Selasa, 05 Juli 2022

Jamita Minggu IV Dung. TRINITATIS – 10 Juli 2022

Mamaritahon Huhut Mangulahon  Hata ni Debata

Memberitakan Dan Melakukan Firman Tuhan

 

& Ev: 5 Musa 30: 11-14                          & Ep: Kolose 1: 1 – 14

  

a.       Hamu saluhut angka na porsea, molo angka natuatua na burju roha, sai disangahon do mangalehon poda tu iananghonna ganup tingki. Dibahen pe songon i laho manjagahon asa sahat anahonna i tu tujuan, marhasil di parsingkolaan nang di parkarejoan, dao sian mara jala asa unang madabu tu pangunjunan, dohot lan na asing. Angka poda i saluhutna na marisihon angka parenta nang pangidoan asa mangulahon na denggan jala sipaingot nang oraora asa unang maralo pangalaho nang parangena sian lomo ni roha ni Debata. Alai sipata jotjot do ianakhon i ndang parduli jala manghalupahon poda ni natorasna.  Jala sai gabe malas do iananghon i laho mangoloi ala naung bosan umbege poda ni natorasna ganup tingki nang ganup ari dohot sipaingot na tong sarupa.

b.       Dibagasan turpuk on ima sipasingot manang poda ni angka natoras naung somal di bangso Israel, asa ingkon wajib do diajari ianakhonna i marulakulak taringot tu na manghaholongi Tuhan Debata sian nasa roha nang ateate (6 Musa 6: 4-7). Dibagasan konteks Hata ni Debata na dibagasan turpukta on 5 Musa 30: 11-14, Si Musa songon “Natoras” ni bangso Israel na pasahathon poda tu bangso i asa tongtong marsihohot maniop parenta dohot patik ni Tuhan i. Dibahen songon i ala marbonsir sian bangso Israel na tongon dibagasan pardalan tu tano parpadanan na paradehon angka hadameaon nang hadumaon. Uju dipasahat si Musa poda na on tu bangso Israel, adong ma pola 400 taon bangso Israel di gosagosa di tano Misir na gabe hatoban dungi ditamba muse 40 taon mardalan tur nasida di halongonan na gok angka arsak nang las ni roha bolusan nasida. On ma Hata ni Debata turpukta on uju na naeng mamasuhi tano parpadanan i nasida tu Kanaan asa gabe sada bangso na manjae nasida, na boi manontuhon parngoluon ni bangso i sandiri huhut manghalashon angka parbue ni ulaon nasida sandiri. Tontu bangsoa Israel naeng ma marnampunahon bohal na denggan jala na sintong asa marsitiopan nasida tu parenta nang Hata ni Debata hombar tu poda ni natuatua na sian si Musa.

c.       Dipodai Debata do bangso i marhitehite si Musa, siala ndang pos roha ni Debata di parsihohoton ni roha ni bangso i, alasanna ima:

Ø  Naung ditanda Debata sifat nang karakter ni bangsoNa Israel i, na sai jotjot mangalo, na jogal, manghalupahon Tuhan laos marbalik sian adopanNa huhut mangalului debata sileban.

Ø  Ala bangso Israel naeng mamasuhi luat na gok situak ni loba nang hadumaon.  Dibereng jala dihilalahon Tuhan i do bangso Israel na boi  manghalupahon Tuhan ala ni hadumaon i. 

Sian kenyataan on na gabe boban moral tu panurirang Musa siala ibana sandiri pe ndang mampu manguluhon nasida sahat tu tano parjanjian i. Ala ni i laho manguluhon bangso Israel tu tano parjanjian i marhite na sai marsihohot tu Tuhan i. Dibuat si Musa do haputusan jala ndang pola meoleol rohana asa tongtong hot bangso Israel i mangolu dibagasan lomo ni roha ni Tuhan i.

d.       Dibagasan turpukta on ima bagian patoluhon ni poda parsirangan ni si Musa na di ujung ni pardalanan nasida saleleng 40 taon bangso Israel andorang mamasuhi tano Kanaan na gabe tano ni nasida. Najolo nasida hatoban alai gabe bangso na merdeka jala berdaulat ma nasida. Bangso i naeng ma mamasuhi ngolu na imbaru na ingkon gabe ma nasida. Pajongjongonna ma bagas nasida be, angka porlak nang parmahanan nasida. Bahenonna ma pamarentana, dohot angka soldaduna, na pahembanghon angka perdagangan, jala gabe maduma ma parekonomian ni bangso i. Alai dipudi ni hamajuon i adong siparrohahononhon hurang dengganna. Na boi do bangso i gabe mardebatahon hamajuon dohot hadumaon i. Manang gabe tarela nasida laho manomba angka debata ganaganaan, asa gabe so mangolu be nasida hombar tu lomo ni roha ni Debata. Ndang na dohot be si Musa manghilalahon hadumaon nang hamajuon ni bangso i dohot dampak ni hamajuon i ala so boi be ibana mamasuhi tano Kanaan i. Ala ni i ma diarahon si Musa asa di pareahi ma padan ni Tuhan i. Saluhut Buku 5 Musa ima sude parhataan ni si Musa laho mangeahi haimbaruon padan i na manaringoti muse angka pambahenan ni Debata tu bangso Israel, paingothon bangso i di angka mara na so panagaman boi masa di adopan nasida. Disosoi do nasida asa satia laho manghaholongi Debata. Laos songon i ma dondon pate ni bangso na imbaru ima bangso Israel na patupahon parpunguan paimbaruhon padan i. Asa marhite bisuk mandok hata ma si Musa: “Jouonku ma sadarion langit dohot tano gabe sitindangingku dompak hamu, paboa naung hupapillithon tu hamu hangoluan dohot hamatean, pasupasu dohot torutoru; dibahen i pillit ma hangoluan i, asa mangolu ho dohot pinomparmu sogot. Asa haholonganmu Jahowa, Debatam, jala tangihononmu soarana, jala marsilohot roham tu Ibana, ai Ibana hangoluanmu hian dohot na paginjang umurmu......” (5 Musa 30: 19-20).

e.       Didia do patik i dipeakhon ? ai ndang na dao patik i, ndang na di langit, manang di bariba ni aek laut, alai di pamangan nang di ateate i do laho diulahon. Sian i boi taantusi na dipaboa si Musa siala sian mulana patik ni Tuhan i dipasahat tu bangso Israel jala naung dipaingot asa sai diajarhon i jala di paboa ganup tongkin tu angka pinomparna jala disimpan  ma i dibagasan ateatena ( 5 Musa 6: 4-7). Sian pandohan i pe naeng do dipangido Tuhan i asa tongtong tapatujolohon Hata ni Tuhan i dibagasan ngolunta di ganup tingki nang tu saluhut jolma dipasahat. Naung ditotophon do tu hita ndang na dao Ibana sian hita. Sai solhot do Hatana i tu pamatangta (di pamangan nang ateate). Ateate ima pusat na parpudi sian utokutok. Sian ateate na boi hita mangula dohot simpati manang empati. Ido alana, sian ataeate asa marhusor gabe tu pamangan laho manghatahon sangkababa hata. Molo na dua on sai diingot halak Kristen, asa lam tu denggan na ma parngoluon ni haKristenonna sian ari tu ari siala hata ni Debata na lohot tu ateate nang pamanganna.

f.        Torop do halak na marpingkkir na so mungkin be hita boi mangulahon saluhut patik ni Debata i, jala dibahen do gait ni roha na mandok; "dibahen pe patik nang aturan i laho dilaosi do." Ima na patuduhon maol ni na mangulahon patik i, nang uhum ni portibi on manang uhum ni Debata. Jala maghorhon do dihagaleon ni jolma na so mampu be mangulahon i jala menyerah gabe so olo be unduk tu Patik ni Debata. Gabe sai dibahen ma neang ni rohana laho mangoloi patik i marhite na mandok: : "Nunga digohi Tuhan Jesus saluhut patik ni Debata i, asa ndang ringkot be mangulahon saluhut patik i, holan na porsea ma tu Tuhan Jesus, ai naung singkop ma i". Torop do halak Kristen na marpingkir si songon i, mansai jempek do pamingkironna taringot tu patik ni Tuhan i. Jala di dok rohana ndang ringkot be Padan na Robi i, ala naung mate Jesus laho manghohop i saluhutna, jala na ringkot di hita holan porsea jala mangjanghon Jesus gabe Tuhan dohot Sipalua.

g.       Sian turpukta on tangkas tujuanna laho mangalo angka pangantusion na sala i. Jala sian turpuk on naeng manjou bangso Israel i asa manjaga Hata nang patik ni Debata, asa sipangoloi hita ni HataNa i. Dorongan asa gabe pangoloi di patik ni Tuhan  nang angka parentaNa gabe marhorhon tu na denggan di parngoluon ni bangso i ima na didok di ayat 9: :9 Jadi marlobilobi ma ho tumpahan ni Jahowa, Debatam di saluhut ulaon ni tanganmu, di parbue ni bortianmu, di sinur ni pinahanmu dohot di parbue ni tanomi, manumpak tu na denggan; ai mangulahi ma Jahowa sumuang marlas ni roha mida ho manumpak tu na denggan, suang songon las ni rohana na jolo mida angka ompum. Molo unduk pe hita tu Hata nang Patik ni Tuhan i ndada asa tajalo angka pasupasu ni Tuhan i. Andorang so taulahon pe angka patikNa i, naung dipasupasu Tuhan i do ngolunta marhite angka na uli na denggan. Jadi molo unduk pe hita tu Ibana asa gabe parsihohotanta manjamin parngoluonta na lam tu dengganna tu joloan ni ari on, ima asa Tuhan Debata na sai mandongani angka jolma na biar mida Ibana.

h.       Dipangido Tuhan i do asa unduk hita tu patik manang angka parentaNa i, jala ndang maol dohot borat i. Ala jonok do di pamanganta nang di ateatenta. Ala ni i ndang adong alasanta gabe so unduk nang mangulahonsa. Naung didodo Tuhanta i do angka gogo nang kemampuanta jolma i, asa lehononNa ma patik na boi jala sanggup diulahon manisia. On ma na gabe garansi tu bangso i asa unang sangsi na laho gabe pangoloi di Hata ni Debata ai naung adong do ditongatonga nasida. Jala marhite pandohani ma mangalehon jaminan di nasida angka pasupasu na godang i jonok do diadopan nasida, ndang pola dao be nasida mardalan asa sahat tu tano Kanaan i. Hata ni Tuhan i na di pamanganta i, asa digombarhon ma Hata ni Tuhan i songon sipanganon na ingkon tapangan jala tabondut. Sipanganon ima hahipason nang hagogoon ni pamatangta ala adong disi gizi, nang vitamin, karbohidrat. Laos di gombarhon do Hata ni Tuhani songon sipanganon partondion asa manahan hita di na mangadopi angka na bernit, marpangkirimon di hasusaan, jala margogo patupahon nasa na denggan. Istilah sipanganon partondion on hea do ditaringoti Ap.Paulus di 1 Korint 10: 3 “Jala sada do sipanganon partondion dipangan nasida saluhutna.” Jala sipanganon partondion on ma na diparade Jesus tu hita na nidokna “sipanganon na so binoto” dipaboa Jesus do i di Johannes 4: 32:Alai ninna ma mandok angka siseanna: Adong do di Ahu sipanganon na so binotomuna”. Ndada holan sipanganon na ni dok ni Tuhan Jesus dison alai na ingkon taulahon do Hata ni Tuhan i. Songon na hea di dok Jesus di Johannes 4: 34 “Dung i ninna Jesus ma mandok nasida: Sipanganon do i di Ahu, na mangulahon lomo ni roha ni na marsuru Ahu dohot paujungkon ulaonna”. Siala ni i uju taulahon Hata ni Tuhan i, laos disi ma lapatanna na tapangan do HataNa i.

i.      Dihita nahinaholongan Panurirang Jeremia pe mandok; “Dung i dipatoltol Jahowa ma tanganna, jala dijama pamanganku, jala ninna Jahowa mandok ahu: Ida ma nunga sahat hulehon angka hatangku tu bagasan pamanganmu." (Jer.1:9). Uju tajaha jala tatangihon Hata ni Debata, laos di tingki ima diampehon Tuhan i angka hataNa di bagasan pamanganta na gabe sipanganon partondion tu hita na gabe mual ni hagogon ni tondinta laho mangadopi angka hamaolon nang panaritaan na so tinagam roha ro tu parngoluonta.

j.        Pamangan (simangkudap) on ndang tarsirang dohot ateate. Lapatanna ndang holan marfungsi laho manghusap nang dungi mambondut, alai laos tapangke do i laho manghatai, mangokui nang mamaritahon. Marhite pamanganta on mangokui nang mamaritahon Hata ni Tuhan jala marhite ate nang roha porsea. Sian pamanganta  mandok jala mangokui ia Jesus do Tuhan i jala marhite rohanta nang ateate manghaporseai naung hehe do Jesus i sian angka na mate. Ke-Tuhan-an ni Jesus ingkon gabe pokok ni pengakuan nang pamaritaan ni halak na porsea na manaluhon huaso ni hamatean marhite haheheonNa i. Laos i ma na gabe “Hata Haporseonta”, ima Hata taringot tu unok ni haporseaonta ima hamonangan ni Kristus mangatasi huaso ni hamatean asa tudos ma songon na nidok Ap.Paulus di 1 Korint 15: 14Ai anggo so hehe Kristus sian angka na mate, rumar ma jamitanami, laos rumar ma nang haporseaonmuna”.

k.       Aha na naeng siulahononta ? Tung so mampu do jolma i sempurna mangulahon HataNa i ala ni dosa na i (Rom.3:9-26). Kristus i do dalan sasadasa asa dipintori hita tu Debata. Sai marusaha ma hita mangulahon HataNa i dohot denggan (Jak.1:22). Songon angka anak ni Debata naung dipalua jala ditobus mudar ni Kristus i sai tajugulhon ma mangulahon Patik nang HataNa i huhut tabaritahon. Ndang holan sipeop Hata ni Debata hita, ndang holan sipananginangi HataNa, alai dilehon do tu hita angka na porsea tugas dan tanggung jawab songon angka na porsea laho mamaritahonsa tu liat portibi on. Amen.

Jamita Evangelium Minggu EXAUDI (Sai tangihon ma soarangku, Ale jahowa- Pslm.27:7)– 12 Mei 2024

Hatuaon ni Halak Partigor     (Kebahagiaan Orang Benar) Psalmen 1 : 1  – 6   1)       Ia turpukta on ima patujolo ni sude psalmen (1...