Jumat, 08 Juli 2022

Jamita Partangiangan – Epistel Minggu V Dung Trinitatis, 17 Juli 2022

Jesus Mangalului Jala Paluahon Na Mago

 

& Ev. Amos 5: 4 - 6                                            & Ep. Lukas 19: 1 - 10                   

 

a.      Dihita saluhutna nahinaholongan dibagasan Jesus Kristus; di panggulmiton ni ngolunta na satongkin on, dibasabasahon Tuhan Debata do tu hita asini rohana nang pangaramotionNa. Alai jotjot do jolma i sai marusaha mangalului ngolungolu na so pola hombar tu lomo ni roha ni Debata. Jala godang do jolma na so mangharingkothon Tuhan, manang so porsea di Tuhan, jala naung dihilala singkop parngoluonna. Jotjot do jolma i songon radio, na sai mangalului siaranna. Alai ndang olo pas di frekuensi na sasintongna, gabe so tangkas be soarana jala gabe angonangon, ndang tabo begeon soarana. Laos songon i ma parange nang pangalaho bangso Israel naung mandao sian adopan ni Debata. Asa marhite Panurirang Amos dipaingot Debata ma bangsoNa i.

b.  Adong tolu point na mansai ringkot na boi taparrohahon sian turpukta on (Amos 5: 4 – 6) jala laos na gabe sipasingot ni Tuhan na pinasahat tu bangso Israel. Asa sipasingot i pe songon sosososo tu partingkianta angka na porsea ima:

1)   “Lulu i hamu ma ahu, asa mangolu hamu” (Ayat 4). Lapatan ni na mangalulu i on ima na sai marusaha laho boha asa dapot, marusaha asa marnampunasa. Boasa didok Tuhan asa mangalului Ibana ? tong na gabe pilihan tu hita. Adong do kebebasan di hita laho mamillit boha do cara nang dalan ni ngolunta, bebas do  hita mamillit ise na naeng jumpanganta. Cara dohot dalan ni ngolunta na tapilit i ima na manontuhon boha do sautna nang hasilna di pardalananna muse. Dalan i do na patauduhon hita na tatuju ni rohanta, jala ujungna molo sai tanunuti na nilomohonni rohanta ima na manuju arah dohot na manguluhon hita tu sada tujuan. Didok asa mangalului Tuhan Debata ndada na mangalului inganan manang bagas joro, manang gareja, manang inganan partangiangan. Molo dibagasan turpuk on didok ndada tu Betel, Gilgal, manang Bersyeba. Ala uju i mansai targoar do inganan i siala Tuhan Debata na patuduhon asi ni rohaNa. Alai molo nunga ditadinghon Tuhan Debata i gabe holan inganan sejarah nama i goaron. Laos songoni do jaman nuaeng on, sai adong dope halak na mandok dibagasan rohana molo sorang ibana dibagasan parmingguon disi ma dapot rohana na boi dapotna songon bagian ni haluaon, pasupasu manang angka halongangan. “Haoojak” ni Tuhan Debata do na manghorhon impola ni parmingguon, inganan ni parmingguon, parpunguan. Jotjot do sala molo sai dietong dope inganan i na mangalehon panghorhon na lumobi sian inganan na asing. Jala asa songon inganan na suman manang gareja i pe digoari do bagas joro ni Debata. Bagas ni dietong na mian jala mangula Debata martimbanghon inganan na asing isarana angka kantor, pasar, manang warung kios manang bagas na sandiri. On ma na ingkos tapatingkos; siala Debat ima Debata na bersifat Maha Hadir manang jotjot didok Omni present, na mangula do Debata sian manang inganan dia pe tahi, so boi hita jolma mengkotak-kotakkan Tuhan. Ndang boi taatur Tuhan alai baliksa Tuhan i do na mangatur ngolunta. Na mangula do Debata di sude partingkian di sude inganan. BE 811 DI AU MA HO TUHAN: Di au ma Ho Tuhan di ari-aringki, Ai denggan ni basaM padame rohangki. Di sude partingkian, di sude inganan; Di au ma Ho O Tuhan asi rohaM.  On ma na ingkon tangkas tapahami, siala Debata na songkal na so hatudosan, alai jotjot do sibolis i mambuat sada kesempatan laho mangelaela hita, jala paliluhon hita, ala hea adong masa disi, ima na tutu jala gabe inganan na onding sian na asing jala boi gabe inganan na di keramatkan, manang na gabe istimewa. (isarana tour holyland; inganan na dipatuduhon boi gabe umbadiaan an sian inganan na asing) tanah suci, berarti adong tanah yang tidak suci (hape di portibi on dope. Haroan ni angka pasupasu ni parpunguanta ima Tuhan Debata, ndada inganan na sai taetong hajongjongan ni Debata. Adong na mandok, na tumagon do ahu marminggu di inganan on ala adong disi pasupasu. Laho ma ahu marminggu tu gareja na sada an ala disi do bertumbuh haporseaonku, jala disi do godang angka halongangan. Laho ma ahu marminggu tu gareja na sada an ala disi tabo do begeon jamitana. Hita na hinaholongan toho ma i molo i do na hinahilalaonna gabe manghorhon tu partondionna. Alai ingkon botoonta do tung so adong do dasor ni teologina nang dasor alkitabiahna disi. Ai mual ni nasa pasupasu holan Tuhan Debata do ndada ala perasaan inganan manang bangunan gereja.

2)   Asa mangolu hamu: ima pandohan na patuduhon didia ma Debata marasi ni roha laho jumpangan. Jala adong sada kepastian sian Tuhan Debata, ia angka na mangalului Ibana sai na jumpangna do. Jeremia 29: 13 mandok: “Jala luluanmuna ma ahu laos jumpang hamu, molo tung dilului hamu ahu sian nasa rohamuna.” Binsan adong dope tingki, dilehon kesempatan, lului ma Tuhan i asa mangolu hita angka na porsea. (ptds.Joh.10:10; 15:5). Angka jolma na mangharinghothon hangoluan sian serep dohot toruk ni rohana olo mangalului Tuhan Debata. Sai naeng ma tama hita diadopanna, jala mangolu na hombar tu lomoNa, ai jonok na ma ari ni Tuhan i. Mangolua jala mian dibagasan Kristus Jesus, hombar tu asi ni rohana na sai manetek, jala humusor dohot mangula di panggulmiton ni ngolunta marhite panogunoguonNa. Tajalo do angka na sinita ni rohanta, pasupasu pansamotan sian asi ni rohaNa, sai hhot dope hita nuaeng, jala mardalan do ulaon, parkarejoan, bisnis sai torus dope lam tu dengganna, sude lancar ndang apa godang gangguan. Sai diramoti Tuhan i do ngolunta, gabe saluhut na taula i mangalehon angka pansamotan na lomak, asa sai tahilalahon ngolu na sai manghkirim di Ibana.

3)  Unang ma lului Betel, unang laho tu Gilgal, jala unang mamolus tu Bersyeba:

v Betel: lapatanna bagas ni Debata. Betel ima inganan na hea masa angka peristiwa na penting. Di Betel do si Jakob, pardalananna sian Beersheba tu Haran, adong ma parnidaanna di nipina surusuruan ni Debata marnangkok-tuat di tangga ni Banuaginjang. Jala na paduahaliihon dibege ibana soara ni Debata mamanghulingi ibana. Jala si Jakob, na gabe goaron Israel, pajongjong langgatan di inganan i. Sai jotjot do di paboa taringot tu Betel; israna di 1 Musa 12; 1 Musa 28, uju na lintun si Jakob sian muruk ni roha ni hahana si Esau, na mameanghon diri ni diatas ni batu jala marnipi do ibana mamereng angka anak ni tangga na patomuhon langit dohot portibi on dohot angka surusuruan na manarnangkotk tuat, jala Tuhan Debata maringanan di bagian partimbo ni tangga i na mangalehon padan tu si Jakob, na jaloonna do sogot tano Kanaan i. Dungkon tarjolma si Jakob jala hehe, gabe di miahi si Jakob ma batu (baetylus) marhiehite miak jala digoari ma inganan i Betel. Dibarita na asing molo tajaha di 1 Musa 35 Parpadanan ni Debata dohot si Jakob diulahi muse marhite na manggoari inganan i : El-Betel, jala ditingki i ma goar ni si Jakob diganti gabe Israel. Sian dua barita i digurithon do andorang i goar ni inganani ima Luz sian hata Kanaan. Betel gabe pamusatan ni parsombaon ni ganaganaan di Harajaon Israel Utara dungkon bola dua Harajaon Israel gabe dua bagian sian partingkian ni Raja Rehabeam, anak ni raja Salomo. Sian buku 2 Rajaraja digurithon do ia si Jerobeam, ima raja na parjolo si Harajaon Utara, na pajongjonghon langgatan tu anak lombu sere di kota Dan tungkan utara dohot di kota Betel di selatan ni harajaonna, jala manodo angka halak na so sian halak Lewi gabe malim nasida.

v Gilgal:  Lapatanna, margalumbang, marumbak, manang margilinggiling. Gilgal ima inganan parlapelapean na parjolo bangso Israel, uju  mamasuhi Tano Parjanjian i na niuluhon si JJOsua. Gilgal ima inganan ni si Abraham parjolo pajongjonghon langgatan. Ima inganan ni si Samuel mamelehon pelean sipotongon di adopan ni poti parpadanan ni Debata.  Uju ndang adong di Shiloh poti parpadanan ni Debata dohot Gilgal, disi ma bangso Israel pahothon hasatiaon nasida tu raja Saul na dipasaut Debata siala pangidoan nasida. DI Buku ni si Josua dipaboa di ia bangso Israel, “naung bungkas isan aek Jordan di ari sampulu bulan na parjolo jala maringan do nasida di Gilgal, di tungkan timur Jerikho, songon ingananna parjolo uju naeng sahat nasida tu tano Kanaan. Dungi di pajongjong si Josua ma sampuludua batu na dibuat sian aek Jordan, na gabe halongangan ala mahiang do aek i uju dibolus nasida di Gilgal. Nasampulu dua batu i gabe parningotan ni pangaramotion ni Debata tu sampulu dua marga bangso Israel.

v Bersyeba: di hata Heber lapatanna; mual ni aek na marbualbual. Sada kota najolo di Kanaan (1 Musa 21: 33). Inganan parpunguan di luat Negeb, kota na jolo i na marhahonaan dohot si Abraham (1 Musa 21:22-33: 22: 19), dohot si Ishak (1 Musa 26: 23-33) dohot si Jakob (1 Musa 28: 10; 46; 1 – 5) dungi dibuat bangso Israel muse songon inganan parpunguan nasida ( 1 Samuel 8: 2). Didok si Amos do inganan i songon inganan na pinaasing (Am.5:5; 8:14).

 

c.   Sipahusorhusoron dihita:

1)       Ahama na sai talului saleleng on ? Betel, Gilgal dohot Barseyeba ima tolu ingananna bersejarah do i ala i dohot do tarbuang jala disiaphon. Na tolu inganan gabe inganan na bersejarah memproses tu na mangihut asa sada bangso Israel. Inganan na gok masa ulaon partondion, na marimpola siala soada tudosan songon i di portibi on. Na tolu inganan on ima inganan pangungkapon ni hajongjongan ni Debata, na patoguhon, inganan panogunoguon, dohot padan na marmulia i dipasahat. Tung osada do angka barita ni bangso Israel molo so masa taringot tu Betel dohot Gilgal, lapatanna ndang lopas bangso Israel sian sejarah na masa di tolu inganan i. Alai aha ma na masa tu tolu inganan i ? Hata ni Debata mandok : “...Ai tarboan tu habuangan sogot ia Gilgal, jala ia Betel gabe sisoada.” (ay.5b). Boasa ? Dunga di laonlaon ni ari sude inganan i maruba do gabe inganan parsombaon ni ganaganaan. Maruba ma goar ni Betel gabe Bet-Aven, na marlapatan bagas halumlamon, bagas na marisuang, bagas parmainan. Naneg disiapho ma Betel ndang adong be lapatanna, ndang adong be na masa disi. Siala Betel gabe inganan parsombaon anak ni lombu na niuhir laho sisombaon. Bagas joro ni Debata gabe bagas na marisuang, angka harorangon  masa ma disi. Gilgal, songon goarnai na gabe margilinggiling ma torus, suang songon i Barsyeba di partingkian ni si Amos, gabe inganan debata ganaganaan, ndada inganan pasupasu be. Na dirimpu bangso Israel dope na mian jala hadir Debata na jolo i di sinueng on. Ala na dua inganan i hea masa gabe inganan ni Debata mangula. Na uju i do i  inganan i gabe inganan na mansai marimpola, molo diparbadia i pe i uju i boi do tarjalo roha, alai dung di pardalanan ni tingki ndada be inganan na dosouju i na mian Debata patuduhon asi ni rohaNa, ima na sala. Alai na ro do Debata tu inganan Betel, Gilgal, dohot Barsyeba laho paboahon panguhuman. Nang dang dipamasa dope alai ingkon masa ma uhuman i.

2)       Didok di Jesaya 55:6 Sai lulu i hamu ma Jahowa, binsan tarbahen dope jumpang ibana; jou hamu ma ibana, binsan jonok dope ibana. Mangalului Debata ala adong sihol ni roha di haradeon ni Debata marasi ni roha. Songon halak na mauas di tongan i halongonan, holan aek i do na ringkot di ngoluna asa sombu panghilalaanna. Songon halak na male, na mangharingkothon sipanganon, songon halak na sai mangalului hepeng siganup ari arian dohot borngin torus marusaha, asa dapotna jala ndang marnaloja.Songon sahalak pengusaha naung sukses alai gabe madabu tu na mamangke narkotika, dung mamora ibana ndang binoto be aha nanaeng siluluonna. Godang do angka public figure mannag angka artis na mamangke narkoba ala dipuncak karir ndang  diboto be aha siluluanna, gabe tu foyafoya dohot mangulahon na so sintong diulahon, parmainan, mabuk minuman keras, ai ndang diboto be aha na naeng siluluanna di  portibi on.

3)       Ala ni i hamuna nahinaholongan talului ma Tuhan Jesus na mandok Ibana do dalan, hasintongan, hatigoran nang hangoluan. Naung mate jala hehe Ibana sian na mate, manaek do Ibana tu Banuaginjang i paradehon inganan tu hita. Dung terkenal Elvis Presley, mansai susa do rohana mangalului lapatan ni parngoluon on. Boi do masa songon i di parngoluonta dimasa naung sukses manang so sukses pe, adong perasaan hampa sahat tu titik nol manang titik terendah dibagasan ngolunta. Holan sada do na ringkot di hita ima Tuhan Jesus Sipalua hita. Tung so boi do boanonta naung taomo di portibi on tu surgo i. Tatadinghon do luhutna na di portibi on: angka gelar akademis, pangkat, hamoraon, hagabeon, hasangapon, haulion, angka hapistaran, nang angka na asing so boi boanonta tu surgo i, tatiop ma gomos haporseaonta i dibagasan Jesus Kristus i. BE 255 HOLAN SADA DO NA RINGKOT: Holan sada do na ringkot, Jesus lehon i di au Manang aha pe na dapot, ndang tuk pasonangkon au Nang arta, nang sangap, sude hamoraon Ndang tau mangalehon di au hasonangan Alai molo dapot na sasada i Tongtong las rohangku hinorhon ni i. Amen.

Jamita Evangelium Minggu EXAUDI (Sai tangihon ma soarangku, Ale jahowa- Pslm.27:7)– 12 Mei 2024

Hatuaon ni Halak Partigor     (Kebahagiaan Orang Benar) Psalmen 1 : 1  – 6   1)       Ia turpukta on ima patujolo ni sude psalmen (1...