Kamis, 06 April 2023

Jamita Evangelium, Parningotan Ari HAHEHEON NI Tuhan Jesus (PASKAH – I), Tgl.9 April 2023

RAPHON JESUS DIPAHEHE

Dibangkitkan Bersama Kristus

 Kolose 3: 1 – 4   

 

A. Patujolo

Hajongjonganta songon jolma na buruk i, digombarhon do songon abit naung leleng jala nunga lapukon, jala nuaeng hita naung mamahe pahean na imbaru, abit na imbaru. Tardok dope halak na naeng mamahe pahean na imbaru ia so jumolo manangalhon pahean na buruk manang na leleng i? Ala ni i siulahononta sinuaeng on songon jolma na imbaru dibagasan Kristus ima:

1. Manjalahi na diginjang (ay.1). Manjalahi angka partondion na marlapatan na sai mauas jala male di Hata ni Debata ganup ari. Sai sihol rohana laho marpungu dohot Tuhan, tarlumobi songon si Daud (Pslm.27:4). Adong dibagasan dirina komitmen laho mangulahon Hata ni Debata. Ali memang ndang muramura laho patupahon i saluhutna siala godang do adopanna angka hamaolon, tantangan, abatabat, angka parsoalan di ngolu, nang angka na dihumaliangta mambahen hita humasusa boi patubu hagaleon di hita. Haulion ni portibi on manawarhon angka na tabo i, angka hamoraon, kemewahan dohot angka pargandombusonna na boi mangelaela hita asa ndang margogo be hita (Jak.1:14). Siala ni i ma diapoi AP.Paulus huria na di Kolosse asa sai jamot nasida jala sadar diangka parsualon ni partondion i mansai dao ummarga sian angka parkaro ni haportibion na holan parsatongkinan i jala na olo salpu i.

 

B. Hatorangan & Aplikasi.

1)      Dipahehe raphon Kristus; lapatanna mamingkirhon angka na di ginjang (banuaginjang=Sorgawi). Sai masa do na so disadari angka halak na porsea i mamingkiri jala mangalapati naung dipalua ibana jala naung tardidi hombar ruhutruhut ni parhuria on nang hakristenon, mansai jompok do pangantusion sisongon i. Asa dipatorang Ap.Paulus ma naung tajalo haluaon sian Kristus asa tapingkirima jala mangalului angka na di ginjang i. Sahalak ama ni huria ima si Johanes Krisostomus, 347-407, ibana ma sahalak Uskup Agung Konstantinopel. Na targoar do ibana siala ni hamaloonna marjamita jala marpidato dihatoropan. Dialo ibana do angka penyalahgunaan wewenang sian angka uluan ni huria nang uluan ni politik. Nasida mandok ndada sada parenta i naso martujuan siala uju diulahon sahalak na porsea i asa diulahon nasida do i na martujuan laho pauba pikiran na sian portibi on marhite na mamikirhon angka na di ginjang, na marlapatan na manguba angka na boi idaon gabe adong alai ndang tarida ia na boi idaon marhite partondion. Laho manjalo dohot mangulahonsa adong ma angka syarat na ingkon siulahononhon. Didok di Kolose 2: 12  “Ai rap tartanom do hamu dohot Ibana, di na tardidi i hamu; laos di bagasan Ibana do rap hamu dipahehe, di na gabe porsea hamu di hagogoon ni Debata, na pahehehon Ibana sian angka na mate.” Tardidi lapatanna dohot mate, ditanom, jala dipahehe sian na hamatean raphon Kristus. Asa pamatang nang tondi sipadohot dipauba jala mandapot hamuliaon songon pamatang ni Kristus. Asa goaron ma jolma na pinaimbaru  ma ibana jala gabe sada identitas na imbaru ni halak na porsea. Angka naung tardidi dapotan hangoluan na imbaru, manadinghon jolma na buruk i. Ditopa do jolma na imbaru i hombar tu sangkap ni Debata dihasintongan nang dihabadiaon. Angka naung porsea di Kristus gabe masuk tu hajongjongan na imbaru, dipabongot sian hamatean na manongtong tu ngolu na manongtong. Sai torus ma ibana dipauba jala dipasada raphon Kristus. Angka na mangolu di haimbaruon i sai tongtong do dipikiri angka na diginjang i.(Rom 6:4). Adong ma tolu sialana:

a.       Naparjolo: naung rap tartanom do hita dohot Kristus i dibagasan rupa nihamateanna.

b.      Napaduahon; hangoluanta na buni di banua na asing raphon Kristus i, na marlapatan ngolunta dibagasan hadameon dohot Kriatua i. Na ringkot siulahononta ima manghaholongi Ibana, na so hea masa taulahon i taida laho bongot tu las ni roha nang olopolop raphon Ibana.

c.       Napatoluhon, Uju di haroro ni Kristus napaduahon i, disi ma hita manghirim laho mandalani hangoluanta na polin dibagasan Kristus i (Gal.2:20)

Jolma na imbaru i sai na holan mangalului jala mamingkirhon angka na di ginjang ndada holan ala nasida mate raphon Kristus, alai ala mangolu raphon dohot Kristus. Ala ni i, angka jolma na imbaru sai na dohot doi ihut tu haheheonNa. Asa ingkon marasing situtu ma nian maruba secara radikal sian hasomalan najolo.Jala panatapanna pe sai na tu jolo do ima tu adopan ni Kristus. Agustine sian Hippo mandok jolma parbagasan i ingkon do dipauba sian ari tu ari, manadinghon ngolua na robi, mamahe ngolu na imbaru. Siulahononhon  ima mangalului jala mamingkiri angka na di ginjang lapatanna ndang sai holan tu ngolu na robi i be panatapanta siala naung diparbadia hita jala nunga mamahe ngolu na imbaru jala gabe jolma na sai dipaimbaru torus manorus dibagasan Kristus Jesus Tuhanta i.

Dipahehe raphon Kristus i lapatanna naung tajalo do inganan na tama ima na gabe pasidohot hita mamarenta raphon Ibana. Sian Efesus 2: 5 mandok ia halak naung dipahehe raphon Kristus sai mian hagogon ni Debata. Hagogoon i do na ingkon siupayahon ni manisia raphon dohot Debata. Ingkon sai luluan ni jolma i ma jala sai dipikiri ma angka na di ginjang i. Mangulahon angka na niuarihon Kristus sian parhataan nang sian naung digurithon (ptds. Mrk.16:19; 2 Tes.2:11). Siala ni i ma dipaingot Ap.paulus do asa hot jongjong jala marsitiopan tu angka pangajarion naung jinalona, sian naung ditonahon nang naung digurithon (2 Tes.2:15), tarlumobi angka naung niajarhon Jesus ala Jesus i do Hata ni Debata (Joh.12:50). Ganup halak naung mananda Kristus nunga manangihon jala manjalo pangajarion taringot tu Ibana. Sabalikna halak na so mananda Ibana, ndang mananda Debata jala ndang mangantusi pangajarionNa. Panandaon di Kristus ima sada panandaon na marimpola siala hasintongan na niluluan ima Kristus i sandiri naung dijanghon dibagasan haporseaon (Pil.3:8-9).

2)      Hangoluan na onding dibagasan Kristus. Jolma na digoari na imbaru uju ngoluna na robi i dibonomhon manang diauphon. Nunga mate jolma na buruk i, jala ngolunta nuaeng on nunga onding dibagasan Kristus. Lapatnna naeng tujuanta do tu hangoluan na imbaru disima Kristus na mamarenta. Ala ni ima songon angka na dipaimbaru dilehon do di hita tugas laho torus marsihohot mamikiri dohot mampertahanhon naung adong di ginjang ndada na di portibi on fokus ni halak na porsea i. Sai diondingi dope hita jala disada tingki dipapatar ma muse. Sai idaonta ma Kristus dung dipahehe hita ( 1John.3:2) Dipapatarhon ma hita dibagasan hamuliaon dibagasan Ibana dimasa Parousia. Nang pe samak dope idaon, jala ndang takkas dope, alai nuunga adong palito dibagsan tondinta. Sai dilehon do dihita roha na mangarti tu ari sogot siala adong panondang dibagasan rohana asa boi ibana marnida na tiur i ima bohini Kristus i. Jolma na parjolo naung buruk i naung ditanomhon dibagasan Ibana. Ditanom ndada na songon na somal di udean i alai marhite aek ima na dibagasan pandidion na badia i. Siala ni molo nunga dipahehe raphon dohot Kristus, jaloonta ma haimbaruon dibagasan Ibana. Kristus i na ma na manguluhon hita ndada portibi on molo nunga dihaimbaruon ngolunta. Kristus i do hangoluan ni halak na porsea jala papataronNa do sogot raphon Ibana dibagasan hamuliaon. Lapatanna holan dibagasan ngolu na imbaru do hita boi pasangaphon Debata. Sai na tandaon do angka siihuthon Kristus na sai ringgas marpungu martangiang sada dohot Debata, jala saurdot dohot parhataan nang pambahenan songon bentuk norma dohot moralitas ni harajaon banuaginjang. Spiritualitas ima na gabe hasomalanta sian Kristus; raphon Kristus, tu Kristus jala holan di Kristus. Spiritualitas ni haKristenonta ima na sai manaringoti ari sogot (eskatologis), holan ari sogot i ma na pompom tubagasan rohana, ala ni ndang langgus be rohana di ngoluna. Sai diparrohahon ma dalan, roha, pikiranna asa hombar tu lomo ni roha ni Debata. Asa hasangapon di angka na mian di Banuaginjang i dipasumansuman nang dipasomalsomal papatarhonsa dihangoluan sisaonnari on na di portibi on. Ido asa tahirim dibagasan pangidoan tangiangta: “.....Sai saut ma lomo ni rohaM dibanuatonga on songon na di Banuaginjang.”

3)      Gabe songon Kristus. Mansai ringkot do hangoluan na imbaru i di halak na porsea, siala disi ma manisia i digoari songon Kristus ima uju mian ibana di Harajaon banuaginjang i. Di Buku 2 Petrus 1: 4 dipaboa do; dung sahat manisia di ujung ni ngoluna asa dipapatar Debata ma diriNa tunasida. Disima jolma i mandai tumpal hangoluan i, na gabe saparinganan di Harajaon Banuaginjang hasangapon Debata manang jojtot digoari Theosis. Dison ma dijalo jolma i hangoluan na manongtong jala sada raphon Kristus i. Naung tarihot do ngolu ni naporsea i dohot Kristus, asa disi ma dapot dame, las ni roha, dohot gogo. Mananda Kristus dohot singkop ido na tapergumulhon siganup tingki songon halak Kristen hita (ptds. 1 Kor.13:12), disi ma adong proses torus manorus dipaimbaru tongtong. Molo Ap.Paulus mandok, paimbaru pamatang ima na marhite mangalatih pamatang on marhite na mamparsilanghon pamatang on dohot angka hisaphisapna (Gal.5:24), ala dihagiot ni daging nang hisapna maralo do i di Debata jaa gabe dosa. Lapatanna ndang sae holan gabe jolma na imbaru, alau ingkon jotjot do dilatih, dipaimbaru torus.

4)      Pangulaon ni Tondi Parbadia. Dibagasan kristus i adong hasadaon dohot Tondi Parbadia (Pil2:1). Ala ni i molo nunga dipaimbaru tondinta disi ma adong hasadaon dohot Kristus. Hasadaon dohot Tondi parbadia manungguli rohanta asa marasi ni roha songon Kristus (Kol.3:12). Hasadaon ni Tondi na pasingkophon pardagingonta. Jolma na imbaru ingkon ma manghuphupi pardagingon on, pamatehon hisap ni daging, manang jolma na buruk i asa boi mamahe Kristus (Ko.3:5)

Jamita Epistel Minggu EXAUDI (Sai tangihon ma soarangku, Ale jahowa- Pslm.27:7)– 12 Mei 2024

Hatuaon ni Halak Partigor     (Kebahagiaan Orang Benar) Mateus 13 : 10  – 17   1)       Hamuna nahinaholongan dibagasan Kristus Jesu...