Jumat, 28 Juni 2013

Bahan Jamita Evangelium Minggu V Dung Trinitatis, 30 Juni 2013

Mangihuthon Jesus Dibagasan Tulus Ni roha
Matius 8 : 18 – 22 (Luk.9: 57 – 62)
      A.      Patujolo
Evangelium Matius di turpuk on manaringoti angka jolma nanaeng mangihuthon Jesus dihalongangan na masa. Jala ditingki i pardalanan ni Jesus dohot angka namangihuthon Ibana manaripari tao Galilea laho tu huta Gadara dung jolo dipamalum simatua boru ni si Petrus di Kapernamum. Alai molo tajaha di Evangelium Lukas didok do disi Jesus naeng laho tu Jerusalem, naeng mangulon hian ma disada huta ni halak Samaria. Alai ndang dijanghon nasida Ibana disi ala diboto laho tu Jerusalem do Jesus, gabe huta na asing ma ditopot. Molo naeng manontuhon ingananna sian dua evanglium on tung maol do tinontuhon na masa on.
Dibaritahon do tung godang na mangihuthon Ibana termasuk do angka siboto surat. Dua ma namanungkun Jesus ima sian sibotosurat dohot sahalak sian sisean ni Jesus. Sian dua halak na manungkun taringot tu namangihuthon Ibana boi gabe sada sungkunsungkun na balga do on di hita. Ala na sada sibotosurat jala nasadanari sahalak sisean ni Jesus; na pasti ingkon nunga tangkas di nasida pangantusion di namangihuthon Jesus. Ala ni porlu do uhalanta sian turpuk on; boha do sikap manang ruhutruhut di na laho mangihuthon Jesus ?
Diondolhon dibagasan turpuk on do tu angka nanaeng mangihuthon Ibana taringot tu hapolinon ni roha laho manggohi panjouon ni Harajaon ni Debata sian saluhutna. Dipatuduhon do sian turpuk on panjouon ni sahalak nanaeng gabe siseanNa. Jala sian turpuk on ma naeng tandaonta ruhutruhut na gabe siihuthon Jesus. Sude do angka na porsea gabe siihuthon Jesus jala na gabe angka siseanNa jala gabe aleale ni Jesus jotjot do didok dohot istilah ‘Alter Christi”. Toho do songon i parjadina ? Sian turpuk on ma naeng botoonta sian pandohan ni Jesus na gabe siihuthon Jesus ima halak na porsea, angka halak Kristen manang sitinda rupa hakristenon (orang Kristen samaran)? Tauhal ma turpuk asa lam tumangkas.

      B.      Hatorangan
     1.       Ayat 18-20; Songon naung dipatorang dipatujolo nangkin; mansai marasing do hatorangan nanijaha di Mateus dohot di Lukas tarlumobi taringot konteks situasi na masa i. Molo pandok Prof.F.V.Filson, dihilala Jesus do panghilalaan ni natorop i mamereng angka halongangan napinatupaNa i diadopan nasida, gabe ndang tenang be pingkiran nasida siala holan mamingkiri parsaut na so hea masa i sian angka naung niajarhon Jesus. Ido umbahen dipangido Jesus tu angka siseanNa i asa muli nasida marparao tu bariba ni tao Galilea. Sangombas jahaon ayat on sai hira ditonga borngin na masa i dung ayat 16 paboahon taringot halongangan napinatupaNa. Alai dapot hita do hatorangan sian turpuk paralelna di Evangelium Markus 1 : 34 – 35, ia di tingki i Jesus ndang mamangke parau di tonga borngin.
Ditingki nangkok Jesus tu parao i, sahalak sibotosurat manungkun naeng mangihuthon Jesus, asa boi marsiajar sian Ibana. Alai dipaingot Jesus do nasida molo na naeng mangihuthon Ibana ingkon tongtong do ihuthonon do nang di sitaononNa. Somalna hampir sude do angka siboto surat ndang olo mangihuthon Jesus, ala mansai karas do Jesus mangorai halak sibotosurat na munafik, gok hageduhon, ndang marholong ni roha. Ala ni i tung torop do sian sibotosurat i mangalo Jesus, sai dilului nasida do hasalaan ni Jesus. Jala laos nasida do na mamparsilangkon Jesus, hape di sude barita Nauli di Evangelium Matius tung mansai godang do dibaritahon konfrontasi sibotosurat tu Jesus. Ayat 19 on ma na gabe sungkunsungkun di hita. Jala dialusi Jesus marhite “majas ironi”; Na marliang do molo antuasu, na marasar do pidong na martongatonga langit, alai anggo di Anak ni jolma i ndang adong hapeahan ni uluna! Antuasu (serigala) ima binatang na gok tahi na jat, jala jotjot do digombarhon angka jolma na jat i songon antuasu (isarana si Herodes). Alai binatang songon on didok Jesus na marliang do. Dungi pidong didok dison ima binatang na gale, ndang margogo tong do adong asarna. Pandohan istilah“Anak ni jolma” on ima na parjolo na dipangke Evangelium Matius nabinuat Jesus sian Daniel 7 : 13. Ima sada gelar di hamuliaon ni Jesus(ptds. Mat.24:30). Alai molo pandok ni angka namalo; asing ni gelar hamuliaon ni goar i adong muse do disi buni istilah ‘napatutoru diri’, na ro ma Ibana sahali sogot dibagasan hamuliaonNa, jala di sada tingki mardalan ma Ibana di tonga ni halak Palestina songon ‘sahalak anak ni jolma’ naunjur. Dibagasan pandohan ni Jesus tu angka sibotosurat taringot tu segi haetehon ni goar “Anak ni jolma” ido na pinatorangNa.
Hape Anak ni jolma i ndang adong hapeahan niuluna. Aha do maksud ni Jesus di pandohanNa i ? Naeng do patorangon ni Jesus tu sibotosurat  i : “Molo naeng ihuthononmu Ahu, ingkon olo do ho manarita songon Ahu”. Ia taboto do ndada na marhasongangan ngolu na niadopan ni Jesus alai sabalikna do tung godang angka ambatambat nang tantangan, direhei, ndang adong ingananna na hot, diparsilanghon. Hape boi do ra didok roha sibotosurat i molo mangihuthon Jesus targoar ma dohot ibana, siala tung tarbarita angka halongangan napinatupa Jesus, jala marhite halongangan i tung mansai tabo ma molo gabe sisean manang mangihuthon Jesus i ala tung boi do patupaon ni Jesus manang aha pe. Hape mansai marasing do na dirohana sian na niajarhon Jesus. Angka siihuthon Jesus ndang na gabe holan na tabo ngoluna alai gok hasusaan jala olo berkorban.
Ima gombaran parmahanion ni Jesus, sian hapogoson-Na, dohot sian angka ambatambat na ro sian musuNa. Dipaingot Jesus do tu sibotosurat i; molo naeng mangihuthon Jesus gabe ‘halak na asing jala na “so aman” tudos songon Jesus. Digombarhon Jesus do di turpuk on taringot tu ngolu ni halak Kristen. Disada sisi sai jaloon ni angka na porsea i do panogunoguon ni Jesus sian tangiangNa i (ptds. Mat.7:7-11); alai di segi na asing, godang do hamaolon na niadopan ni halak Kristen; siala ndang boi tudos manang sarombang pangalahona dohot portibi na gok dosa on. Ala ni i sahalak Kristen mansai tandi do sian portibi o n (ptds. 1 Petrus), jala jotjot do ndang dihalomohon angka halak pardosa, jala jotjot di lohai, diganggu angka halak sileban.
     2.       Ayat 21-22; Dipatorang do di turpuk on taringot sahalk sisean ni Jesus; na marlapatan sahalak sisean nunga mangoloi di pangajarion ni Jesus jala tardok do nunga denggan parsaoranna dohot Jesus. Molo tabandingkon tu Evangelium Lukas bindu 9 ayat 59-60 tangkas do dipatorang taringot sisean i. Dijou Jesus do ibana, alai didok do sidalianna: ua, loas ahu jolo mananom damang! Molo tanggapan Prof.F.V.Filson sahalak theolog na sian Amerika dohot pandok ni Prof. Barclay, sahala theolog sian Inggris, ai ndang marujung ngolu dope ianggo damang na i. Molo di tingki ni Jesus di Palestina, molo marujung ngolu sasahalak pintor dipataru do tu udean sadarina i, alai ndang moru sian onom jom lelengna proses i sahat tu udean  laho ditanom. Jala partingkian i pasti gok iluilu dohot tangis do di nalaho tu udean i. Jala molo anak sihahaan do ibana, ingkon ibana do mananom damangna i. Ala ni i molo tung pe masa sisongon ndang mungkin adong tingkina holan laho manghatai dohot Jesus hatiha i. Tontu lapatan ni pandohanna i na mandok; paima marujung ngolu ma damang na i asa ihuthononna Jesus Ala molo tardisi haJahudion; marhite patik pa-V hon i ingko dipasangap do natorasna uju di ngoluna sahat tu hamamatena. Hape so binoto andingan marujung ngolu manang sadia leleng paimaonna. Jadi molo sai dibagasan hahipason do damang na, tontu olo do martaontaon paimahon haradeonna laho mangihuthon Jesus. Manang sabalikna boi do gabe parjolo ibana marujung ngolu sian damang na i. Alai adong do sahalak na malo ahli Theolog na margoar Dr.A.Plummer  mandok; boi do betak nunga gok umur ni damang na i, jala diroha siseanNa i ndang ganjang be umurna. Ala ni i mansai tajom do alus ni Jesus tu ibana ; “Ahu ma ihuthon! Angka na mate i ma pasombu mananom na matena!”. Mansai koras do pandohan i, hape somalna Jesus mangajarhon holong laho pasangaphon natoras(ptds. Luk.18:18-20), alai naeng diondolhon Jesus do taringot na ingkon mangharingkothon Harajaon ni Debata sian keluarga. Unang gabe tading na ringkot diHarajaon ni Debata ala ni keluarga. Prof. Barclay mandok; unang gabe mago di ulaon na denggan molo ala ni na marsidalian.
Dibuat Jesus do istilah na sian Zakaria 11 : 9  “Jadi ningku ma: Ndang olo be ahu marmahan hamu: Mate tusi na mate! Siap tusi na siap i! Jala na teba i dipangan be tusi sibuk ni donganna.” Boi do pangantusion na mate ima tu halak na naeng mate ndang holan mate sambing. Dilehon Jesus do pandohan na paradoks; ndada hamatean nanaeng patuduhonon ni Jesus alai hangoluan do dibagasan HarajaonNa. Ala ni angka na manulak panjouonNa i ima angka “halak na mate”. Nang di dihaJahudion molo mananom halak na mate sada ulaon na sangap di didok rohanasida i, tarlumobi na mananom keluargana na mate i ima sahalak natoras; laos patuduhon  Patik pa.V hon i do i. Hape sasintongna pandohan ni Jesus; patujolohon ma Harajaon ni Debata asa binaritahon i tu angka na mangolu. Ai tingki dihangoluonna i do ringkot tangihononna taringot tu Harajaon ni Debata marhite Barita Nauli i. Ndada na rumingkot jumolo hamatean i, Ala ni andorang so songgop hamatean i sai dipatuduhon ma naung taruli ibana di Barita Nauli i asa dapotan haluaon dohot hangoluan na salelengnilelengna ibana dibagasan Jesus Kristus i.
     C.      Sipahusorhusoron
v  Jesus gabe Anak  ni jolma na badia ala ni pardangolanNa di portibi on, jotjot do Ibana ditulak jala direhei jolma, laos songon i do adopan ni angka na porsea siihuthon Jesus i; ndang aman jala gok musu na manjehehon dungi ditulak portibi on. Boi do penolakan secara tidak langsung ro sian najumonok tu hita ima sian keluarganta. Alai ingkon ingot do hita laho mangihuthon Jesus adopanta konflik dua kepentingan: antara keluarga atau Tuhan Yesus ? ala ni  ingkon ingotonta  ma nanidok ni Jesus di Matius 6 : 33 Sai jumolo ma lului hamu harajaon ni Debata dohot hatigoranna, dung i tambahononna do sude angka ondeng tu hamuna! Na marlapatan sian sude ulaon nang kewajibantai ingkon unduk tu tuntutan ni Harajaon ni Debata. Angka na so rade manjalo akibatna i unang ma diihuthon Jesus.
v  Molo di Epistel dipatorang do taringot panurirang Elia napaloashon si Elisa mangumma damang dohot dainang, Boasa ? Jesus ndada holan sahalak panurirang alai nunga dihamham Jesus TOLU TOHONAN I ima: MALIM, PANURIRANG, dohot RAJA. Jadi panjouonNa i ndang marhite perantara be songon panurirang Elia na manampakhon sampesampena. Alai Jesus holan marhite HATANA i do adong huaso disi ima huaso n Debata (ptds.Pilipi 2:6). Tung dipaloas si Elia pe ala na mangalehon PENGHORMATAN na parpudi do si Elisa tu namangolu disi ndada tu na mate. Jadi tangkas ma oraora ni Jesus i dipandohanNa i. Ala ni i do didok Jesus di Lukas 9:62 Alai ninna Jesus ma mandok ibana: “Na manjama ninggala, huhut mamereng tu pudi, tung na so tau ma i tu harajaon ni Debata.” Molo dibereng tu pudi na marlapatan do i naeng sai mempertahanhon warisan nilai-nilai dan pengalaman masa lampau. Somalna do ditiop ninggala i di sada tangan, jala tangan na sadanari mengawasi lombu na manarik ninggala i. Ala ni i ingkon gogo do nitiop jala diparrohahon ruasruas na nilaluhonna asa tongtong tigor. Alai disi sanga dibereng ibana tu pudi boi do gabe sega ruasruas na i ndnag tigor be. Laos songon i ma gombaranna laho mangihuthon Jesus i, ingkon barani do ibana laho manotophon dirina laho mangihuthon Jesus huhut maniranghon diri sian warisan-warisan masa lampau na gabe penghalang. Ingkon rade ma ibana laho manjanghon Harajaon ni Debata so pola repot ala ni hasomalan-hasomalan na gabe penghalang. Mansai andul do pamingkiron ni portibi on sian sangkap ni Debata dibagasan Jesus i (Ptds. Jes. 55:8; Rom 11:33). Naeng tadok songon pandohan ni Ap.Paulus di Pilipi 3 : 14 “On do tahe: Huhalupahon na di pudingku, hueaki angka na di jolo. Dompak pandang i do hupuspus, dompak upa hamonangan na sian panjouon ni Debata sian ginjang, di bagasan Kristus Jesus i”.
v  Mangihuthon Jesus dibagasan tulus ni roha. Di zaman nuaeng tung mansai godang do kebutuhan-kebutuhan ni hita jolma ala ni perkembangan nang hamajuon ni tehknologi dohot ilmu pengetahuan. Secara langsung manang ndang sai digorgori do rohanta laho mangalului sinamot nang angka jabatan laho  manggohi angka kebutuhanta i. Boi do ala ni panosak ni portibi on di hamajuonna gabe lalap hita angka na porsea i. Bolas holan na mangharingkothon panjouon ni hisap ni daging nang portibi on asa sonang tahilala. Hape dia ma dapot hhita sian i, ndanda hasonangan na manongtong, parsatongkinan do hape sude na diportibi on. Hape tading ma hasonangan na salelengnileleng na ditawarhon Jesus tu hita ima laho mangihuthon Ibana. Dibagasan Ibana do hasonangan i; ala adong haluaon napinarade Jesus tu hita angka na mardosa on. Boi do masa pangalahonta songon sikap ni sibotosurat salah mangantusi laho mangihuthon Jesus jala na lebih parah molo masa ma di hita songon pangalaho sahalak sisean ni Jesus i na so apala tangkas pangihuthononna di Jesus. Betak holan Kristen do tardok hita hape Kristen Imitasi, ndang asli; songon sahalak sisean ni Jesus i na manungkun Ibana i. Tasulingkiti ma panjouon ni Tuhan i tu hita ganup marsadasada, unang adong be sian hita na marsiadalian, binsan dilehon Tuhan i di hita tingki on ima tingki parasian talehon ma bulus rohanta mangihuthon Jesus. Amen. (ptds. Matius 7:22-23; Heb.10:7).

Jamita Minggu Misericordiasdomini – 14 April 2024

Sondang ni Bohi ni Jahowa Manondangi hita      (Cahaya Wajah Tuhan Menyinari Kita) Psalmen 4 : 1 – 9      Hamuna angka nahinaholonga...