Senin, 13 Mei 2013

Bahan Jamita Evangelium Ari Pentakosta I, 19 Mei 2013

Tondi Parbadia Mangurupi Hita
Johannes 14 : 15 – 26
      A.      Patujolo
Molo tajaha mamungka sian bindu 14 sahat tu bindu 16: 33, ima hata partadingan ni Tuhan Jesus tu angka siseanNa. Molo tapaunur sian jujur ngolu ni Tuhan Jesus, sahat tu turpuk on, hira na mulak do hita muse tu masa ni ari haheheon. Boaboa ni Jesus taringot tu haborborhatNa tu “Bagas ni Damang”, mambahen bonsa roha ni angka siseanNa. Deba gabe patubu sungkunsungkun di roha ni angka sisean i. Hombar tu bonsa ni roha nasida i ditonahon Tuhan Jesus ma tu nasida, asa hot dibagasan haporseaon paboa Sada do Jesus dohot Ama i; hot mangulahon tona ni Kristus. Domu tusi diparbaga Tuhan Jesus do haroro ni Pangondian laho mandongani angka siseanNa. Marbonsir sian sungkunsungkun ni si Judas alais Tadeus;  “Boasa holan tu hami Ho papataron diri, ndang dohot tu portibi on ? Dapot roha do sungkunsungkun i, Parjolo; nanggo apala lumeleng nian nasida rap, jala napaduahon; asa unang hira pargabuson haheheonNa i. Dung i pasti do sai marhusari tu roha ni angka siseanNa, ia haheheonNa sian na mate, ingkon sai sarupa do i nian songon hatutubuNa tu sandok portibi on, ingkon sude umbotosa. Alai alus ni Tuhan Jesus tu angka siseanNa, i ma turpukta on. Asa mangula ma Tuhan Jesus marhite angka siseanNa, angka na porsea, angka na mangulahon hataNa na pinargogoan ni Tondi Parbadia.
      B.      Hatorangan
      1.       Ayat 15; Holong ni roha saurdot dohot haunduhon. Marhite haunduhon do dipatuduhon Jesus holong ni rohaNa tu Debata Ama, jala marhite haunduhon manang kepatuhan do dipatuduhon jolma na holong rohana tu Jesus. Lapatanna holong ndang persoalan hata alai ingkon tarida marhitehite pambahenan  manang parulaon siganupa ari. Manghaholongi Jesus ima mangaradoti patikNa, jala mangulahon hataNa. Didok Jesus di Johannes 15 : 10 Radoti hamu ma angka patikku; i ma dalanna, asa mian hamu di bagasan holong ni rohangku: Songon Ahu pe na mangaradoti angka patik ni Damang, gabe mian di bagasan holong ni rohana. Asa ndang persoalan na mura taringot tu holong, ai ingkon tangkas do adong haunduhon na marsitutu laho mangulahon patikNa ipe asa mian jolma dibagasan haholongon i.
    2.       Ayat 16 – 17 ; Pangondian ima Tondi na sian Debata. Tung godang do angka tantangan di na mangulahon patik ni Kristus i, tarlumobi ma ala ndang rap be sisean i dohot Jesus. Alai dipapos Jesus do roha ni angka na porsea i, marhite na marbagabagahon haroro ni Pangondian i ma Tondi Hasintongan, na somal didok parakletos. Adong dua hata na dipangke laho mangantusi hata Parakletos on, ima: comforter, lapatanna penghibur, dohot hata Helper lapatanna penolong. Alai halak Junani gumodang mamangke hata Parakletos dohot pangantusion: sahalak na dijou gabe saksi manang pembela tu sada halak na mangadopi proses pengadidlan. Manang sada halak na dijou mangalehon semangat na imbaru angka tentara na baru mulak sian parporangan. Asa sian i tarida lapatan ni hata parakletos, ima: sahalak na dijou laho mangurupi (ssorang yang dipanggil untuk menolong), asa angka na patah semnagat gabe angka na margogo manang na gagah berani. Hadirion na songon i ma na pinarbagabaga ni Jesus tu angka siseanNa i ma Todni Parbadia. Boi do hira na so margogo manang patah semangat angka sisean i ala marsirang dohot Jesus, alai marhite haroro ni Tondi Parbadia gabe margogo ma angka sisean dohot angka na porsea tu Tuhan Jesus. DI Joh. 16: 8 – 15 dipatorang do ia ulaon ni Tondi Parbadia, i ma: mangajari portibi on asa mananda diri songon jolma pardosa, paposhon roha ni angka na porsea taringot tu hatigoran di bagasan Jesus, paingothon portibi on taringot uhuman na ro sogot dohot paposhon roha ni jolma manghaporseai Jesus na tarsilang i do Sipalua dohot Tuhan ni angka na porsea. Tutu portibi on ndangmananda Tondi Parbadia alai anggo angka na porsea ditanda do Tondi Parbadia, ai dibagasan Tondi i do angka na porsea jala dibagasan ngolu ni angka na porsea i do maringan Tondi Parbadia.
     3.       Ayat 18 – 21; Jesus manongtong raphon dohot angka na porsea. Mansai borat do dihilala angka sisean i parsirangan dohot Jesus, Ala ingkon tadingkonon ni sahalak Guru na mansai sangap i nasida. Pola dipatudos tu na songon kehilangan sahalak ama ( yun orphanos = tanpa bapa). Lapatanna ndang adong be di roha nasida na bertanggung-jawab jala na tongtong mangalehon petunjuk taringot tu parngoluon nasida, ai borhat ma Jesus mandapothon Ama i. Alai disituasi na songon i do Jesus mandok: “Ndang tadingkononKu hamu so marama, na ro ma Ahu mandapothon hamu”. Haroro ni Jesus na nidokna dison i ma martudutudu tu haheheonNa sian na mate, ai nang pe dibolus Jesus hamatean alai mangolu do Ibana muse di ari patoluhon. Haheheon ni Jesus i do bukti kebersamaan ni Jesus dohot angka na porsea, i do umbahen didok Jesus “alai idaonmuna do Ahu, ai na mangolu do Ahu, hamu pe mangolu do” tutu hangoluan na nidok ni Jesus ndada terfokus tu ngolu pardagingon alai ngolu partondion do. Asa haheheon ni Jesus i do jawaban tu sude keragu-raguan na muncul di ngolu ni angka sisean dohot angka na porsea (ptds. 1 Kor. 15: 13-19). Jala haheheon ni Jesus papatarhon tu portibi on paboa Debata di bagasan Jesus, angka na porsea mangolu dibagasan Jesus jala Jesus dibagasan ngolu ni angka na porsea. I do umbahen diulahi Jesus mandok “Manang ise na maniop angka patikhi jala diradoti, i do na holong roha di Ahu. Alai dihaholongi Damang i do na holong roha di Ahu; Ahu pe, holong do rohangku di ibana jala papataronku ma Ama tu ibana.”
     4.       Ayat 22- 24; Ndang pintor Tondi Parbadia niondolhon ni Tuhan Jesus di ayat 23-24, alai dialusi Jesus ma sungkunsungkun ni si Judas (ay.22) marhite na mangulakkon (ay.21). Songon dia do tanda na holong roha di Jesus; i ma mangulahon tonaNa ndada mangambati halalaoNa (haboborhatNa). Denggan do molo tajaha ayat 18 laho mangalehon hatorangan. Taida ma sada dramatisasi parsirangan na mamboan angka sisean i mandele, alai didok Tuhan Jesus: “Ndang tadingkohonKu hamu so Marama”. Marhite tona na pinasahat ni Tuhan Jesus on, naeng padoshon sada tugas tu angka na porsea laho papatarhon saluhut holong ni roha ni Tuhan i tu liat portibi on. Ndang pola siulaon na dokdok nian tona on, mangulahon holong ndada diluar ni pingkiran ni jolma. Alai hal na sederhana do i, i ma mangulahon Hata dohot Patik ni Debata. Marragam do hataridaan ni holong ni roha di Tuhan i, sipatuduhonon ni jolma di ganup angka langka dohot ulaonna, isarana mambahen demak/aman angka na bobos marroha. Hubungan ni Trinitas nunga tangkas tarida sian ayat 24, ai na mangaradoti Patik ni Debata maringan ma “hami” di Ibana (yun menein: tetap didalam dan berdiam di dalam) i ma Tondi Parbadia.
Molo digombarhon dison hasitolusadaon, naeng patuduhononna do sada rahutrahut ni parsaoran na mansai rongking. Halak na manghilala parsaoran na rongking dohot Debata laos dohot nang tu donganna jolma, i ma halak na marholong ni roha. Jadi halak naung tangkas mananda hasitolusadaon ni Debata (trinitatis) jala manghangoluhon i dingoluna, tarulaon na do manghaholongi Debata dohot manghaholongi donganna. Sabalikna molo so dihaholongi Debata, jala ndang diradoti hataNa, ndang mian Debata di diri ni jolma i, pasti ma ndang talup ibana gabe hapataran ni Debata di portibi on.
      5.       Ayat 25-26. Pandohan “tagan rap dope” ima laho pasunggulhon tu sisean i, paboa na mansai ringkot do i, jala boaboa adong na mansai krisis. Ai naeng rfo ma tingkina ndang rap be nasida. Tagan rap, na boi dope langsung nasida manghatai secara langsung (fisik), langsung marnida tiruan, alai naeng jumpang ma tingkina ndang boi be nasida rap secara fisik. Marhite keadaan na krisis i, sai hira parujungan ni ngolu sahalak natoras na pasahathon poda tu ianakhonna. Sai tinggil do sipareon ni iankhonna di pandohan natoras na i. Tarsongon i ma situasi  on, asa naeng ingot angka sisean ni Tuhan Jesus di angka tonaNa i.
Nuaeng ro ma muse bagabaga laos pangapulion tu siseanNa. Suruon  ni Ama i do Pangondian, i ma Tondi Parbadia, na ro sian Ama i, marhite goar ni Tuhan Jesus. On ma patuduhon hasitolusadaon na so tarsirang i. Atik pe tangkas be do fungsi manang pangulaonna. Ia ulaon Tondi Parbadia didok dison; i ma mangajarhon jala paingothon nasa naung hinatahon ni Tuhan Jesus tu angka siseanNa. Dipatangkas do pangajarion i na nidokNa di bindu 16:8-12, ima mangajari taringot tu dosa; taringot tu hapintoron dohot taringot tu uhum. Di bindu 14 ayat 16 didok; pangondian jala na mandongani nasida do Tondi i. Bindu 15:26 didok do, Tondi i ma manghatindangkon taringot tu Tuhan Jesus. Jala di bindu 16:13-14, didok Tondi i ma manogihon tu nasa hasintongan.
Asa tardok tung mansai bidang dpo siulaon ni Tondi i, ndang holan mangajari dohot paingothon alai dohot do mangondihon. Apostel Paulus tangkas do didok, diondihon Tondi i do angka na porsea i di sipangidoon marhite hata na hinoihon (Rom 8: 26), jala marguru tu lomo ni roha ni Debata do pangondihon ni Tondi i di angka na porsea (Rom 8: 27). Rimpunan ni sude pandohan i ma, ia dung borhat  manang manaek Tuhan Jesus mandapothhon Bagas ni Damang, Tondi Parbadia ma na gabe Pangondian, na manogihon, mangajari dohot na paingothon jolma na di portibi on di angka naung niajarhon ni Tuhan Jesus. Tondi Parbadia ma na maringan di bagasan halak na porsea (sisean ni Tuhan Jesus, bnd. 14:17), dung manaek Tuhan Jesus.
     C.       Sipahusorhusoron
v Haunduhon dibagasan holong. Ingkon saurdot do holong dohot haunduhon, na mandok holong rohana tu Jesus ingkon unduk do ibana mangulahon patikNa, jala ingkon radot  di hata ni Jesus. Ai holoan tu angka na mangaradoti hataNa do Jesus papatarhon hadirionNa di haheheonNa i. Na mandok holong rohana tu Jesus ingkon diulahon do tona ni Jesus, ai pargabus do halak na mandok holong rohana di Jesus hape dihosomi donganna jolma ( 1 Joh.4:20), ai torang do tona ni Jesus asa manghaholongi dongan jolma doshon diri sandiri (Mat.22:39). Angka na mangolu dibagasan holong dohot haunduhon i do na jumpangan haluaon di hamonangan ni Kristus i, jala holan tu angka na unduk di hataNa do papataron ni Debata hadirionNa, nang pe sude jolma boi do pangkeon ni Debata pasauthon sangkapNa, alai ianggo hapataran ni hadirion ni Debata holan tu angka na holong roha jala na unduk di hataNa do. Parsaoran dohot Debata dohot hapataran ni hadirion ni Debata tarihot dibagasan holong, jala holong i tarihot dibagasan haunduhon. Lam tangkas haunduhon tu Debata , lam tatanda ma Debata dingolunta jala lam tangkas ma nang holong ni rohanta tu dongan jolma. Didok di Johanes 3 : 16 “Ai songon on do holong ni roha ni Debata di portibi on, pola do Anakna na sasada i dilehon, asa unang mago ganup na porsea di Ibana, asa hangoluan na salelenglelengna di ibana.” Marhite i, ia holong do dasor ni saluhut parngoluon dohot parsaoran ni angka na porsea. Jala tangkas do haborhatan ni holong i, ima holong na pinungka ni Debata, Debata manghaholongi Jesus, Jesus manghaholongi jolma, jolma manghaholongi Debata marhitehite Jesus, jala jolma ingkon manghaholongi donganna jolma dohot nasa na tinompa ni Debata. Asa saluhut gulmit ni ngolu ni angka na porsea ingkon dirahut dibagasan holong na polin.
v Ndang boi sirang Tondi Parbadia i sian Tuhan Jesus. Ai Tuhan i do i na ro sian Ama i laho manguduti pangaramotionNa di portibi on. Tondi ni Debata do na mangajari jolma nuaeng mangaradoti patik ni Tuhan Jesus, i ma holong. Dipatuduhon ma holong ni roha i, ndada holan tu Debata dohot dongan jolma, alai tung dohot do nang tu lingkungan. Manjaga haulion na tinompa ni Debata asa gabe pasupasu tu hajolmaon.
v Ringkot do ingkon botoonta di tingki Pentakoste on, asa tarsunggul hita di pandohan 1 Johannes 4 : 1, “Unang ma ganup tondi haporseai hamu, unjuni hamu ma manang na sian Debata angka tondi; ai naung borhat torop panurirang pargapgap tu portibi on”. Mansai godang do tondi manang huaso na muncul di zaman on; isarana; konsumerisme, hedonisme, egoisme dohot angka naasing, ringkot sijamothononta. Jala angka pargapgap pe na pasumansuman diri tu halak na ginohan ni “Tondi Parbadia” pe ragam do; na sai hira burju berengon alai naeng mangaltup, nang pamauphon. Siala ni i marbisuk ma hita unang olo dipaotooto (Matius  10:16 Husuru do hamu songon birubiru tu tongatonga ni angka babiat; dibahen i pantas ma hamu marroha songon ulok, huhut lidang ma rohamuna songon darapati!). Ala ni i mansai ringkot hita saluhutna ruas nang parhalado diparbohali di pangajarion taringot tu Tondi Parbadia asa lam ma sipaingotan jala masitoguan, ai disi ma tapatuduhon na sisada tondi angka na porsea i , bnd. 1 Kor.6: 17; 2 Kor 12: 18 (Galatia 6:2 Masiurupan ma hamu mamorsan angka na dokdok i; i ma dalan mangaradoti patik ni Kristus.). Selamat Ari Pentakoste I.  Amen

Jamita Jumat Agung - 29 Maret 2024

Dibungka Jesus Do DI Hita Dalan na Imbaru    (Yesus Membuka Jalan Yang Baru Dan Yang Hidup) Heber 10: 16 – 25     a)       Dihita na...