Kamis, 24 Oktober 2013

Bahan Jamita Epistel Minggu XXII Dung Trinitatis, 27 Oktober 2013

Gabe Halak Kristen Na Burju
1 Petrus 4 : 7 – 11
     A.      Patujolo
Ia turpukta on ima di namasa  pangaleleon na jorbut jala na posi situtu uju i, i ma hatiha panggomgomion ni Kaesar Nero, na mangkorhon ragam haporsuhon godang na niae ni halak Kristen, angka marserak di angka luat na di Asia Kecil (daerah Turki sinuaeng). Mansai ragam do dibahen nasida hasusaan, laho mangotapi hararat ni Barita Nauli i. Dituhas (dituduh) do halak Kristen i siulahon ragam ni angka pangalaho hajahaton, asa tung marsogo ni roha torop halak maradophon angka na porsea di Tuhan i (halak Kristen i). Dilelei jala dipasiaksiak do nasida, pola gabe torop situtu ma uju i na marmatean, hinorhon ni porsuk ni pangaleleon i. Laos adong do muse na gabe sumurut manadingkon ha-Kristenon i, ala ndang tarpaidaida nasida hahansiton i, gabe ndang manahan nasida. Taripar do barita ni parsorion na niae ni angka halak Kristen i tu sipareon ni Ap. Petrus, gabe ungkap rohana laho manungkoli dohot mangapuli rohanasida, marhite surat tongosan ni Apostel i. Anggiat manahan nasida maradophon renge ni angka parungkilon na dokdok i, jala lam togu haporseaonnasida, huhut marparange na tama nasida sama nasida, lumobi maradophon Debata sipujion i. Diparsinta roha ni Apostel i do asa tongtong nasida manahan di ragam ni pangunjunan, jala tangka s adong hajongjongan manang integritas ni diri na jelas na so terpengaruh tu humaliang, jala togu marsitiopan tu hata ni Debata na manongtong i (1 Ptr.1:13, 22). Ia ngolu na di portibi on na laho salpu do i, jala parsatongkinan do, na hot ro di salelengnilelengna i do sihirimon ni angka na porsea i (Heb.13:14)
     B.      Hatorangan
1.    Ayat 7: Sunggulsunggul do surat ni Apostel on binsan sadihari dope, adong dope tingki na lehet, laho paubahon roha manadingkon angka parulan na maralo tu roha ni Debata. Pandohan ni na mansai arga situtu sian Apostel i, na mandok: “Anggiat mangolu nasida di tondina....., nang pe hona uhum di dagingna....”. Bagas jala dao situtu do ditatap Apostel Petrus taringot tu ari sogot na gok las ni roha, ndada holan na di portibi on, alai sahat tu na di surgo i sambulo ni tondinta. Mansai gomos disosohon, hinaarga dohot hinaringkot ni ngolu partangiangon. Hinaarga ni ngolu partangiangon di ngolu ni halak na marungkil, i do gabe gogo na marbuhalbuhal songon na nidok ni Reformator Martin Luther : “Dihorhon tangiang do satonga ni ulaon”. Apostel Jakobus pe diparhatopot do arga ni tangiang, ai didok do : “Na margogo situtu do tangiang ni partigor, molo dihaburjuhon (Jak.5:16)
2.    Ayat 8; Di sude ragam ni panggulmiton ni ngolu  di parsaoran dohot dongan jolma, apala lumobi di parsaoran dohot Tuhanta, haholongon i do rahutrahut na sun denggan. Ai ganup naung marhatopothon holong ni roha ni Debata, tama ma i gabe parholong ni roha ndada holan di hata sambing, alai dohot ma nang dipambahenan. Naeng ma ngolu haholongon ni roha i memotivasi saluhut pikiran dohot ulaon ni angka na porsea i, unang lalap holan pasarisarihon dirina be huhut olo masisesaan dosa. Na manghuphupi godang angka na hurang, i ma na nidok ni poda ni natuatua: “Parbahulbahul na bolon, paramak so balunon; Sihorus na lobi, sigohi na hurang; parsangkalan so ra mahiang, dipasintak na tebur, sipatebur na sintak. Lapatanna: Halak na berjiwa besar dan berlapang dada, hatinya panas, kepalanya dingin. Ndang sai dipaingotingot manang dipajojorjojor angka pangalaho na humurang alai barita na denggan i do sai dipaboaboa.
3.    Ayat 9 ; Huhut sai diharingkothon do ngolu parsaoran na denggan marhite partamueon. Diparningotan ni panurat na tu halak Heber, ala ni haradoton martamue, hea do tartamue ni si Abraham surusuruan ni Debata sian na so parbinotoanna ( 1 Musa 18:3; 19:2-3). Marhiet haradeon ni roha martamue jumpang do disi haradeon berkorban, pasonanghon roha ni halak, rade marharugian di sibahenon, dohot di tingki, marusaha patupahon las ni roha ni tamuena. Molo martamue sai unang mardongan ungutungut, unang pinangeahon naung nilehon tu tamue, sian bulus  dohot las ni roha ma iba molo martamue. Basar jala sorta do ngolu nang bohi ni sipartamue, jala ndang sian na tarpaksa ibana mangulahon partamueon i.
4.    Ayat  10-11 ; Ndang pola sai mangiburu iba tu dongan molo sipata sumurung pangomoan ni dongan sian pangomoanniba. Jala molo tung  adong sumurung dijalo dongan, sai unang pola manghorhon ginjang ni roha i di dirina. Apostel Paulus mandok: “Molo tung tarsomong jolma mardosa, hamu angka naung taruli di Tondi i ma patureturehon ibana (Gal.6:1). Tama do marguru tu lomo ni roha ni Debata hita mamangke silehonlehon ni Debata, jala pangkeonta i gabe mangurupi donganta jala gabe pasupasu maradophon donganta songon si Abraham na gabe pasupasu tu na humaliang ibana ( 1 Musa 12: 1-3; ptds. Heb.6:14). Mura do halak naung mian dibagasan holong masipaturean, ala parlambas ni roha do ibana. Mampu do ibana manesa dosa ni donganna di sude hahuranganna nang pe naung sanga posa paraloanna di tingkitingki naung salpu. Hatop do digargar tembok pemisah, unang sai adong masa mar-blok (songon tembok Berlin Timur dohot Berlin Barat na jolo). Halak sisongon on do na boi hatop mangintopi api ni parsalisian, na boi gabe parmahan na burju jala na mangaramoti. Ihutni i muse sai dihilala rohana do angka na adong diibana i silehonlehon ni Debata. Dung ro harohaon sisongon i, sai pelehononna do dirina nang ngoluna gabe hamuliaon dohot hasangapon di Debata. Ragam silehonlehon ni Debata tu hita naengdo parsaulihonnta dibagasan ngolunta gabe dalan ni Debata laho mamasumasu hita.
          C.      Sipahusorhusoron
Ø  Ia angka halak Kristen na burju jala na porsea, hatop do i manadingkon pangalaho na humurang, i ma angka bangkobangko na robi. Malo do i menyesuaikan diri manang beradaptasi dohot lingkungan na denggan. Asa gabe sitiruon ibana di humaliangna. Molo gabe halak Kristen na burju, ima siparlambas ni roha (berjiwa besar). Parmahan do i, sian na dao, pangaramoti sian na jonok. Dijolo ibana ingkon siaduon, di pudi ingkon sipaimaon. Ndang parholit halak sisongon on manang sigotil monis, alai na buas martamue, jala girgir marsilehonlehon.
Ø  Ia halak Kristen na burju dilehon do dirina nang ngoluna gabe ulaula ni Debata. Ndang dihilala ibana saluhut pambahenanna nang usahan sian dirina sandiri alai sian asi ni roha ni Debata sambing do. Ungkap do rohana mamelehon dirina gabe hasangapon di Debata songon pandohan ni Ap.Paulus tu halak Rom bindu 12 ayat 1 “Na huapoi ma hamu, ale angka dongan, marhitehite asi ni roha ni Debata: Pasahat hamu ma dagingmuna bahen pelean na mangolu, na badia, na hinalomohon ni Debata; i ma hadaulaton ni na marroha.” Ala ni i angka halak Kristen na burju pasahatononna do na mangolu tu Debata marhite na pangoluhon pandaraman nang hangoluan na dihumaliangna, boi do marhite panghataion, sikap ni ngolu nang pangurupion tu dongan jolma.
Ø  Ala sipartangiang do halak Kristen na burju i, ndada holan ibana manang dirina sandiri ditangianghon, alai sude manang  jojor do tangianghon arian dohot borngin na dihumalingna dohot panggomgomi pe. Mura do halak sisongon on mulak rohana laho memaafkan manang masipaturean dohot halak na asing. Ala ni i gabe torop na marholong ni roha tu ibana gabe alealena angka na burju.

Jamita Evangelium Minggu ROGATE (Martangiang) – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido      (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Matius 7: 1 - 11   a)       Huria ni Tuhanta ia Matiu...