ndang dapot hita agia aha pe molo na bersikap mendua hita, laos diutahon nama. Lapatani i, ndang adong be gunana, nga tarbuang, jala ndang marguna be.
 C. Sipahusorhusoron
 v  Arsak dohot Las ni roha patau haporseaonta. Molo tadok dirohanta ndang adong hasusaan; boi do dohonon ndang anak ni Debata hita, manang tadok ma jolo anak ni Debata alai sai na mangoloi do di pangidoan ni portibi on. Alai molo  taadopi hamaolon nang hasusaan i, unang ma pintor hatop tadokhon i ala ni dosanta. Boi do ala ni dosanta diajari Tuhanta hita marhite angka hasusaan. Alai ingkon botoonta do muse, dipasaut Debata pe hasusaan nang hamaolon i di hita, ndada na mandok ala ni na mardosa hita, alai nanaeng manguji haporseaonta do i.  Tung mansai bahat do ragam hamaolon nang hasusaan i; isarana sian ekonomi, parkarejoan, parsahiton, keluarga, parsingkolaan, rongkap, parsaoran, parhuriaon, masyarakat nang sian negara pe.  Angka parsualon i boi do nunga boi tarduga hita manang sotarduga hita. Jala angka na sotarduga on ma na nidok na i pangunjunan i (ay.2). Saluhutna i ala keterbatasan ni jolma i do, ndang adong na singkop, tung so boi do hita mangasahon pingkiran, hapistaran, nang arta na di portibi on, sude na i terbatas do. Jala ndang tardungdung hita parbinotoan ni Debata na gok bisuk i. ala ni ijotjot do ala so pamotoan manang ala keterbatasanta, manang ala ni haotoonta boi hita madabu tu ragam pangunjunan, parmaraan, sitaonon, jala boi do gabe madabu tu pandelean manang manundali Debata. Hape sasintongna molo tarajumi angka na masa dibagasan ngolunta sai dipangke Tuhan Debata do angka arsak nang las ni roha laho pahot haporseaonta songon nanidok BE No BE.707:1 “Hagogoon dohot apul-apul”Hagogoon dohot apul-apul/do dilehon Tuhan I tu au,/Ganup ari au ditogu-togu /ganup tingki diondingi au./Ai hombar tu lomo ni rohaNa /do dilehon Tuhan I tu au/Ro marsorin arsak las ni roha/haporseaon hu di patau.(Ptds.Rom 5:3-5). Jala dipatudu Debata do holongna marhite ragam angka namasa di ngolunta; ndada holan di las ni roha, dibagasan arsak pe ima angka hamaolon hasusaan tong dipatudu i sada bagian sian holongNa laho mangajari hita. Didok di Pangungkapon 3:19 Ai nasa na huhaholongi, angka i do hupinsang jala huajar. Antong, haringkothon ma na paubahon roha. Songon Bangso Israel na tarbuang tu Babel, tung pe disi dipatuduhon Debata rimasNa alai dibagsan ni i holongNa do laho mangajari bangso i marhamubaon ni roha. Diajari Tuhan i do hita patuduhon holongNa marhite ragam ujian na taadopi dibagasan ngolunta. Ala ni i unang ma hita pintor mandate molo ro pangunjunan i, ai sada dalan ni Debata doi laho manghaholongi hita, asa tau hita mangidohon gogo nang habisuhon sian Ibana.
 v  Las ni roha dibagasan pangunjunan. Di na laho mangadopi sitaonon i pe hita ingkon patuduhononta do songon anak ni Debata hita na marhaporseaon na togu. Dibagasan benget ni roha i do asa dipatau hita mamuji Debata, dohot mangulahon nasa na denggan hombar tu Hata ni Debata asa gabe panindangion habengetontta i. Isarana si Paulus dohot si Silas di Ul.Ap.16:25; nang pe dibagasan hurungan nasida tongtong do benget rohana huhut mamuji Debata, ro ma halisungusung manghutur hurungan i, gabe bungka ma pintu ni hurungan nang benganna i. Alai ndang pintor humalaput nasida laho marlojong, alai laos dipasanga do tingki laho marbarita nauli, huhut manjamitai na di hurungan i termasuk ma soldadu na manjaga nasida i asa namangihut ma tardidi soldadu i dohot sabagasna. Ihutni i di Panurirang Habakuk di Habakuk 3:17-18 tung hamaolon na niadopan nasida tongtong do nasida mamuji Debata, ido na dipangido ayat 2 i taringot tu las ni roha dibagasan pangunjunan. Indada so boti ndang marulaon manang pasif, alai ingkon tongtong do aktif dihabengeton i mangulahon parsuruon ni Debata marhite HataNa nang PatikNa i. Dibagasan pangalaho na pasif i ndang adong na tau siparbagahon sian i, ndang boi gabe kesaksian tu manang ise pe. Alai sabalikna molo aktif do hita, tarida ma disi parbue ni haporseaonta na mangolu do hape haporseaonta i di angka parulaonta na hombar tu Patik nang Hata ni Debata. Jala disi ma tarida panindangion na tutu taringot tu na tahaporseai sian Tuhan i. Asa disi ma ngolunta ngolu na marpanindangion. Matieus 26:41 Dungo ma hamu jala martangiang, asa unang hamu bongot tu pangunjunan, ai na girgir do nian tondi i, alai gale do ia daging!
 v  Illustrasi: Adong ma sahalak calon pandita na mangido asa ditangianghon pandita seniorna  ibana marhabengeton. Dung i martangiang ma nasida, jala dipalu pandita senior  ima martangiang. Hape ditangiang ni pandita senior i ndang adong mangidohon benget ni roha. Alai sabalikna do asa dilehon Tuhan i di calon pandita i ragam ni hamaolon dohot hasusaan. Gabe muruk  calon pandita i tu pandita senior i. Alai didok pendeta senior i do alasanna: “Holan sada do dalan asa marhabengeton ho ima marhite hasusaan manang panaritaan.” Di hita saluhutna nahinaholongan dibagasan Jesus Kristus, ala ni i unang ma gabe ro rimasta manang muruk ni rohanta tu adopan ni Tuhan Debata, molo masa hasusaan dohot hamaolon di ngolunta. Alai ido dalan ni Tuhan Debata laho manopa hita asa marhabengeton jala dibagasan habengeton i ma dipatuduhon Debata pasupasuNa marhite habisuhon na patuhon hita mangulahon angka na denggan hombar tu Hata ni Debata, asa mampanghorhon pasupasu tu humaliangta. Rom 8 : 28 mandok : “Alai taboto do, saluhutna do manumpak tu na denggan di angka na marholong ni roha di Debata, angka na jinouna sian tahina hian”

Jamita Epistel Minggu ROGATE – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido     (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Psalmen 28: 1  – 2   a)       Huria na hinaholongan ...