Sabtu, 18 Oktober 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XVIII Dung Trinitatis, 19 Oktober 2014

Lehon Ma Tu Debata Na Sian Debata
Mateus 22: 15 – 22
     a.       Dibagasan turpuk on dipangido angka halak Parise i do alus tu Jesus taringot na manggarar guguan tu Kesar; boi do manang ndang? Molo dialusi do boi olo do gabe manalai houmna halak Jahudi. Alai molo dialusi do ndang, ingkon aloonna ma panggomgomi Rom di tingki marhuaso mangatur halak Jahudi. Jotjot do niadopan angka sisean ni Jesus sisongon on. Na boi do niokuon na mangolu di bagasan pamarentaon ni portibi on hita, alai sipata sai maralo manang paradoks dohot hajongjongan ni angka na mar-Tuhan, tarlumobi na mangihuthon Tuhan i asa ingkon mian jala mangolu dibagasan huaso ni Tuhan i ima HarajaonNa. Molo dialusi ndang, aha do tujuanna patupahon panggomgomion ni Debata di tonga ni  portibi on.
     b.      Molo hasomalan ni angka napistar sian halak Jahudi ditingki nanaengmangalusi sungkunsungkun na mansai maol, mar-hak do ibana pasahat i laho patangkashon i. Isarana songon na tarsurat di Mat.21: 23-25, sungkunsungkun taringot sian huaso dia do huaso ni Jesus i. Molo taringot tu na boi manang ndang manggarar guguan tu Kesar, diarahon Jesus do halak Parise i lam bagas tu parsualon i. Dipangido Jesus do sada hepeng guguan asa dipatuduhon; laos disungkun gambar ni ise do di hepeng i. Ndang boi manimbil angka halak Parise i sian kenyataan gombaran i Kesar. Laos dipaujung Jesus ma pangkataionNa marhite na mandok: “Antong, lehon hamu ma tu Kesar, na sian Kesar i; jala lehon hamu ma tu Debata na sian Debata. Marhite alus ni Jesus i mangarahon rohanasida asa marpingkir boha do pangalaho nasida maradophon pamarenta (Kesar) dohot roha nasida maradophon Debata jala huhut paluahon diri sian jorat ni angka alona.
      c.       Sian mulana i pe, halak Parise i martujuan naeng manjorat Jesus, disuru nasida do angka siseanna i ro tu nasida dohot angka na unduk tu si Herodes. Sasintongna na dua horong on marasing situtu do. Halak Parise marprinsip ndang mangokui hak ni panggomgomi Rom laho mambuat guguan na jotjot digoari guguan “kensos’, ima guguan tu angka masyarakat, na dos dohot guguan i nampuna tano, ndang guguan ni pandapotan. Angka halak Rom ditonai do asa manggarar guguan pandapotan tu panggomgomi, alai ndang dohot guguan masyarakat. Alai molo halak Jahudi na so penduduk Rom di tonahon do asa manggarar guguan penduduk, siala sude luat i nunga dibagasan huaso panggomgomi Rom. Panggomgomi Rom ndang mambuat guguan pandapotan ni halak Jahudi na so warga Rom. Alai sian paraturan ni ugamo pe manosoi nasida asa manggarar guguan pandapotan dohot gogo ni tano na sai jotjot didok ‘parsampuluan’ tu lembaga ni ugamo; digoari ma i guguan tu Bagasjoro ni Debata. Angka pangula di Bagasjoro ni Debata ma na mangatur parpeak ni guguan i laho mangurus inganan parpunguan i, manarihon angka na so mar ama dohot na so mar ina, angka na pogos dohot laho mangurupi na hahurangan manang ulaon sosial. Jadi halak Jahudi nampunasa tano dohot na mansari dijalo do guguan dua hali sian nasida.
    d.      Molo di halak Parise, manggarar guguan na marlapatan mangokui panggomgomi Rom di tano  nasida. Hape dipangantusion nasida, ia tano nasida do i sian ompu nasida najolo na nilehon ni Debata jala ndang boi di ganggu apalagi dohot guguan. I do umbahen na manggarar guguan ni penduduk ima parsualon na maralo tu haporseaon nasida. Angka sijalo beo na sian halak Jahudi dianggap nasida do na murtad dohot na mangalo ha-Jahudion nasida. Jala didok do nasida pardosa, doshon parompuan na so satia.
    e.       Molo si Herodes boha muse ma sikapna ? na ginoaran si Herodes dison ima Herodes Antipas, panggomgomi luat Galilea di utara. Pamarenta Rom mangarasmihon i songon parhuaso di huta jala mangalehon huaso laho mangurusi rakyat dohot soldadu di luatna. Alai di Jerusalem dohot Judea digomgomi langsung sian pewakilan Rom hatiha i ima Pontius Pilatus. Naniihuthon si Herodes do politik ni bangso Rom jala merasa mar hak do ibana manunggu guguan sian luatna. Nasida na mangihuthon si Herodes songon na tarsurat di Mat.21: 16, ndada na mian di Galilea, alai halak Jerusalem dohot Judea na tumorop manghasiholi otonom pribumi songon si Herodes di utara. Diperjuangkon nasida do pajak ni rakyat songon na dibagasan turpuk on, alai ndang tu pamarenta Rom, alai songon kas tu politik nasida di Judea dohot di Jerusalem. Jadi mansai marasing do pangantusion nasida dohot halak Parise na menganggap guguan ni rakyat i sian bentuk dia pe i ndang hatolopan ala maralo tu haporseaon nang ugamo Jahudi. Ala ni i molo ditolopi Jesus asa manggarar guguan rakyta na tu panggomgomi Rom, gabe maralo ma tu sikap nasionalis ni Jahudi jala maralo tu pandangan teologis nasida songon tano na badia ima hak na nilehon ni Debata tu bangso Israel. Jala halak Parise boi mamangke situasi i laho manggorgori roha hosom na manghalomohon Jesus. Alai molo didok Jesus ndang manggarar, ingkon maralo ma ibana dohot angka pendukung ni si Herodes na saor raphon halak Parise na maralo tu panggomgomi Rom. Tung alus aha pe na naeng sidokhonon ni Jesus boi manghorhon paraloan na imbaru, jala ido na dihirim angka halak Parise i.
      f.       Tung mansai bisuk do Jesus i Anak ni Debata; dungkon dialusi Ibana asa mangalehon tu Kesar na sian Kesar, sasintongna na diarahon Jesus do halak Parise i mamingkiri situasi nasida, ima ditoru huaso panggomgomion bangso Rom. Tangkas ma dison halak Parise dohot angka pendukung ni Herodes naeng mansoadahon, ala marhite alasan na marasing. Ia halak Parise manulak dohot alasan ugamo, alai angka pendukung Herodes dohot alasan tu kepentingan politik nasida. Disonma adong pardomuan dohot parsualon na jotjot niadopan ni angka sisean ni Jesus. Tujuanna ndang nanaeng manulingkiti angka halak na ro mamboan parsualon, alai namarsiajar do hita sian pangalaho ni Jesus laho mangadopi parsualon i marhite na mandok na patut sipasahathon tu Debata na sian Debata, na naeng dohonon ni Jesus disi ringkot disi patuduhon integritas ni haporseaon. Molo na mian do nasida di haporseaonna, naeng ma diulahon nasida i dohot denggan. Sasintongna, sian i pe naeng do sulingkitonna dirina be, naung porsea do manang napatujolohon kepentinganna sandiri marhite na mangasahon ugamona.
     g.       Nang Jesus pe mambahen nasida na ro i gabe marpingkir adong do pilihan na asing asing ni na mangalehon tu Kesar na gabe hakna. Molo i, naeng ma patuduhononna, alai situasi ndang songon i. Ndang marisaha nasida mangalului dalan na asing. Na gabe status quo do sikap nasida ndang adong pingkiran laho patureturehon ia so holan ala masalah teologi. Hape sasintongna parsualonna marhahonaan tu ngolu siganup ari do. Haporseaon dohot aturan ni ugamo nasida pargunahon songon sidalian hape naung diorui nasida do lapatanna. Ala ni i ndang diihuthon Jesus pamingkirion na sommpit i. Diujung ni turpuk on dipaboahon longang ni roha nasida mambege alus ni Jesus i. Molo di masa Padan na Robi, molo musu  ni bangso ndang boi mangulahon manang aha pe, siala Debata sandiri do na manggomgomi bangsoNa marhite angka halongangan. Ndang mangkuling be angka aloNa i ala ni habalgaonNa. On ma na mambahen longang nasida. Gabe manghohom do nasida na mangokui habisuhon ni Jesus gabe mundur do nasida. Isarana songon panggoda na di halongonan i na gabe sip jala manghohom, manginsurut laho manadingkon Ibana.
      h.      Ala ni i dihita nahinaholongan dibagasan Jesus Kristus; nang pe naung gabe siihuthon Kristus hita, na mangolu dibagasan portibi on do hita. Jala ndada gabe manutup diri hita sian portibi on, mnang esklusifitas, jala mamusuhi portibi on. Alai songon Kristus i do hita na ro tu portibi on mamboan hatiuron, naeng do angka siihuthon Kristus i amboan hatiuron tu tonga tonga portibi on, na manghorhon ngolu partondion na mamparbue. Ima habisuhon ni Kristus marhite silangNa i naung mamorsan dosa ni portibi on. Ala ni gabe panjouon do on tu hita angka naung hinonghop ni Kristus i, ima huriaNa i di portibi on. Molo huria ni Tuhani na di portibi on ima pamatangni Kristus na haidaan ni torop jolma marhite bangunan pisik gedung gereja, tung aha ma lapatan ni hinauli bangunan gareja ia so marlapatan di tongatonga masyarakat. Tung aha ma lapatan ni kemegahan ni bangunan gareja di tonga ni portibi on ia so marparbue, ndang marsosial, ndang mangurupi angka na dangol, na oto, na so mardihadiha. Na holan pasarisari dirina marhite kegiatan kebaktian padang, kunjungan gareja, pelayanan PA, nang PHD di kategorial. 
     Ala ni i na tarjou do hita ditongatonga portibi on laho patulushon sangkap ni Debata Ama marhite Jesus Kristus laho pararathon HarajaonNa marhite Barita na Uli, asa denggan ma ngolu ni na porsea i unduk tu panggomgomi marhite na manggarar na patut sigararon, manang na patut sipatupaon songon warga negara ibana tarlumobi songon warga negara Indonesia, ndang holan manggarar guguan manang pajak na nidokna, alai aha do hak dan kewajibanta songon warga masyarakat Indonesia. Tontu unduk tu uhum nang undang-undang pamarenta (Rom 13: 1-7), songon i ma tarlumobi hita songon angka naung tarjou gabe siihuthon Kristus, aha ma hak dohot kewajibanta songon siihuthon Kristus hita, tapatupa ma i marhite na mangoloi Hata ni Debata dipardalanan ni ngolunta. Memang sipata paradoks do, manang maralo, alai ndang adong na maralo molo sintong sintong hita mangolu mangulahon Hata ni Debata, boi do i gabe manghorhon tiruan tu humaliangta songon na tarsurat di 1 Petrus 2: 13-17 "Unduk ma hamu maradophon nasa uhum, na sinuan di hajolmaon, ala ni Tuhan i, nang maradophon raja parhuaso parginjang, nang maradophon panguhum, angka na sinuruna, maminsang angka sibahen na jahat, alai mamuji ia siula na denggan. Ai on do lomo ni roha ni Debata: Naeng ma marhite sian ulaon na denggan pompomanmuna haotoon ni halak na hurang roha. Ai angka naung malua do hamu; alai unang ma pinangke haluaon i mangondingi hajahaton; songon angka naposo ni Debata ma tahe! Marhapantunon ma hamu tu sasude; haholongi ma angka dongan; habiari ma Debata; pasangap ma raja(ptds.Mat.6:33). Jala songon patik na sahat tu hita di minggu, ima patik pa-V hon na mandok: "Ingkon pasangaphonmu do natorasmu asa martua ho jala leleng mangolu ditano na nilehon ni Jahowa Debatam di ho", lapatanna ingkon hormat dohita tu angka na tumua, tarmasuk ma pamarenta. Na dilehon Tuhan i do hita natorasta laho pagodanggodang hita, huhut manarihon ngolunta asa gabe jolma na hasea hita. Suang songon i do pamarenta gabe ulaula ni Debata doi laho marmahani hita, asa denggan ngolunta di tonga ni portibi on. Tarajumi ma sude na di portibi on na tinompa ni Debata do, jala sian Debata do angka naung tajalo i di hasiangan on , asa marhasil hita, nang haluaon naung pinaradeNa marhitehite Jesus Kristus ala ni Holong ni Debata do, ala ni i angka na porsea naeng ma manghamauliatehon i saluhutna dubagasan pujipujian marhite na pasahathon i muse tu adopanNa marhitehite angka ulaonta na bolas gabe pasupasu, las ni roha, tiruan, sira, nang gabe panondang tu portibi on. Molo Raja Koresy na so porsea tu Debata boi dipangke gabe ulaulaNa laho paluahon bangsoNa, lam ma hita angka anak ni Debata ? patut ma antong lam denggan patupaonta hinorhon ni HataNa i na gabe daging ima Jesus Kristus i songon tanda hormat dohot pujipujionta tu Ibana tu saluhut: tapasahat ma tu panggomgomi na sian panggomgomi, jala tapasahat ma tu Debata na sian Debata. Amen.


Jamita Jumat Agung - 29 Maret 2024

Dibungka Jesus Do DI Hita Dalan na Imbaru    (Yesus Membuka Jalan Yang Baru Dan Yang Hidup) Heber 10: 16 – 25     a)       Dihita na...