Rabu, 25 Februari 2015

Bahan Jamita Epistel Minggu Reminiscere, 1 Maret 2015

Mansoadahon Diri Huhut Manuhuk Silang
1 Musa 17 : 1 – 7, 15 – 16
     a.       Dipatandahon Debata diriNa tu si Abram dohot tujuan asa ditanda si Abram ise do Debata, i ma Debata na so hatudosan (El Shadai). Tujuanna asa lam margogo haporseaon ni si Abram di na lahoo manjalo bagabaga ni Debata na so tardodo ni roha nang pingkiran ni jolma. Jala naung pigapiga hali dipasahat Debata bagabagaNa i tu ibana jala ndang boi tarjalo pingkiranna i. Nungamansai leleng dipaimaima si Abrama dohot si Sarai bagabaga i jala lam so tuk do tu roha nang pingkiran nasida paimaonsa. Ala ni i ma denggan dipabotohon Debata diriNa Debata na sohatudosan na boi patupahon na so tarpatupa ni jolma jala na so masuk akal pikiran ni manisia.
     b.      Didok Debata do do tu ibana: “....sai marparange di jolongku ma ho, jala daulat roham!” (ay.1b), lapatanna naeng sai ingoton ni ai Abram dibagasan pardalananna ia Debata Jahowa na sai tongtong mangaramoti ibana. Nang hita pe angka na porsea, molo sai tahilalahon do mangolu hita diadopan ni Debata, naeng ma tarida parange nang pangalaho na hombar tu lomo ni roha ni Debata, jala disi ndang barani be hita mangulahon dosa nang mangalaosi patik nang hata ni Debata. Ala ni i diigil do sian hita marparange na denggan songon anak hatiuron diadopan ni jolma tarlumobi diadopan  ni Debata. Magigi mida dosa, sai manjaga habadiaon ni ngolu siganup tingki nang siganup ari ditonga ni portibi on. Ditingki ngolunta na di portibi on do  ringkot ulahononta uhum nang patikNa i, ndada ndung mate, ndada dung salpu portibi on. Sai tongtong do dipaingot Debata padanNa i tu si Abram, na patuduhon hagaleon nijolma di haporseaonna i, boi do lupa jolma i, boi do mandele paimaimahon andigan i saut padanNa i, ima ringkotna sai mulakuak dipaingot Tuhan i hita marhite jamita di angka parpunguan ni halak Kristen, nang secara pribadi pe. Asa disi ma hita halak na porsea i sai martangiang huhut manjaha HataNa i asa hot padanNa i di haporseaonta, jala ndang boi humordit hita sian i, sai pasahathon ni Tuhan i do hombar tu tingkiNa.
    c.       Molo nunga marpadan, manang marjanji, ingkon sipatupaon do i, sada utang do i molo so saut naung dipadanhon i. Jala ndada na margabus Debata tu si Abram molo tung leleng sipaimaon wujud-nyata ni padan ni Debata i tu ibana. Dipadanhon Debata do tu si Abram sada anak, dohot pinomparna na mansai torop, na gabe bangso na bolon di portibi on. Molo sian pardagingon, ia Abram gabe ama ni saluhut bangso Israel, Edom, Arab, dohot angka bangso na sian pinompar ni si Ketura, ima pardihuta na patoluhon ni si Abram ( 1 Musa 15: 1-6). Molo sian partondion, pinompar ni si Abram do sude halak na porsea (Rom 4: 16-17).
    d.      Adong ma pigapiga padan ni Debata na ro muse na so adong hian di padan na parjolo i tu si Abram: “Marroan sian ho angka raja” (ay.6); lehonon ni Debata ma tu ibana sada anak sian si Sarai (ay.16). Saleleng 13 taon na so pamotoan ni rohana anak bagabaga na nidokna i dirimpu ibana si Ismael. Siala naung adong anakna si Ismael i do na so adong be rohana margelleng muse sian si Sarai. Dirimpu si sarai nang Abram sian tahi nasida mandapot pinompar umbahen dilehon si Sarai hataobanna si Hagar asa gabe jolmana, boi do ala ketidak-sabaran nasida paimahon anak. Hape ingkon sian si Sarai do na saut ima hombar tu lomo ni roha ni Debata, jala ima padan ni Debata tu si Abram. Sai hot do holong ni roha ni Debata jala satia do Ibana di angka padanNa. Tung so adong do na boi manegai padanNa i, manang ise pe, jolma manang angka na masa di portibi on ndang adong na boi manundati sangkap ni Debata, tung ala ni dosanta pe i ndang boi manegai sangkap ni Debata. Manang andigan hasasaut ni bagabaga ni Debata di hasosorang anak di nasida saluhutna hombar tu tingki ni Debat do i. Hasasautna i sorang ma si Ishak, goarna i na marlaptan; ibana mengkel, engkel na i ndada ala engkel ni si Sara na tarsurat di 1 Musa 18: 12-15, alai ala engke ni si Abram do, boi jahaonta di ayat 17 “Jadi manungkap ma si Abraham jala mengkel, didok ma di bagasan rohana: Tung tubuan anak ma jolma sisaratus taon jala manubuhon ma tagamon si Sarah, na marumur siapulu taon”?
     e.      Goar na marubah; Jotjot do tabege sasahalak na mangalehon goar tu anakna, luluanna do goar na bermakna positif dohot maksud asa anakhonna i haduan gabe marpangalaho na denggan jala dapotan parsaulian sian goarna i. On ma na gabe mitos na sai masa ditonga ni masyarakat. Hape naung sian najolo do hape masa pemahaman sisongon i, ima sian si Terha ama ni si Abram. Dimulanai sangkap ni si Terah amana i mambahen goar Abram na marlapatan: ‘the high/ exalter father; bapa yang mulia; ama na pinarsangapan, jala sukses, dohot marhasil na niulana, hape kenyataanna naung godang umurna so adong dope pinomparna, mansai dao panggang sian api-mansai dao sian harapan. Ala ni dipaimbaru Debata ma goarna gabe Abraham namarlapatan ‘the father of many/ a multitude; bapa dari banyak orang; ama ni saluhut jolma. Dungi goar Sarai lapatan ni i i ma “my princess”; putriku; dungi dipaimbaru Debata ma goarna i gabe  Sarah; lapatanna boru na marsangap, ina ni saluhut bangso, putri na manubuhon angka raja di angka bangso. Molo pandok ni angka na malo ditambai do di goar ni si Abraham dohot Sarah huruf “H” (huruf abjad heber: H=Hey) na martudutudu tu singkat ni goar ni JHWH. Jadi molo masijouon nasida nadua, laho paingot Jahowa na mamasumasu nasida.
     f.    Hita na hinaholongan dibagasan Jesus Kristus. Molo padan sai na ingkon saut do i, alai dihajolmaon sai olo do na mangose padan, boi do ala ni beberapa faktor nang pengaruh. Di halak Batak mansai ringkot do padan. Didok do umpasa Batak “Togu urat ni uhum, toguan urat ni padang; Togu nidok uhum, toguan nidok padan”. Ido umbahen adong marpadan marga ni halak batak isarana marga parna na so jadi masiolian, dohot angka marga batak na asing. Jala didok muse di umpama Batak “Dengke ni sabulan tu tonggina tu tabona; ise iose padan tu rimpurna tu magona”. I do na taparohahon di turpuk on; Debata marpadan dohot si Abraham. Boi do sipata sai tarpaimaima hasasaut padan ni Debata dibagasan ngolunta songon na nialaman ni si Abraham on. Nang pe ndang masuk tu logika, alai di Debata ndang adong na so tarpatupa Ibana (ptds. Luk.1: 37). Nuaeng na gabe sungkunsungkun; porsea do hita molo naung marpadan Debata dohot hita ?. Naung tajalo do Kristus i laho manghophop dosanta nang dosa ni portibi on. Dipasahat Debata do tu hita PadanNa i ido umbahen digoari Bibelta i tu dua bagian; ima Padan na Robi dohot Padan na Imbaru (the covenant). Angka halongangan jotjot do masa di situasi na so mungkin holan Debata Jahowa do na boi patupahon i, jala tusi do hita diarahon nang dipaingot turpuk on porsea di hagogoon nang huaso ni Debata Jahowa. Persoalanna, sai jotjot do hita sai mangasahon pingkiran nang utokutokta, jala jotjot tapangke standarta sandiri, holan na hombar tu prakiraanta sandiri. Ala ni i diarahon do hita  marhite turpuk on laho manghaporseai sangkap ni Debata, ima sangkap hatuaon, dohot las ni roha (ptds. Jer.29: 11).
    g.       Hita na hinaholongan dibagasan Jesus Kristus marsiajar do hita sian hatoguon ni haporseaon ni si Abraham na paloashon Debata mangula dibagasan ngoluna. Disoadahon ibana do roharoha nang pingkiranna, alai sai hibul rohana manghaporseai Debata Jahowa di angka sangkap nang padan ni Debata tu ibana (ptds. Poda 3: 5-6). Laos songon i do nang hita angka na porsea dibagasan Jesus Kristus, boha hasatiaonta laho mangihuthon Jesus kristus idibagasan haporseaon? Godang do angka hamaolon nang ambatmabta laho paimahon padan ni Debata tu hita, sai dipangke sibolis i do tahitahina laho mangago haporseaonta nang rohanta. Angka na masa di portibo on nang di hasiangan on baoi do mempengaruhi hasatiaonta tu Debata. Olo do ndang sabar hita paimahon, jala godang tantangan. Ala ni i mangihuthon Jesus ndada marhite angkal pikiran sambing alai haporseaon do. Mangihuthon Jesus naeng do diarahon hita laho mamingkiri na ringkot di Di Debata ndang ringkot na di portibi on. (ptds. 1 Kor.2: 16; Pil.2:5). Songon topik diminggunta “Mansoadahon diri huhut manuhuk silang” (Mark.8: 31-38), molo sahalakta do manuhuk silang, tung mansai suhar do i, jala dokdok, ndang tartaon hita manuhuk i; angka dosa nang pangalaosionta maradophon dongan jolma nang maradophon Debata. Disada tingki marsangkap do sahalak ina laho manggadis parbue ni manggana i tu onan, dihunti ibana do karanjangna balga  na marisi mangga i, mamolus dalan tano na rara. Mansai dao do onan i, ditongan dalan mamolus ma parmotor truck, dibereng sopir on ma inanta on mansai borat manghunti karanjang ni manggana i. Burju ni rohana mangalehon tumpangan tu ina i asa dohot nangkok tu motor truck na i, ala tujuan nasida rup tu onan do. Dung diolo inanta i, las ma roha ni si sopir on, dung pigapiga leleng, diparrohahon sopir on ma sian kaca spion ni motorna i, boha do inanta i. Tarsonggot ma si sopir i mamereng inanata i, boasa ? siala sai dipahuntihunti inanti i do karanjang ni manggana i, nang pe naung hundul ibana dibagasan motor truck i. Alani i mangulon ma satongkin si supir i huhut mandok tu inanta i, asa peakhon karanjang ni manggana i tu motor truck i. Hita na hinaholongan jotjot do hita pahuntihunti pergumulan nang persoalanta, ndnag pos rohanat di Tuhan i, jala molo dipasahatpe, ndang hibul rohana pasahathon. Ala ni i boha do carana ? Ima songon Kristus i, disoadahon Ibana do diriNa: martangiang tu Debata Ama mangido pangurupion (Ptds.Mat.6:9-13; 7:7-12; 26: 39; Luk.23;34,46; Joh.17:21-23; Pil.2: 5-10), marhite na pasahathon diri tu Debata umbahen na margogo Jesus i jala dipatimbo, gabe marhasangapon. Loas Jesus pe didok do tu hita: di Mateus 11: 28-30 “Ro ma hamu tu Ahu, hamu angka na loja jala na sorat, asa hupasonang hamu! Jangkon hamu ma augangku, marguru ma hamu tu Ahu, ai na lambok do Ahu jala na serep marroha, asa dapotan hasonangan tondimuna. Ai lambok do augangku jala neang do dohot na hupaporsanhon.” Antong Minggu Reminiscere on mangarahon hita mandok ditangiangta tu Debata Ama i: “Sai ingot ma angka denggan ni basam”. Taihuthon ma Tuhan i marhite hagogoonNa di ngolunta. Amen.

Jamita Evangelium Minggu ROGATE (Martangiang) – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido      (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Matius 7: 1 - 11   a)       Huria ni Tuhanta ia Matiu...