Senin, 13 Oktober 2025

Jamita Evangelium Minggu XVIII Dung Trinitatis – 19 Oktober 2025

Nunga Tangkas Huida Bohi Ni Debata  

(Aku Telah Melihat Allah)

I Musa 32: 22 – 32

 

1)    Huria ni Tuhanta, parsirangguton manang parungkilon, i do na masa di ngolu ni si Jakob, saleleng mangolu ibana. Mulai sian haposoonna, sahat ro di na matua ibana marragam parungkilon na masa di ngoluna. Asa boi antusanta turpuk on, ringkot jumolo tandaonta kepribadian ni si Jakob. Di Hata Heber, adong 3 ragam lapatan ni goar “Jakob” i ma :

Ø  Goar – “Jakkob” na marlapatan “na bisuk”, ala mansai na bisuk do si Jakkob mangalului hamonangan dohot paruntungan tu dirina.

Ø  Jakkob” na marlapatan “na niondingan ni Debata”, ai diramoti Debata do ibana nang pe godang hasalaanna, alai ala sai pintor hatop ditopoti ibana hasalaanna, gabe diondingi Debata ibana.

Ø  Jakkob, na marlapatan sitangkup tambihul, ai na sorang linduat do ibana dohot hahana si Esau. Dung sorang si Esau, sorang ma muse si Jakkob, alai pintor ditangkup jala ditiop ibana tambihul ni hahana, ala ni i digoari halak ibana si Jakkob, lapatanna sitiop tambihul ( 1 Musa 25-26). Hombar tu goarna I do hadirionna, ai na bisuk do ibana, huhut marhaposan tu Debata.

2)    Marragam do angka ulaon angkal bisuk na binahen ni si Jakob, alai sudena i dipatupa ibana marhite haburjuon dohot ulaon na denggan, ndang marhapatean tu hajahaton. Parjolo; ditipu si Jakob do hahana si Esau marhite hadio manang halio na rara (sup kacang merah), asa olo si Esau mangalehon sahala sihahaan tu ssi Jakob ali ni halio na rara i ( 1 Musa 25 :33). Paduahon; ditipu si Jakob do amana si Ishak marhite sipanganon na tabo, asa tu ibana dipasahat si Ishak pasupasu Siahaan ( 1 Musa 27: 1 – 29). Patoluhon, ditipu si Jakob do tulangna si laban marhite haburjuon mangula, asa olo si Laban mangalehon dua boruna si Lea dohot si Rahel gabe jolma ni si Jakob ( 1 Musa 29: 1 – 30), atik pe nian maralo do i tu adat molo dua boru ni tulang dioli sahalak bere, alai ala haburjuon ni si Jakob, gabe olo si Laban mangalehon dua boruna bahen jolma ni si Jakob. Paopathon; si Jakob mambahen angkal bisuk, asa gumodang di ibana birubiru ni tulangna ( 1 Musa 30: 25-43). Songon i ma kelicikan ni si Jakob mambahen angkal bisuk asa mamora ibana, ala ni i ma ingkon marungkil ibana saleleng mangolu. Angkal bisuk na niulana i, nang pe marhite haburjuon i dipatupa ingkon do adong resikona tu hukuma, penderitaan dohot parungkilon.

3)    Ay.22-23 : Pangaradeon ni si Jakob laho mandapothon hahana si Esau. Sadar do si Jakob di sude hasalaanna i, tarlumobi hasalaanna tu hahana si Esau hahana i. Dung 14 taon si Jakob martabuni di hut ani tulangna si laban, masihol do ibana tuhahana, tu hutana, ala ni i do martekad si Jakob ingkon mulak tu hutana manjumpangi hahana si Esau, asa marhite i boi tobusonna hasalaana i tu hahana, marhite na ingkon mangokui sala jala marsomba ibana tu hahana. Ala ni i do marungkil si Jakob, songon dia bahenonna manjumpangi hahana, ai ndang tagamon so muruk hahana tu ibana. Somalna di toropan halak, maol do jolma mangokui kesalahan, sae naeng manjujur hasintonganna be do jolma. Alai anggo si Jakob, secara gentelemen diakui ibana kesalahanna, laos i do umbahen na diondingi Debata ibana, ndang be diuhum Debata ibana, ai diboto jala ditopoti ibana do hasalaanna. Alai beha ma bahenonna mandapothon hahana naung muruk i ? Marhite kekuatan pasukan dohot senjata ma ibana ulaning mangadopi hahana naung muruk i? Mabiar do si Jakob mandapothon hahana i, ai diboto si Esau na naeng mulak nama si Jakob, nunga diparade si Esau pasukan soridaduna 400 halak laho mamunu si Jakob ala dendamna (ay.6). Alai talu jala tunduk do rimas ni si Esau dibahen holong ni si Jakob. Nang pe naung siap siaga pasukan ni si Esau ala ni rimasna, alai morpo do rimasna i dibahen holong ni si Jakob tu hahana. Laho palepehon rimas ni si Esau, diatur si Jakob ma barisanna. Di barisan parjolo, diatur si Jakob ma hadiah silehononna tu hahana, i ma: 200 hambing boruboru, 20 hambing Tunggal, 200 birubiru boruboru, 20 tunggal, 30 ihur unto dohot anakna, 40 lombu boruboru dohot 10 lombu jonggi. Pungu sude 550 ihur ma pinahan sipahasahaton ni si Jakob tu hahana si Esau songon parsombaon. Sudena i dibahen di barisan depan diboan naposona, dipasahat ma i jumolo tu si Esau (ay.14-15). Songon i do hajolmaon, naung tarrimas i hian pe, anggo dung dipele marhite mammon, morpo do rimasna i. Dipudi ni hadiah silehonlehon i, ihut ma jolma ni si Jakob na 2 i dohot angka anakna na 11 i, sude nasida marsomba tu si Esau, alai anggo si Jakob, bisuk do ibana, ndang dohot ibana marsomba, dao dope ibana di pudi, di Bariba ni aek Jabok. Dung dipataripar sude na di ibana, martangiang ma si Jakob tu Debata di Bariba ni aek Jabok, asa mombun rimas ni hahana i. Debata do disomba si Jakob, mombun ma rimas ni si Esau, ndang be disuru ibana pasukan na 400 i mamunu si Jakob. Pintor sai manatap ma si Esau mangaranapi, di dia angina si Jakob I, jala dung diida pintor diadu nama anggina i huhut dihaol, diumma, gabe sai hira ibana nama na naeng marsomba tu angina i. Di ginjang ni hadiah silehonlehon i, na utama manaluhon huhut paombunhon rimas ni si Esau i ma holong n iroha ni si Jakob di hahana i, ai talu do rimas dohot sibolis dibahen holong.

4)    Ay.24-25 : parsirangguton ni si Jakob di topi ni aek Jabok. Ringkot do risikanta lapatan ni parsirangguton ni si Jakob di topi ni aek Jabok. Molo tajaha turpuk i sambolus, dohononta ma toho do marsiranggut si Jakob dohot Debata leleng ni saborngin di topi ni aek Jabok. Alai sasintongna, ndang parsirangguton phisik na nidokna disi, ai ndang mungkin boi jolma marsiranggut dalam artian bergulat secara phisik tu Debata, ai tondi do Debata. Sai hir ana adong Kesan monang do si Jakob di parsirangguton i, jala talu ma alona marsirangguti, i  ma Debata. Disi do ingkon manat jala risik hita mangantusi lapatan ni hata i, ai bahasa sastra do i, huhut Bahasa simbolik na ingkon luluanta lapatanna. Ai na saleleng on diantusi jolma, sai hir ana parsirangguton situtu do i secara phisik, hape NDANG. Antong aha do lapatan ni parsirangguton ni si Jakob i, jala parsirangguton na songon dia do i ? Asa boi antusan lapatan ni parsirangguton ni si Jakob i, ingkon jahaon do i tu hata aslina, i ma di hata Heber. Istilah “marsiranggut” (wrestling) alai anggo di hata Heber didok “Sharaph”, adong dua ragam terjemahan di hata “sharaph’ i ma “martangiang (beribadah)” dohot “marsirangggut” dalam arti “marungkil”. Molo adong persoalan niadopan ni sada halak, marungkil ibana huhut martangiang, jala torus diparungkilhon songon dia dalan bahenonna mangadopi persoalan i. Songon i ma parsirangguton ni si Jakob, ai na marungkil do ibana boha bahenonna mangadopi si Esau, ai nunga diboto ibana naung diparade si Esau pasukan 400 halak mangadopi ibana. Ala ni i marungkil si Jakob di bagasan dirina, huhut masirapusan di bagasan rohana. Adong dua pikiran na pinarungkilhon ni si Jakob i ma: mangadopi hahana marhite pasukan tempur na hebat, manang sabalikna marsomba mangokui sala tu hahana ? Ala ni i di parungkilon i, marsiranggut pikiran dohot rohana tu Debata, huhut mamparungkilhon songon dia bahenonna mangadopi hahana na tarrimas i, apalagi nunga diparade si Esau pasukanna 400 halak. Di parungkilon i martangiang si Jakob huhut marsinggang. Ala ni na marsinggang i gabe ngendul soitna (sendi pangkal paha). Alai anggo di turpuk on, sai hir ana songon pegulat na marsiranggut do ibana mangalo sahalak baoa na asing sampe ngendul soitna (ay.25). Parungkilon dohot parsirangguton ni si Jakob di bagasan dirina i ma: Ala nunga diboto si Jakob naung diparade hahana i 400 pasukan, ala ni i marungkil ibana, adopanna do hahana i marhite pasukan, manang tanpa pasukan di bagasan holong. Marhite pergumulan i, diputushon si Jakob ingkon holong do pangkeonna mangadopi hahana i, songon dia haputusan ni pergumulanna. Hape dung adong haputusan i ditontuhon di bagasan tekad, naeng jongjong ma ibana, hape ndang boi be ai nunga ngendul soitna ala ni lelengna ibana bergumul huhut martangiang. Disi ma dapot si Jakob hamonangan Rohani.

5)    Ay.24-28; Dipasupasu Debata si Jakob. Di turpuk on, ndang apala jelas didok manang ise dongan ni siJakob marsiranggut. Di ayat 28 didok sahalak Baoa do donganna marsirangggut i. Alai sasintongna na bergumul do si Jakob dohot dirina sandiri di bagasan haporseaon tu Debata, jala sian pergumulan i, dibuat si Jakob sada haputusan, ingkon marhite holong do si Jakob mandapothon hahana; i ma holong parhahamaranggion. Nang pe naung tarrimas si Esau, alai haputusan ni si Jakob laho manghaholongi hahana mamabahen monang si Jakob huhut tarpasupasu. Monang do si Jakob, alai ndang adong na talu manang ise pe, i ma hasil ni pergumulan partangiangon. Ndanga dong na talu manang na dirugihon di haputusan parsirangguton ni si Jakob i, alai sabalikna, mangomo jala tong do monang panghilalaan ni si Esau, ai pajumpa ibana dohot angina, jala dapotan arta ibana. Ala ni i do tarpasupasu ma si Jakob, jala diganti Debata goarna, ndang be si Jakob, alai si Israel na ma ibana goaron. Lapatanna “bangso ni Debata”. Ala ni parsiranggutonna i pasidingkon parporangan dohot si Esau, gabe monang ibana, jala goaron ibana bangso ni Debata. Anggo si Esau ndang pola diganti Debata goarna, jala ndang ibana dipillit Debata gabe bangsoNa. Ai diparade ibana pasukanna 400 halak laho mamunu angina, ndnag pangalaho ni bangs oni Debata na songon i, ala ni i do ingkon sian  pinompar ni si Jakob na gabe bangso ni Debata.

6)    Parsirangguton manjalo pasupasu. Huria ni Tuhanta, adong do sada sungkunsungkun na ingkon sirenungkononta dibagasan turpuk on, ima: “Boasa ingkon si Jakob piliton ni Debata gabe sijalo pasupasu, jala gabe bangsona (Israel) ?, Boasa ndang si Esau?” Hape nian nunga marhite pangotootoion dibahen si Jakob mambuat sahala sihahaan i. Sasintongna, ndang apala na mardingkandingkan Debata mamillit si Jakob, jala ndang na bersikap tidak adil Debata so mangalehon pasupasu i tu si Esau, alai adong na Istimewa di sikap ni si Jakob umbahen na tu Ibana dipasahat Debata pasupasu i, i ma: sikap proaktif ibana mambahen na denggan, marsiadu mambahen na dnggan. Manang ise sibahen na denggan, jumolo do i dapotan pasupasu. Ndang pola jolo dipaima ibana parenta laho mambahen na denggan i. Isarana mangalehon halio na rara tu hahana, mambahen sipanganon na tabo tu amana. Ndang jolo dipaima ibana naeng mate amana asa dilehon ibana sipanganon na tabo, alai di tingki siganup ari proaktif si Jakob mangalehon sipanganon na tabo tu amana umbahen na dapot pasupasu ibana. Songon i ma nian n aune di ngolu ni halak Batak, unang ma jolo naeng tos hosa ni amana asa ro angka anakhon mamboan sipanganon na tabo, ingkon tingki sehat ma natoras marroan nian anakhon mamboan sipanganon na tabo.

7)    Uhum tu si Jakob. Nang pe dapotan pasupasu si Jakob, alai marhite turpuk on tangkas do tarida uhum tu si Jakob ala ni pangotootoionna i. Ai ingkon martabuni ibana lintun tu hit ani tulangna. Ingkon kerja keras ibana dijolo ni tulangna, ingkon marsomba ibana tu hahana manobus hasalaanna i. nang pe naung dipasupasu si Isak ibana, alai i ngkon jolo menderita ibana manaon na hansit asa jaloonna pasupasu i sian Debata. Ala ni i, ndang pintor otomatis pasupasu i jaloonna, ndang diampini Debata ibana di hasalaanna i, ingkon jolo minta maaf ibana tu hahana asa konkrit pasupasu i jaloonna. Nang pe ndang apala Debata na manguhum si Jakob, alai hasalaanna i sandiri otomatis manguhum si Jakob. Songon i do nang di ngolunta tingki on, ndada holan uhum ni Debata nab oi masa tu halak siulahon na sala, alai hasalaan i sandiri jumolo manguhum parsala i, dung i dohot do alam mambahen uhum. Isarana molo manangko sada halak, asing ni uhum sian Debata, adong 3 ragam hukuman jaloon ni panangko i, ima: parjolo, pangalaho, panangkoon i jumolo manguhum panangko i. Dung i asing ni i, paduahon; sude Masyarakat manguhum panangko i, ai ndang dihaposi jolma na torop be ibana. Patoluhon, dohot do panghilalaan ni panangko i sandiri manguhum dirina, ai hir ana dilele haliluna ma ibana ganup ari. Asing ni na tolu ragam uhuman i, jaloonna do uhuman sian Debata di tingkina. Ala ni i do posi do uhum tu siulahon na jahat. Anggo Debata ndang pintor manguhumi Ibana tu parjahat i. Jolo dipaima do hamumuba ni parjahat i manandingkon dalanna na jahat, asa mangolu ibana. Songon i do si Jakob, nang pe dipasupasu Debata ibana, alai ingkon jaloonna do uhum hombar tu hasalaanna i. Alai dung marhamubaon si Jakob, disi ma marlipat ganda pasupasu I tu ibana.

8)    Parsirangguton tun a denggan. Ndang holan si Jakob na marsiranggut dohot Debata, dohot do hita na mangolu nuaeng marsiranggut di ganup tingki laho mangulahon na denggan. Isarana molo mangulahon na sala sada halak, cenderung do tergoda ibana mangulahon na sala paduahon, laho manutupi hasalaanna parjolo i. Songon i do molo nunga dimulai margabus sahali, ingkon naeng ma nian bahenon gabus na paduahon muse laho manutupi gabus na parjolo i, songon i ma muse ingkon ro gabus na patoluhon, sahali mardosa naeng torus mardosa. Ala ni do rongkot parsirangguton, pergumulan laho pasohon dosa dohot hasalaan. Molo sanga manangko sada halak sahali, gabe tergoda do naeng manangko paduahalihon. Molo nunga marjuji sahali, gabe naeng do muse udutanna tu paduahalihon ds. Alai asa boi pasohon dosa i, ndang boi neang pasohon i, ingkon adong parsitutuon parsirangguton marungkil asa pajonok diri tu Debata. Laho mangulahon na denggan pe ingkon adong do pergumulan parsirangguton. Ai torop do halak mabiar mangulahon na denggan. Isarana, molo so hea marminggu. Ala ni i do ringkot parsirangguton tun a denggan. Marhite parsirangguton i, tubu sada tekad laho mangulahon na denggan.

9)    Parsirangguton manaluhon hajahaton. Molo tarsor adong hajahaton diulahon halak na asing tu hita, tergoda bahkan hir ana terpaksa do hita mambalos hajahaton i marhite kekerasan demi gengsi. Isarana si Jakob di turpuk on, ala nunga diboto ibana dipersiaphon si Esau pasukanna 400 halak naposona. Alai molo songon i dibahen si Jakob, ndang adong be hasurunganna sian hahana, gabe Sarupa nirajaan ni rimas nama. Ala ni i do ndang sinjata duniawi dohot pasukan portibi diarade si Jakob, alai senjata Rohani do riparade ibana ima holong dohot dame mangadopi hahana umbahen monang ibana jala tarpasupasu. Taluhon ma hajahaton i marhite ulaon na denggan (Rom.12:21), i do motto ni halak Kristen songon na binahen ni si Jakob. Taluhon rimas i marhite holong. Ternyata sian si Jakob, talu do rimas dibahen holong. Songon i do sahat tu tingki on, ingkon talu rimas dohot hajahaton dibahen holong dohot hasintongan.

10) Parsirangguton haporseaon masa kini. Ndang habilangan godang ni parungkilon ni halak Kristen di tingki on, lumobi di Indonesia on. Laos dibagasan parungkilon parsirangguton i, bergumul halak Kristen dibagasan dirina sandiri mandok aha ma sibahenonta. Ai nunga godang gareja ditutup, diorai marpungu, martangiang, dibom, dihancurkan kalangan mayoritas. Molo balosonta do pambahenan na songon i tu parugamo na asing berarti nunga gabe parjahat hita, ndang Kristen be. I do pergumulan ni halak Kristen di Indonesia on, selalu ingkon mambahen na denggan balos ni na jat. Rohanta dohot panghilalaan hajolmaon hir ana mandok asa balosonta na jat alo ni na jat. Songon i do identitas ni ha Kristenon. Ala ni ido ingkon bergumul hita di jaman na maju on patuduhon identitas nni haKristenonta torus mambahen na denggan. Laos songon i do nang di pergumulan pribadi, tupa adong be do pergumulanta be hombar tu kondisi ni ngolunta. Ingkon marsihohot hita di haporseaonta mangihuthon Kristus, asa unang tergoda hita mangulahon na sala, ala ni angka kesulitan na taadopi. Songon si Jakob naung tarpasupasu i, songon i do sude halak Kristen tarpasupasu ala parsihohoton ni haporseaonna nang pe marungkil. Ndanga dong peningatan di ngolu on ia so mamolus parungkilon manang parsirangguton. Di tingki kondisi na songon i, ringkot adong ketegasan iman d rohanta mandok ingkon Jesus do siihuthononta. Ndanga dong hamonangan diluar ni Jesus Kristus, ai nunga dihamonanghon Jesus parungkilonta mangalo dosa, hamatean dohot sibolis i. Taparungkilhon ma dibagasan tangiang angka pergumulanta, ai disi do jumpang hita Bohi ni Debata na angurupi, manogunogu, margogoihon hita mangadopi ragam parungkilon i asa tahamonanghon raphon Tuhanta Jesus Kristus i. Amen.

 

Jamita Epistel Minggu XIX Dung Trinitatis – 26 Oktober 2025

Rimpas Jala Hobas Tu Nasa Ulaon Na Denggan   (Diperlengkapi Untuk Setiap Perbuatan Baik) Psalmen 84: 1 – 7   1)     Huria ni Tuh...