Jumat, 30 Januari 2015

Bahan Jamita Evangelium Minggu Septuagesima, 1 Februari 2015

Jesus Mangajari, Huhut Pabalihon Tondi Na Hodar
Markus 1 : 21 – 28
    a.       Dijolo ni turpuk on naung dipatorang do taringot tu pernyataan ni Jesus di angka siseanNa na pinillitNa i : “Dung i bahenongku ma hamu gabe sijala jolma. Diondolhon Huaso ni Jesus do membentuk masa depan ni angka siseanNa ditangan ni Jesus. Dibahen Jesus do nasida sisean i gabe ulaulaNa laho marhobas ditonga ni jolma, masyarakat, bangso nang portibi on. Dijou do nasida gabe sijala jolma sian sijala dengke; ia dengke na mangolu di aek laut nang di aek tao nang di aek sunge na manggombarhon haholomon ni portibi on (maut; kebinasaan); dengke na manggombarhon angka jolma i asa ditangkup, dijala, diselamatkan tubagasan Harjaon ni Debata. Ingkon toguon nasida do sude jolma nang diluat dia pe so pola marnida bohi, sian sandok luat, houm dohot marga dohot sian sandok parhataan. Jala ingkon sahat boanon ni angka siseanNa sude na tinogu i tu haimbaruon, sian bangko dohot parngoluon na golap di na robi (haholomon ni tao) tu pangalaho dohot parngoluon na tiur dibagasan Harajaon ni Debata. Mamereng siulaon na mansai bidang situtu, boi do bobonosan roha ni angka sisean i, jala boi gabe sumurut ala ndang tolapsa mangulahon i. Alai naeng do pos roha ni angka sisean i di huaso ni Jesus, ido umbahen so pola marsidalian nasida mangihuthon Ibana.
    b.      Hasosonggop Harajaon ni Debata dipatuduhon Jesus do i marhite angka tanda tanda. Sada sian tanda i, ima hababali ni tondi na hodar na sai manggosagosa jolma i. Tangkas do dihatahon Jesus paboa na sarahutan do hababali ni tondi na hodar tu hasosonggop ni Harajaon ni Debata. AI didok do; “Alai molo Hupabali angka tondi na hodar marhitehite tangan ni Debata, naung songgop ma Harajaon ni Debata tu hamu” (Lukas 11: 20). Tutu marragam do tanda i, isarana hamamalum ni angka sahit, haheheon ni na mate gabe mulak mangolu, dohot angka na asing i, alai holan tanda sambing do i. Ndada syarat mutlak i, ai asing do hajongjongan ni tanda sian hajongjongan ni syarat mutlak. Syarat mutlak ndang boi so ingkon adong asa gabe sah haroroan  ni na mamboansa, alai molo tanda adong do na tinuduna. Ndang tarsirang syarat sian diri ni na mamboansa, alai tanda sai na sirang do sian diri na mamboansa. Ndang jadi pahusoron hajjongjongan ni tanda gabe dos dohot syarat. Ingkon manat do hita lumobi di angka ari parpudi on. Adong do deba na manggoari dirina huria mamodahon ingkon boi do huria patupahon angka tanda halongangan, isarana manangiangkon na marsahiht asa malum, ipe asa tarjalo huria i songon huria na sintong, hapapatar ni Harajaon ni Debata. Molo so margogo angka naposo ni Debata patupahon angka tanda-tanda halongangan, ndang na sintong i naposo ni Debata na sinonggopan ni Tondi Parbadia, ninna nasida. Nunga dipasamak poda na songon on lapatan dohot hajongjongan ni tanda tu lapatan dohot hajongjongan ni syarat. Nunga dibahen tanda gabe syarat. Ihut tusi, talpe ma jolma i madabu tu pangunjunan, i ma gabe porsea tu tanda ndada porsea tu na tinudu ni tanda i, ima Jesus Kristus. Alai ndang jadi dohononta na so ringkot angka tanda i, ringkot do i.
     c.       Mangajari, ido dalan dipatupa Jesus laho pajongjonghon dohot pararathon Harajaon ni Debata, gumodang do panghorhon dohot parbue ni na niula ni Jesus marhite na mangajari sian na marjamita. Ai marhite na mangajari dapot ma pangalaho na masisungkunan, masipatangkasan. Adong tingki di angka na niajaran i laho pabotohon pingkiran dohot haporseaonna; i ma na ginoaran dialog di tingki na parpudi on. Jala holan marhite dialog do boi hhot jongjong jala togu marurat hasintongan i di roha ni jolma, ala tangkas diantusi jala dihaporseai. Pangajarion d dalan ni Jesus, jala jotjot do ibana digoari guru. Sian mulai na papungu angka sisean sahat ro di na manopot angka huta, ulaon ni guru pangajari do dipatupa Jesus. Ihut tusi, digoari angka sisean i do ibana guru. Ndang dijua, dijangkon do pandohan ni angka sisean i (Joh.13: 13). Suang songon i nang si Nekodemus, Parise i, digoari do ibana guru na ro sian Debata, na so adong manang ise pe na tuk patupahon songon na binahenNa i (Joh.3:2). Laos i do didok di ayat 21, dibongoti Jesus na ma parguruan ni halak Jahudi manang Sinagoge laho mangajari di tingki ari Sabbat.
     d.      Marasing do poda dohot cara ni angka siboto surat manang patik tu poda dohot cara ni Jesus laho mangajari. Ia poda ni angka siboto surat manang patik tarsurat do i di buku ni si Musa na lima i, jala cara nasida mangajarhon i, ima indoktrinasi (parenta sambing). Impola ni pangajarion nasida ima Legalisme manang mangondolhon hukum sebab-akibat. Molo diulahon ho on, ba songon on ma upana dos ma i positip manang negatip> Mansai rongking do sebab-akibat i dibahen nasida. Alai poda na niajarhon ni Jesus, poda na imbaru do (ay.27), asing sian poda na niajarhon ni angka Parise i. Aha ma i? I ma Harajaon ni Debata rap dohot ruhut (etika) hangoluan di angka ruas ni harajaon i. Cara ni Jesus mangajarhonsa; ima mengatasi masalah (problem solving) ni na niadopanNa manang na niajaranNa. Ndada holan di hata (retorika) sambing songon na pinatupa ni angka siboto patik, na pola sahat ro di mambahen surat jolma i, alai ianggo nasida tung so olo do mangurupi nang marhite gogo ni sada jarijari sambing (Luk.11:46). Na niondolhon ni Jesus di pangajarionNa i ma Barita na Uli songon na tarsurat di Lukas 4: 18-19. Barita na Uli ima hagogoon ni Debata laho manesa dosa, mangalehon haluaon, pamalum angka sahit, dohot lan angka na asing dope, na mambahen jolma i soratan jala maheu ala  ni dosana. Alai adong dope apala na umbalga hasurungan ni pangajarion ni Jesus i. Didok di ayat 22, “Laos angka na di Bagasjoro i do manghatindanghonsa, ai marsahala do pangajarionna di nasida. Ndada songon pangajarion ni angka sibotosurat. Ndada aleale ni Jesus manang sisean i na manghatindanghonsa, ndad na mambuat roha nasida, alai tung sian roha na ias do panindangion nasida i. Boasa didok marsahala? Parjolo: Ndada na niapilNa manang parbinotoanNa i, alai tung sandok ngoluNa do isi ni pangajarionNa. Ia guru na marsahala i ma guru na rade mamelehon dirina, ngoluna laho manghophop dohot paluahon angka na niajaranna. Ala ni i panghophopon na i do gabe dapotan ngolu na imbaru angka na niajaranna. Muba ma angka na niajaran ni Jesus di bagasan turpuk on. Na ginosagosa ni tondi na hodar gabe malua, hisar, merdeka jala bebas. Situan na torop i gabe dohot manghatindanghon na sintong, didok nasida. “Poda na imbaru”. Na so dung masa atik pe mansai godang na manggoari dirina be guru di tongatonga nasida. Paduahon, ndang adong sahalak pe na tuk manual podaNa i. Tarjalo angka na umbegesa do hasintongan na niajarhon ni Jesus i. Ai guru na gok hasintongan dohot asi ni roha do Jesus i. Ndang tarsirang hasintonganNa sian asi ni rohaNa. Ndada dihuphupi manang disolukhon asi ni rohana hasintongan ni Debata, manang sebalikna. Ndang jadi mago hasintongan ala asi ni roha manang asi ni roha ala hasintongan. Ingkon rap adong do i duansa, laos i do jumpangta dibagasan diri ni Jesus. Mardalan do hasintongan ni Debata, i ma uhum hamatean tu pardosa. Jesus do siangkatta tu hamatean i. Asi ni roha ni Debata do tu hita pardosa asa unang bongot tu hamatean saleleng nilelengna. Ala ni i, ditongos ma Jesus Kristus na gabe hapapatar ni asi ni rohana i. Ia guru na marsahala ima guru na digohi hasintongan dohot asi ni roha ngoluna. Patoluhon, sisada panghilalaan do guru i, dohot na niajaranna (empati). Songon dia hansitna pangontak ni sitaonon ni na ginosa ni tondi  na hodar i, songon i ma pangontak  na panghilalaan ni Jesu;kjs. Ndang adong parholangna. Tung ala ni empati i do umbahen na tangkas cara dohot pambahenan ni Jesus tu na sinonggopan ni tondi na hodar i. DI haradeonNa gabe sisada sitaonon dohot angka na hansitan, disi do ojak sahala ni pangajarionNa i.
     e.      Na mangae do halak na ginonggoman ni tondi na hodar i. DI ayat 23 didok mangangguuhi. Ndada holan na mago rohana, alai digosa tondi na hodar i do ibana pola sahat ro di na mangangguhi. Songon i ma ngolu ni halak na ginonggoman ni hagogoon na asing. Konflik batin, manang masirapusan dibagasan rohana. Adong dua hagogoon na masiroroan, Boasa? Ditanda ibana do hasintonganna ise na ro manopot ibana. Diboto do mandok: “Jesus na sian Nasaret, nabadia ni Debata. Tangkas do partinandaaan dohot parbinotoanna. Ndada jolma na somal na niadopanna i, na tinongos ni Debata do i. Na badia, lapatanna na khusus, na marsintuhu, asing sian hasomalan na masa. Nabadia ni Debata do Jesus i, lapatananna na khusus siann Debata, ditongos Debata tu ulaon khusus. Sasintongna apala tu na hansitan na di turpuk on do kekhusussan ulaon ni Jesus i. Alai dipihak na asing, balik muse do didok tondi na jahat i. “Marhua Ho tu hami! Na ro do Ho hape mangago hami?”. Di na sabagian, diboto do Jesus sian Nasaret, nabadia ni Debata. Alai suhar na binotona i do muse dituduhon tu Jesus i, ai didok na mangago haroroNa. Maralao do parbinotoanna tu panjanghonna. Tu partinandaanna tu kebutuhanna. Songon i ma ngolu ni jolma na sinonggopan  ni sibolis. Ai diboto sibolis i do mandok Jesus Anak ni Debata, alai sikapna manulak manang mangunjuni (Mat.4:3). I ma halak na mardua roha. Didok si Jakobus do; “Sai na gaor do dalan ni halak na mardua roha (Jak.1: 8). Mardua roha, i ma panahit ni jolma na gumodang di  ombas on. Asing dihatindanghon hombar tu haporseaonna, asing muse diulahon asal ma dapotan ibana. Jotjot do panindangion  i maralo manang suhar tu pangulahonon. Manang beha pe dipatupa laho manghuphupi hagogoon na masirapusan na dibagasan rohana i, alai na torang ima panghorhonna. Ndang boi so marsahit angka jolma sidua roha.
     f.        Torang do sikap ni Jesus tu angka jolma na ginonggoman ni sibolis, na mangae konflik dibagasan dirina. Ndang dialomohon Jesus digosa angka tondi na hodar jolma i. Di bagasan turpuk on, songgak songgak do dibahen laho pabalihon sibolis i. Cara na somal do on dipatupa Jesus, jala na naeng patuduhononna i ma na so olo toleran Jesus tu hagogoon ni sibolis. Ingkon pasohotonNa nasa hagogoon ni sibolis, tondi na jahat i. Marhite songgak songgak dibahen Jesus, gabe malum panepane ni simatua boru ni si Petrus (Luk.4: 39), suang songon i do nang laho pasohothon alogo na gogo di tao (Mat. 18: 26). Ndada ganup tongkin Jesus manonggahi, alai jolo tangkas do diboto  situasi dohot ombasna. Tujuanna pe torang do, i ma laho paluahon jolma i sian hagogoon na mambahen mabiar. Ai asi do rohana mamereng angka jolma na ginosagosa ni hagogoon nisibolis i. Ndang dihalomohon Jesus marharajaon tondi na hodar di ngolu ni jolma i. Laos adong do nang sada metode konseling na ginoaranna metode konfrontatif tangkas mangalo hagogoon na manggomgom jolma i. Alai naeng ma tangkas parbinotoan dohot keterampilan ni parmahan i laho mangulahon metode konfrontatif on. Diboto nang situasi dohot ombasna, asa unang adong be dalan ni tondi na hodar i mangalo manang di bahasa Indonesia didok: “Menggoncang-goncang orang itu, sambil menjerit dengan suara nyaring, keluar dari padanya”. Alani songgaksonggak ni Jesus i gabe suhar ma na masa i. Andorang so i, tondi na hodar i do mangasupi Jesus, alai dunghons disonggak, gabe tondi na hodar i ma marsoara na gogo lahor haruar.
    g.       Manghorhon panindangion na imbaru do pangajarion dohot pambahenan ni Jesus i di angka na manangihon dohot mamerengsa. Masisungkunan ma sama nasida, na beha do on. Alai dapot ma panimpulina, poda na imbaru do on. Dia ma i? boi dipaksa tondi na hodar mardongan sahala tunduk do nang tondi na hodar tu sahala pangajarion ni Jesus. Ianggo hasomalan ni Jahudi, ndang apala adong na olo mangantoi jolma na songon on, jala ndang pola somal jolma na songon on dohot tu loloan. Sai dipasiding situan na torop do jolma na songon on. Alai ianggo Jesus i, diantoi do ibana, dipabali tondi na hodar i, gabe hipas ibana di ombas i. Hagogoon ni Debata laho patundukkhon tondi na hodar i, ido apala na rumingkot. Jadi ndada holan hamamalum ni sahhit ni jolma i. Debata do na naeng tarbarita, jala apala i do na parjolo sahali. Ihut tusi nang haluaon ni jolma na ginosa ni tondi na hodar i.
     h.      Ndang tarbahen so rarat barita taringot tu pambahenan ni Jesus i. Ndang adong hagogoon na tuk mangambatisa, jala ido tanda paboa naung bangkit raja Debata gumonggom langit dohot tano on, ro disandok isina. Tutu sai adong do hagogoon na manguji mangambati hararat ni Harajaon ni Debata. Sipata sai songon na marnangkok tuat do pardalanna. Hinorhon ni i, ndang tarbahen so lulu lulu manang sungkunsungkun roha ni jolma i. Alai na torang, molo dung dipajongjong Debata Harajaon ni portibi on, Ibana Pargogo na so hatudosan, ndang tarbahen so saut na sinangkapanNa. Sipata, sian angka na tinagam hian marhobas gabe parsidohot pajongjonghon angka tanda tanda Harajaon ni Debata, ndang dapot hita. Baliksa, olo do nasida gabe pangambati hararat ni Harajaon i. Sipata sian na so tinagam, puas do panindangion na sintong laho mambahen rarat Barita Na Uli i, songon na masa dii turpukta on. Didok, gabe sar ma baritana tu sandok luat Galilea. I ma na patuduhon na so tarambat agia aha pardalan ni Barita Na Uli, asi ni roha dohot hasintongan ni Debata. AI Ibana do Raja situtu jala na manongtong. Manang na beha pe gogo ni sibolis i, nunga dipatunduk Jesus i. Ala ni i angka siihuthon Kristus na be mabiar di pardalanan ni ngoluna, sai marhamonangan do ngoluna jala margogo ala sai Kristus i do na mandongani ibana (ptds. II Tim. 1:7; Joh.16:33). Amen.

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...