Kamis, 02 Mei 2024

Jamita Evangelium Minggu ROGATE (Martangiang) – 5 Mei 2024



Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido   

 (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima)

Matius 7: 1 - 11

 

a)      Huria ni Tuhanta ia Matius 7 on ima pangibulan ni sude jamita dolok ni Tuhan Jesus tu angka siseanNa dohot natorop, marrumanghon poda dohot pangajaran na marsaor tuntutan etis ( ruhut ni parange. Mansai hona do jala ampit (relevan) do turpuk on di ganup ombas, sepanjang jaman. Turpuk on do inti ni haporseaon ni halak Kristen, ima MARTANGIANG. Molo tapamanat dii Evangelium Mateus 7 : 1 - 11 on,  boi ma tarbagi tu tolu bagian bagian ima: bagian na parjolo ayat 1 – 5 taringot tu na manguhumuhumi, Ayat 6 taringot tu arta na badia dohot na arga, ayat 7 – 11, taringot tu na mangido dibagasan tangiang. 

b)     Ay.1-5 :  Didok Jesus,  “Unang hamu manguhumuhumi, asa unang hona uhum hamu.” (di Hata Indonesia) "Jangan kamu menghakimi, supaya kamu tidak dihakimi" (Ht.Inggris) “Do not judge so that you will not be judged”. Lapatanna dison ndang na mandok ndang boi paingoton dongan jolma, manang gabe so mardalan be utokutok on laho mangantusi dia do na sintong manang na so sintong, dia do lomo ni roha ni Debata manang ndang. “unang manguhumi” lapatanna ndang na gabe so parduli be tu halak di pangalahona na sala i ala pribadina ma i. Ndang i alai na manguhumi na nidokna dison ima sikap fanatik dohot tinggil hian sipareonna di dosa-dosa ni halak, hape dosana sandiri pe mansai bahat situtu ndang dipareso ibana. Ia pangalaho na manguhumuhumi on ima na sai girgir mangalului hasalaan ni halak jala ndang dos lapatan ni i tu na paingothon (menegur), molo dipaingot do dongan laho tu na denggan do i tujuanna ala tong do hasalaanta doi molo tapasombu dosa ni dongan nang hasalaanna (Jak.4:17), alai molo na manguhumi ima laho paleahon manang mandabuhon harga diri ni halak do i. Adong do hadomuan ni bindu on tu bindu 6 ima di na diajari Jesus angka siseanNa i martangiang. Sada bagian di tangiang na niajarhon ni Jesus i ima dipangidoan di panesaon ni dosa  “Sesa ma dosanami, songon panesanami di dosa ni dongan na mardosa tu hami”. Lapatanna: angka na mangido hasesaan ni dosa sian Debata tontu rade ma nang manesa dosa ni donganna, jala molo nunga jumpang rumang ni na masisesaan dosa, ndang be jumpang na masiuhuman disi. Alai mangolu ma di haimbaruon ima ngolu na saling membangun dan merangkul na masipaingotan uju adong na mampanghurangi di dongan. Jala memang, songon dia dalanta laho manguhumuhumi, mulak do i annon tu hita. lapatanna, aha na taula, bah ido tapuonta. Alai turpuk on pe ndang na laho mandok asa gabe lambok hita tu na sala na mampangkorhon gabe lemba hita tu dosa/angka pangulaon na maralo tu hata ni Debata. Alani, na naeng dohononna ima ganup na manguhumi, diulahon ma i dibagasan holong huhut diangkuhon ma na  Debata do panguhum na sintong. Asa molo mandabu uhum pe sasahalak,  ndang diri ni sipanguhum i dipangasahon, tung hata ni Debata ma. Boasa ringkot on? Ala masa di hatiha i (jala saonari pe ra masa do humaliangta), manguhumi dibagasan ginjang ni roha, ujung na dirina ma dipatujolo ndang hatigoran na sian Debata, jala on jotjot do masa di halak Parise, na mangarajumi dirina umbadia sian na asing, gabe didok rohana talup ibana manguhumi halak hombar tu hagiotna. Unang ma hita sai manguhuhi siala: naparjolo, Ala ndang taboto botul aha do persoalanna, unang gabe salah paham hita gabe madabu tu fitnah gabe dosa di hita sandiri. Napaduahon, jotjot do hita salah menilai, ndang toho ala boi gabe berpihak hita, ndang subjektif pandanganta. Alani i, mansai uli do hata ni Tuhan Jesus mandok “…jumolo ma umpat tiang i sian matami; dung pe i, asa pingkiranmu, manang beha pangumpatmu di silbaksilbak na di mata ni donganmi.” Lapatan na, tatanda ma dirinta, uhum i ndang tu dongan parjolo, alai tung tu saluhut halak do mangonai, jala ingkon rajuman do hita pe dohot disi, antong unang pangasahon dirinta, alai Debata ma. Napatoluhon, Debata do nampuna huaso panguhuman i, Holan Debata do na mar-hak manguhumi hita jolma. Ala hita jolma pardosa do na so ada singkopna. Naung diampuni Debata do dosanta marhitehite Jesus Kristus i. Sandok ndang adong na sintong; Rom 3:10-12 Hombar tu na tarsurat i: "Ndang adong na tigor nanggo sada!" "Ndang adong na marroha, na usouso di Debata."  "Saluhut nasida nunga manimbil, tung sange do nasida marroha mago; ndang adong sibahen na denggan nanggo sada”. Holan Debata do na sintong ala huasoNa na songkal i (Pangk.16:7). Ndang adong hak-ta manguhumi halak, ndang Debata hita alai jolma pardosa do, sian hita do tungguon ni Debata tanggungjawab tu Ibana sian standar na tapangke manguhumi halak. Unang ma tapangke roharohanta manguhumi halak,alai tapasahatma Tuhanta i na marhuaso di saluhut.

c)      Di ayat. 6,  didok Jesus “Unang lehon hamu arta na badia i tu angka jurangga, jala unang ma danggurhon hamu mutihamu tu jolo ni angka babi, so tung dilotloti i dohot patna, laos humusor manaroso hamu”.  Dipangantusion ni Jahudi ramun do jurangga dohot babi, asa molo dipangke pandohan i tu jolma martudutudu tu pangalaho na so tingkos manang na so denggan do i. Pigapiga na malo Padan Na Imbaru mandok, ia jurangga dohot babi ima tudosan ni halak na so olo manjangkon/mangantusi Barita Nauli, gariada tahe direhei. Ia mutiha dohot arta na badia na nidokna di turpuk on ima ima Barita Nauli. Marhite ayat  6 on, tangkas ma dohononna na sai adong do jumpangta pangalaho ni jolma na so olo manjangkon na denggan/ barita nauli dipatudos ma i songon jurangga dohot babi. Ai gabe marlea jala gabe ndang mararga do Barita Nauli di angka halak sisongon i. Jadi dia ma siulaon molo jumpang pangalaho na songon i? Martangiang,  mangido asa Tondi i nama na mangungkap roha dohot pingkiran na.

d)     Ay.7-11: Mangihuthon ayat 7 on adong do tolu cara diajarhon Tuhan Jesus laho martangiang; ima marhite pandohan “pangido hamu ma”, “Lului hamuma”,  dohot “tuktuhi hamu ma”. Molo tadapothon Debata huhut mangido pangurupion, tangiang do i. Molo talului pangurupion sian nasa roha tu Debata, tangiang do i. Molo tatuktuk pintu ni banuaginjang i asa dialui Debata hita, tangiang do i. Saluhutna i joujou manang kunci rahasia dohot hasintongan ni pangajarion (parenta) ni Tuhan Jesus ( Imperativus Dei) asa martangiang. Disosoi manang dijujui sipartangiang i asa bersemangat sian nasa roha, ndang holan  menunnjuk aspek emosional semata, alai sikap dohot roha na marsitutu. Tunga sura pe adong sabatsabat manang ambatambat dohot kesulitan-kesulitan ingkon berusaha do ibana manaluhonsa. Ndang marguna halosohon, ndang marguna halembaon, ndang denggan na marsanggasangga. Partangiangon na manongtong ndang sahalihali, i ma suruhan manang dasdas na wajar ingkon ulahonon ni angka na mangihuthon Tuhan Jesus. Angka sisean, sude halak Kristen ingkon do mangido manongotng, mangalului manongtong, manuktuhi manongtong. Ala jjotjot do hita sai manghaporluhon, jala porlu do hita mangido pangurupion sian Amanta na di Banuaginjang i. Jadi naeng ma gabe identitas manang jatidiri nni halak Kristen i, jala sian nasa roha, ndang gabe mampar roha, manang unang ma holan mode sambing partangiangon i (songon halak Parise dohot Sibotosurat (Luk.18:11). Debata Ama na di Banuaginjang i do hasahatan dohot tujuan ni tangiang, Ibana do na tuk mangalusi dohot mangungkap pintu ni harajaonNa.

e)      Angka tangiang na marpardomuan laho pasangaphon Debata dohot pahothon haporseaon, na so marsanggasangga manang di tingki na tarsosak sambing m ahi ta martangiang, angka pangidoan sisongon i do dioloi Debata. Tangiang i do dalan mangungkap pintu parsaoran tu Debata. Martangiang ima pasahathon petisi, permohonan, aspirasi, permohonan ima dambaan, na pinarsinta ni roha, pandapot, dohot sude panghilalaonta na denggan manang na so denggan na dibagasan rohanta i ta tompashon tu adopan tu Debata, ditangihon Debata do. Dilehon do jaminan manang kepastian taringot tu hasil ni tangiangta, ima sai na lehononNa, sai na jumpangan, sai na ungkaponNa do. Ala ni i do umbahen na didok angka ama ni Huria na parjolo i: Na margogo situtu do tangiang ni si partangiang (partigor), molo dihaburjuhon. Dihorhon tangiang i do satonga ni ulaon. Tangiang i do songon pelean uap na hushus di adopan ni Debata. Tangiang ido dimensi keempat ni angka na porsea, boi manghatai dohot Debata na badia i.

f)       Dipatudos Tuhan Jesus do hajongjonga nina mangido tu hasahatan ni pangidoanna, ima songon ama maradophon anakna. Songon i ma gombaran hasolhoton ni parsaoranta tu Debata paboahon na Amanta situtu Ibana, jala anakNa situtu hita. Songon pos ni roha ni dakdanak tu amana songon i ma pos ni rohanta mangido tu Ibana. Didok Tuhan Jesus: “ise hamu jolma na mangalehon batu tu anakna, molo indahan dipangido, jala mangalehon ulok molo dengke dipangido ?”. Ndang hea ama na di portibi on mangalehon na sala tu ianakhonna, na jorbut manang na berbahaya, na mematikan. Alai mangalehon sipanganon na pangoluhon do, ima na mangalehon indahan sikkat ni batu dohot dengke sikkat ni ulok. Dipatangkas Tuhan Jesus marhite pandohan: “Gari hamu angka parjahat umboto mangalehon basabasa na denggan tu inakahonna” (Parjahat di hata Gorik “Paneros” lap. Sibolis manang sibolison). Boi do pangantusion on songon na alo, suhar tu rohanta. Alai naeng dohononna molo gari hamu angka jolma manang angka ama na di portibi on (parodsa) na olo sibolison, na so boi manongtong mangarajai dirina, terbatas do gogona dohot sipatupaonna. Jala na marpangansi manang marpangea pambahenna, mangalehon angka na uli tu anakhonna, jala angka nauli dijalo anakna i sian amana.

g)      Marhite tudosan na mansai torang i, naeng patuduhon keakraban dohot hajojonok ni pardomuan ni Debata na songon Ama tu hita angka Anakna. Naung gabe anak ni Debata do saluhut angka na porsea di Tuhan Jesus Kristus. Jala ndang dibagasan hubungan biologis, nang pe dipangke pandohan hata “teknos” dohot “Pater” boi marpardomuan tu kekeluargaan manang hubungan anak dohot ama dalam garis keturunan. Lapatanna, naung gabe anak ni Debata do hita ndang ala garis keturunan Israel, alai ala panobusionNa do. Dung ditobus gabe masuk ma na porsea i tu sada parsaoran keluarga rap dohot Tuhanta Jesus na manjou Ama.Alai manang ise na barani mangolui naung gabe anak ibana di adopan n Debata ingkon martanggung-jawab ma ibana di angka pangalaho dohot ulaonna. Ima manguglahon lomoni roha ni Amana. Asa molo dung tadok Amang tu Debata, adong ma garis manang hatontuan ni Ama i na ingkon dihangoluhon. Ima tangkas umboto dohot manghatindnaghon naung gabe tajalo tondi haanahon. Andul sumurung do Ama Debata na di Banuaginjang i. Ndang adong hasusaan di Ibana molo martangiang hita tu Ibana. Gok asi dohot holong ni roha do Amanta na di Banua ginjang imaradophon hhita, jala dibagabagahon do na tangihonon jala alusanNa do tangiangta i. AI Debata na jonok do Ibana na boi jouon jala jumpangan di sude gerak kehidupan. Ala ni i ingkon pos situtu do rohanta di Ama i, na mangalehon na dumenggan di ngolunta di portibi on, nang na marpardomuan tu ngolu sogot salelengni lelengna. Tarida do i marhite pandohan di ujung ni ay.11 didpok : “Lam Amamuna na di Banuaginjang ima so lehononna arta na denggan....”. LehononnNa arta na denggan, lehononNa tu hita Tondi Parbadia, ima silehonlehon partondion na tumimbo jala na umbalga. Marhite Tondi Parbadia i nunga di hita saluhut angka silehonlehon na binagabagahon ni Tuhan Jesus tu hita dohot angka na naeng lehonon ni Ama i tu hita.

h)     Minggunta margoar ROGATE, lapatanna: martangiang. Tangiang do ngolu ni halak Kristen manangna porsea. Ulaon na manongtong do tangiang i di ngolu na porsea. Didok Apostel Jakobus: “Na martangiang do hamu nian, alai ndang manjalo, ala sala tangiangmuna, ai naeng pansuasaehononmuna do i dibagasan hahisaponmuna” (Jak.4:3). Jala sintong do Hata ni Tuhan Jesus na manadok: “manang aha pe dipangido hamu di tangiangmuna marhite GoarHu, asal porsea hamu, ingkon jaloonmuna do (Mat.11:24; Joh.14:14; 16:23). Tangiang unangma holan songon pajojorhon alai tutu situtu dihangoluhon ma tangiang i. Asa “Sai Na Manjalo do na Mangido” na pinangido ni topik ni minggunta. Diajari Tuhan Jesus do hita mangido na ringkot tu harajaon ni Debata,a sa ro harajaonNa manggomgomi rohanta dohot ngolunta. Jala diajari do hita mangido nasa na hasea di ngolu siganup ari on. Jala nunga dihamham pangidoan na pitu di “tangiang Ale Amanami” i sude nasa na ringkot di hita di pardagingon nang di partondion pe.  Na dumenggan, na umuli, na maulitutus do dilehon Debata alus ni angka na rade sai mangido, mangalului, manuktuhi, di angka na martangiang dibagasan Tondi dohot hasintongan (Joh.4:24). Amen.

 

Jamita Epistel Minggu PENTAKOSTA-I (Pesta na Parjolo Parningotan Ari Hasasaor ni Tondi Parbadia)– 19 Mei 2024

Huaso Ni Tondi Parbadia Na Pasadahon      (Kuasa Roh Kudus Yang Mempersekutukan) 1 Musa 41 : 37 – 42   a)       Ise ma sian hita na ...