Jumat, 15 November 2013

Bahan Jamita Epistel Minggu Ujung Taon Parhuriaon, 24 Nopember 2013

Pangapulion Dibagasan Kristus
Pangungkapon 7 : 9 – 17

     A.      Patujolo
Ia buku Pangungkapon on marrumang sada panatapan sian haporseaon ni sahalak naposo ni Debata na margoar si Johannes, tu na masa sogot. Digoari do buku on di hata Gorik “Apokalipsis”, na marlapatan Pangungkapon manang Wahyu sian Jesus Kristus tu si Johannes taringot tu na masa di balik ni sejarah (partingkian sisaonnari), diujung ni angka tingki dohot di angka banuaginjang i. Angkup ni i, buku on ma na ummaol antusan sian sandok angka buku na asing i, ala disurathon marrumang angka hata pangungkapon (sastra apokalipsis) dohot angka simbol na godang maol siat tu roha, manang pamingkirion na modern. Alai torop do manguji mangantusi isi ni buku on secara hurufiah, jala torop halak mamangke buku on songon ojahanna laho mangetong andigan ma masa haroro ni Kristus paduahalihon i, na laos ari paruhuman parpudi tu portibi on, atik pe tangkas do dipodahon Jesus tagan di portibi on Ibana, ndang adong na umboto sadihari i masa, nda holan Ama i sambing.
Ia latarbelakang ni buku on ima na sinurathon si Johannes di ombas na masa pangaleleon na jorbut tu halak Kristen di angka huria na parjolo i. Si Johannes na dimaksud dison i ma sian angka apostel i, anak ni si Sebedeus (Mat.10:2).  Dimulana marrumang sada surat do buku on, na ditujuhon tu pitu huria na di Asia (1:4). Asia na nidokna ndada dos dohot Asia na tatanda saonnari, alai ima sada propinsi ni harajaon Rom hatiha i, tar sekitar Turki nuaeng. Huria na pitu i, i ma na margoar: Epesus, Smirna, Pergamos, Tiatira, Sardes, Piladelpia dohot Laodekia. Ragam do pangalaho na masa di ganup inganan hajongjongan ni huria i, na mardomu tu moral dohot haporseaon, na maralo tu ha-Kristenon. Mansai godang dope panghorhon ni angka pangalaho i tu ngolu ni angka halak Kristen na parjolo i. Angkup ni i mansai gogo do pangaleleon dohot panggosagosaon tu halak Kristen hatiha i, siala ndang diihuthon nasida be angka hasomalan ni sihatoropan na maralo tu haKristenon i, isara na marsomba tu angka dewa-dewa, termasuk marsomba tu Kaesar na dirajumi angka na torop hatiha i dos dohot sada dewa. Nian ndang apala sude kaesar pasobokhon dirina dos dohot sada dewa. Alai kesar na di tingki ni Pangungkapon on, i ma Kesar Domitianus na mangarajai sian taon 81- 96 M, tangkasdo pasobokhon dirina songon sada dewa, na ingkon sisombaon ni sude warga ni harajaon i (somal digoari na masa i “emperor worship” na marlapatan: panombaon tu kesar). Manang ise na so unduk tu aturan i, hona uhum ma i mansai borat. Mangae ma angka halak Kristen, ala nunga dipodahon tu nasida na holan sasada Debata Jahowa di bagasan Jesus Kristus do sisombaon jala sioloan di ngolu on sian sandok ngolu.
Si Johannes songon uluan di huria di Efesus hatiha i, dihurungkon ma di sada pulo na metmet, i ma pulo Patmos. Alai disi ma ro pangungkapon tu ibana di ari hatutuana i na disurathon muse jala ditongos tu angka huria dohot halak Kristen na tangkas manaon na porsuk siala ni pangaleleon na mansai jorbut hatiha i, asa unang sumurut nasida sian haporseaonna, alai asa tongtong marsihohot dibagasan panghirimon di ngolu sogot, ai teanon ni angka na monang i ma disi hangoluan na salelengnilelengna, alai hona uhum ma angka siihuthon parhuaso manang na gogo ni portibi on na marinduk tu sibolis manang setan.
Deba sian pangungkapon na pinapatar ni Kristus tu si Johannes, i ma turpuk on, taringot tu Paruhuman Parpudi di ari sogot i, siadopan ni sude hajolmaon na mangolu manang angka naung mate pe.

      B.      Hatorangan
1.    Ayat 9-11 : “Adong ma hubereng....”. Dilehon Debata alus tu isi ni parungkilon na diadopi apostel i, i ma inganan dohot na masa (situasi) las ni roha naung diparade Debata tu angka na burju mangihuthon Ibana sahat tu ujung ni ngoluna, i ma surgo na so boi idaon ni jolma di portibi on. “Mansai torop na so dapot bilangan ni jolma”; manggombarhon balga dohot lambas ni inganan di harajaon ni Debata, i ma huria naung marghamonangan (triumphant), huria naung niurupan ni Debata dibagasan parnidaan na parjolo na berjuang dope di portibi on (crusis), i ma punguan ni jolma na marharoroan sian angka torop bangso na so marbolat ala ni hata, houm, parbangsoon, alai gabe sada bangso ni Debata. “Marabit na saksak”; manggombarhon pangalaho, hadirion na polin, saksak, pita jala torang, tiur songon panondang, pataridahon hamuliaon ni angka naung hehe tu hangoluan. Ala naung dipaias jala diburi mudar ni birubiru ni Debata sian nasa hajahaton/haramunon gabe ias nasida. Didok “Maniop maremare”; molo ditaringoti maremare na naeng marningot pangalaho ni na masa di pesta las ni roha , mamestahon ari raya parlapelapean marningot pandonganion ni Debata tu halak Israel na mamolus parhorsihan, i ma dung malua nasida sian angka pardalanan na borat sian Misir tu tano Kanaan. Molo di tingki pesta on na jongjong do halak Israel di jolo ni  bagasjoro maniop maremare hombar tu 3 Musa 23:40-43; ptds.Zakaria 14:16. Di pesta i huhut nasida mamujimuji Jahowa jala manjouhon Hosianna, Hosianna. Zakharia manggombarhon pesta parlapelapean i tu pesta na ro sogot. Hira tindakan na sarupa ma na masa di banuaginjang dibagasan diri ni angka naung marhamonangan dohot las ni roha di parporangan ni ngoluna maralohon panurirang pargapgap, nang pe dipasiaksiak nasida sahat ro di na mate, na so olo diparhatoban ala naung sumeahon dohot mamelehon sandok ngoluna, hosana tu Debata marhite parsihohoton nasida manghaporseaon di Jesus Kristus. Songon panomunomuon ni panglima perang na manghamonanghon parporanganna, manang songon panomunomuon di sada raja na marmulia, patudos tu panomunomuon ni na torop di Jesus na mamashi Jerusalem.
2.    Ayat 12 ; Pasahathon pujipujian. Dipasahat do pujipujian laho pasangaphon Debata mangolophon asi ni roha naung dijalo nasida sian Debata. Sian Ibana jala ala Ibana do umbahen adong haheheon i (Harajaon ni Debata). Angka nasida i ma na ro sian haporsuhon godang naung mamuri abit nasida jala dipasaksak mudar ni Jesus Kristus, na hum jongjong humaliang habangsa ni Jesus Kristus dohot humaliang angka sintua dohot parngolu na Opat i. Dung i manungkap ma nasida dijolo ni habangsa i huhut marsomba tu Debata dohot marlas ni roha arian dohot borngin. Sintua na di jolo habangsa ni Debata dohot Kristus, i ma na mewakili Huria ni Jesus Kristus sepanjang zaman di surgo i, songon gombaran ni 24 Devisi Hamalimon di Israel Nasional ( 2 Musa 19: 6; 3 Musa 19: 2; Mat.5:48; 1 Ptr.2:9; Pangk.1:6; 4:4; 5:10). Angka soara ni ende dohot panindangion nasida dung masuk tu parsaoran na sun badia jala na songkal dohot na marnalanala i, i ma:
Ø Pujipujian : napatuduhon na sun songkal do Debata Jahowa dibagasan Jesus Kristus i, nasa sangkapNa ingkon tulus do sude (Jes.55:11)
Ø Hasangapon: Na sun Badia do Jahowa dibagasan Jesus Kristus, nasa hataNa ingkon saut do (Psalm.33:9; 119:90-91; 145:5)
Ø Hapistaran: Na sun hina bisuk do Jahowa dibagasan Jesus Kristus, na so hadodoan do pingkiranNa jala na so habogasan do angka dalanNa (Jes.55:8-9; Rom.11:33)
Ø Hamauliateon: Parasiroha jala pardengganbasa do Jahowa dibagasan Jesus Kristus. Ndang olo mansadi holong dohot asi ni rohaNa tu ganup jolma na setia tu IbaNa (Psalm.100:5; Jer.33:11)
Ø Hagogoon: Na sun hinagogo do Jahowa dibagasan Jesus Kristus, ai nasa na tinahiNa ingkon tulus do, ndang haambatan manang aha (Psalm.24:1-2; 136:6-8)
Ø Hatoguon: Na sun manongtong do Jahowa dibagasan Jesus Kristus, na marmulia  do IbaNa jala ndang marujung saleleng ni lelengna (Jes. 44:6; 1 Kor.3:11; Heb.13:8; Pangk.1:8)
Ø Salelenglelengna: Nasa na di Debata dibagasan Jesus Kristus hot somubamuba saleleng ni lelengna, songon Debata hot ro di saleleng ni lelengna.
3.    Ayat 13 – 17: Upa sijaloon jala sidaion ni angka naung manaon ragam ni haporsuhon dohot ragam ni angka pangunjunan (marsiak, marpogos, marlea). Ala satia sahat ro di ujung ni ngoluna mangoloi dohot manghatindanghon Debata, i ma: dijolo ni habangsa ni Jesus Kristus i do nasida mangoloi Ibana arian-borngin di JoroNa. Marsaor dibagasan holong ni roha na rimpas, gok las ni roha dohot dame na rimpas, dibagasan hasonangan dohot hamuliaon naung rimpas (sempurna) salelengnilelengna. Ala ndang adong be anggukangguk, hamatean, na hona bura, nang arsak, manang aha na hansit, iluilu dohot parmusuon, tung tarapul tahe roha ni na rap dohot birubiru paskah i, i ma Kristus Tuhan i. Birubiru i do mangaramoti nasida na manghaholongi nasida, na marasi ni roha mida nasida (Ptds. Jes.49:10; 29:8). Kristus mangalehon aek tu angka na mauas, ai Ibana do aek na mangolu (Joh. 7:38; ptds. Joh.6:48) Ibana do na mangalehon mangan angka na male, ai Ibana do roti hangoluan i.

          C.      Sipahusorhusoron
v Tahaporseai do naung partohap hita di parsaoranta dohot Debata marhite haporseaonta di Tuhan Jesus Kristus dung tardidi, manghatindanghon haporseaon dohot nang parpadanan na badia i. Alai ndang na rimpas dope parsaoranta dohot saluhut na badia i di jolo ni habangsa ni Debata dohot Jesus Kristus saleleng di portibi on dope hita. Jala tangkas do didok hata ni Debata, ingkon mamolus lan haporsuhon, pambebeon dohot hamatean dope hita saluhut laho mamongoti habangsa ni Debata. Ai ndang tarbahen so hona lele nasa na naeng marparange na daulat marhite Kristus Jesus saleleng di portibi on, dalan papitahon dohot pasaksak haporseaon dohot holong ni rohanta dohot panghirimonta tu ngolu na marlas ni roha di parsaoran dohot Debata raphon Jesus Kristus di habangsaNa na di banuaginjang sisalelengnilelengna i. Sian zaman tu zaman hasusaan bolon i sai tongtong do ingkon alamanna i. Alai di saluhut na masa i, marhamonangan do halak Kristen i, ai ujung ni ngoluna ndada portibi on. Ndada sitaonon hata parpudi di angka na porsea, alai ngolu na di banuaginjang i do. Panghirimon na songon on ma margogoihon Huria, angka na porsea di portibi on, ai marpungu do muse hita na porsea, maruloshon abit na bontar. Naeng ma hita saluhut na  porsea di Jesus Kristus parade ngolunta, gogonta, hosanta laho mamongoti parsaoranta dohot Debata di tingki naung binuhulNa i. Ai tangkas do didok Debata dohot Kristus : “Martua ma na mate dibagasan Tuhan i, olat ni on. Tutu didok Tondi i, mansohot ma nasida sian parungkilon nasida, ai na mangihut ma tu nasida na niulanasida i”.
v Alai boha do tahe haporseaonta taringot tu ari paruhuman  sogot ? so datung ala ni zaman na maju on, gabe holan rasionalis (mangasahon utokutok sambing) nama hita di ngolunta on. Ujungna ndang tahaporseai be haheheon sogot dohot ari paruhuman i. Ala ni i tauji ma jolo dibagasan haporseaonta manatap dao tu jolo tu tingki na so tarbuhul alai na pasti, dung i hombar tusi ma hita mangula jala mangolu. Di ujung taon parhuriaon sai tagori do parade diri tu ajalta be. Boha do na paradehon diri tu ajalta be ? Hea do didok di jamita na sinurat ni Pdt.DR. Justin Sihombing, “Sarihon Pangapudianmu” ninna. Asa naeng nian sari be rohanta tu ujung ni ngolunta. Di sada tulisan ni Dr.Andar Ismail didok nasida; holan di hamamate niba sandiri adong dua hal na mansai porlu paradeon. Parjolo, parsirangan dohot angka na hinaholongan. Tadingkonon ma sude nasa na hea solhot tu iba dohot ulaon, jabu, kendaraan niba. Ndang mura i. Hea do tarpingkir di rohanta be, aha ma hata parpudi sidohonon tu dongan na solhot tu iba. Ise ma nian didok roham na jonok tu lambungmu di hamamatem. Jala boha nian didok roham goarmu dipaninggalhonmu, songon nidok ni pepatah: “Harimau mati meninggalkan belang, gajah mati meninggalkan gading, manusia mati meninggalkan nama.” Goar na songon dia tadingkononmu ?      Napaduahon, parjumpangan dohot Debata? Marlas ni roha manang mabiar, maila, mardua roha, biahaton, marolopolop? Hombar do i tu pangaradeonmu. Songon dia ma dihilala rohanta pandohan dohot bohi ni Tuhan i tu hita ? Lambok manang na murhing ? togihononna manang usironna? Haolonna manang lotlotanna ? Apostel Paulus naung parade diri, on do didok di 2 Timoteus 4: 8 :8 Diri nama di jolongku tumpal hatigoran, silehonon ni Tuhan, Paruhum na tigor i, di ari sogot i tu ahu; alai ndada holan tu ahu, tu saluhutna do tahe, angka na mangkaholongi hapataronna i.Amen!
v

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...