Sabtu, 26 Oktober 2013

Bahan Jamita Epistel Minggu XXIII Dung Trinitatis, 3 Nopember 2013

Manolukhon Jolma Naimbaru
Kolosse 3 : 12 – 14
      A.      Patujolo
Molo pandok ni angka na malo, Ia huta Kolosse on ima na adong di luat Prigia. Boi dapot hita goar ni Prigia di  Ulaon Apostel 2: 10, ditingki masa hasasaor Tondi Parbadia di Jerusalem. Sian panindagion na tarsurat di Ulaon Apostel 16:6; 18:23, Apostel Paulus manguduti pardalananna na patoluhon laho mambaritahon barita nauli, jala diebati ibana do huta Kolosse. Sian barita i boi ma dohononta hajongjongan ni nuria na di Kolosse ima boni ni ulaon panghobasion ni Apostel paulus (Ul.Ap.19:10). Molo sian sudut Geografis, ia huta Kolosse maringanan di perbatasan Asia, hirahira 160 km tungkan purba Efesus.
Disurathon  do surat on hatiha dibagasan hurungan ibana ala ni pamaritahonon di barita na uli (Kol.4:3, 10, 18). Marhite barita sian Epapras dibege si Paulus do taringot tu haporseaon nasida di Kristus Jesus suang songon i nang holong ni roha nasid amida angka nabadia. Adong siparungkilhononhon ni Apostel Paulus, marpardomuan tu halak Kolosse i, haroro ni angka parbarita na asing (Pat.2:4 : “Umbahen hudok songon i, asa unang dihatahatai deba hamu marhitehite malomalo ni panghuling”). Hombar tu si ma disurathon Apostel Paulus surat on, dohot maksud amrgogoihon haporseaon ni halak Kristen na di Kolosse mangadopi angka pangajarion sian guru-guru palsu. Ia ruas ni huria na di Kolosse ima angka na marharoroan sian ragam parugamoon na adong di Junani, Jahudi dohot sian purba. Deba sian pangajarion ni guru palsu ima; na patoruhon hamonangan ni Kristus maradophon angka tradisi-tradisi naung leleng. Isarana taringot tu pantang-pantang ni sipanganon manang siinumon, manang siala ni pesta manang poltak bulan, manang ala ni ari Sabat pe (Kol.2:16, 20-23).Deba sian ruas ni huria ia sai manghalomohon poda pangajarion ima ilmu filsafat (2:8); adong na deba manomba surusuruan, siala didok roha nasida ia surusuruan ido na gabe mediator ni Debata dohot jolma i (2:18), adong muse do na manghasomalhon parbahudung /arketisme; na mandok nungamardosa daging on, ringkot ma menyiksa diri marhite na mengasingkan diri tu tombak manang tu gua. (2:16, 21), ihut ni i adong muse sian tonga ni huria i na manengahon dirina, jala dirajumi nasida do i bagian ni barita ni Kristus. Jadi hombar tu son, dipatuduhon Apostel Paulus do ulaon dohot hamonangan ni Kristus maradophon hasiangan on. Ibana naung  monang i, i do na patut sisombaon, sioloan, jala ganup halak na porsea ingkon mangolu dibagasan ngolu na imbaru naung pinaimbaru ni Kristus.


     B.      Hatorangan
Ia turpukta on ima na manaringoti jolma na imbaru`(3:10-17). Molo tajaha sian ayat 5 – 11 nunga dipatorang angka sipasidingon ni angka na porsea asa jaloonna ngolu na imbaru. Adong ma sijamothononhon ni ruas ni huria i asa boi paintophon angka hisaphisap ni portibi songon: parmainanon, hahodaron, riting ni roha, hisaphisap na roa, ro di pangahution, i ma pardebataon na leban. Ala ni angka i do lalu rimas ni Debata (5-6). Dungi ingkon bolongkonon nasida ma; Rimas, muruk, hajahaton, panginsahion hata barangsi sian pamangan nasida, masigabusan (8-9), jotjot do ra masa pangalahoi ditongatonga ni ruas ni huria i di tingki i. i do umbahen dipasahat Apostel  Paulus ma sipasingotna tu tongatonga ni ruas ni huria i:
     1.       Ayat 12-13: Digoari Apostel Paulus do ruas ni huria na di Kolosse songon  “Angka naung pinillit ni Debata, angka na badia jala hinaholongan”. Marlapatan situtu do pandohan on laho patuduhon ia keberadaan ni ruas ni huria na di Kolosse i ndada ala ni usaha manang pambahenanna, alai tung holan ala asi ni roha dohot pambahenan ni Debata do. Marhite poda on, dipaingot Apostel Paulus do nasida di pembahenan ni Debata naung mamillit jala papulik nasida gabe sada punguan hasoloan di Debata laho mangulahon lomo ni roha-Na. Dibagasan ni i, gabe angka na hinaholongan ni Debata do nasida. Marlapatan mian Debata ditongatonga nasida, marparsaoran dohot nasida jala mambahen nasida gabe angka na badia. Ihut tu na dipaingothon pambahenan ni Debata, dipasahat Apostel Paulus ma muse manang piga pandohan na marrumanghonparsuruon manang parenta: “solukkon hamu ma parasirohaon situtu, habasaron, haserepon, lambok dohot lambas ni roha, Masipauneunean jala masisesaan dosa ma hamu, jumpa marpangkurangi na sada dompak donganna”. Lapatanna asa dipatuduhon sada pambahenan na tung apala tingkos jala ringkot di ngolu ni halak Kristen. On ma sikap na diharingkothon ni sude punguan asa “masipauneunean” (sabarlah) na sada tu na sada jala huhut masisesaan dosa molo jumpa marpanghurangi na sada dompak donganna. Pambahenan ni Kristus Jesus na manesa dosa ni jolma, i do gabe tiruan jala siihuthonon. Hasesaan ni dosa naung sahat tu halak Kristen marhitehite pandidion na badia, mangalehon tingki tu angka na porsea marhamubaon ni roha dibagasan pangoloion dohot haunduhon tu Hata ni Debata.
     2. Ayat 14; Dibagian na parpudi sipaingot ni Apostel Paulus ima : “holong” (Kasih), ondo na manghamham sude angka pambahenan na pinatuduhon ni halak Kristen (Ptds. 1 Kor.13), ala ni i do umbahen didok : “Haholongon i do rahutrahut ni nasa harimpason”. On do puncak ni sipaingot ni Apostel Paulus na ingkon sihangoluhonon ni halak Kristen di portibi on ala naung marngolu na imbaru marhite Jesus Kristus. Jala holong i sian Debata do ima holong Agape (ptds. Joh.3:16)

     C.      Sipahusorhusoron
     1.  Jolma na imbaru ima panghirimon ni sude jolma, haimbaruon i naeng sieahanta dibagasan ngolunta. Didok do di Rom 12:2Jala unang gabe sarombang hamu dohot portibi on; alai gabe imbaru ma hamu, dung muba pingkiranmuna, asa tau hamu manimbangi lomo ni roha ni Debata, i ma na uli, na hinalashonna dohot na sun denggan.” Jala lobi sian i dope dipangido Jesus tu hita di Mateus 5: 48 “Ipe, ingkon sun denggan do rohamuna songon Amamuna di banua ginjang na sun denggan roha i!.” (ptds. 2 Kor.13:11). Jolma na marhaimbaruon sai dao marpanatap tu jolo, ndang tu pudi be. Tujuan ni ngoluna ima na di surgo i do. Ala ni jolma na imbaru sai tongtong mian dibagasan Kristus (Gal.2:20), ido alana angka na porsea i sai mangido hagogoon dibagasan tangiang tu Tuhan i asa margogo mangadopi paraloan dibagasan ngoluna di portibi on (ptds.Eps.6:10-20)
     2.  Haholongon do hataridaan ni ngolu na imbaru, dibagasan na manghaholongi dongan jolma ma tarida holong tu Debata, sabalikna ndang manghaholongi dongan jolma na marlapatan do i ndang manghaholongi Debata, sadalan doi songon na tarsurat di 1 Johannes 4: 20  “Pargabus do halak na mandok: Holong rohana di Debata; hape dihosomi do donganna. Ai na so mangkaholongi donganna na niidana, tung songon dia ma haholonganna Debata na so niidana?” Saleleng di portibi on, ndang tung hea holan sahalakta mangolu di tano on diadopan ni Debata. Dohot hata na asing; angka na pinillit ni Debata ndang dipillit asa paholang diri (mengasingkan diri) sian portibi on. Ndang ditompa Debata jolma i asa holan mangolu di dirina sandiri, alai asa mangolu dibagasan parsaoran dohot donganna jolma nang dohot angka na tinompa na asing i. Holong ni roha na marguru tu Kristus, ido na mangihoti hita dohot halak na asing, na mambahen hita gabe marhahaanggi. Dibagasan ni i ma naeng pataridahononta ngolu songon na pinillit, nabadia, nahinaholongan ni Debata jala na rade manghahaolongi Debata marhitehite na manghaholongi dongan jolma. Ngolu na di portibi on boi martahan saleleng adong haholongon jala diulahon. Amen

Jamita Evangelium Minggu ROGATE (Martangiang) – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido      (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Matius 7: 1 - 11   a)       Huria ni Tuhanta ia Matiu...