Senin, 16 September 2013

Bahan Jamita Epistel Minggu XVII Dung Trinitatis, 22 September 2013

Mamaritahon Hata ni Debata tu Bangso Parbegu
Psalmen 2 : 1 – 9

            A.      Patujolo
Adong do mandok Ia pslamen on somalna do diendehon di tingki  pasahathon tohonan raja, jala psalmen harajaon do on na marisihon barita pangalaho dohot ende. Jala tarmasuk do dibagasanna tona ni Debata. Sahalak Teolog na margoar Gunkel mandok ia turpuk on marhahonaan do tu na pabangkithon sahalak Raja di Jehuda. Jala turpuk on nunga tangkas dohot apokalypto Mesianis na holistik, songon bindu na parjolo manguhal dua dalan ni ngolu ni jolma, alai ia bindu paduahon on manguhal dua dalan tu angka bangso nang houm.
Jala psalmen on masuk do tu horong Psalmen raja, jala hombar tu pandok Marie C.Barth ia angka bindu ni Psalmen raja ndang apala adong pola nang ciricirina. Molo diparrohahon sian isina, latarbelakang mansai marasing situtu, dipamasuk do tu sada horong na sada tema ala manghatai taringot tu raja, tarlumobi turpukta on.        
Ia isi ni turpuk on ima na bersifat eskatologis (angka nanaeng masa) ima taringot tu haroro ni Raja Sipalua tarlumobi ditongatonga ni bangso Israel secara khusus nang tu angka na porsea secara umum. Marhitehite padan ni Debata, dipaboahon parPsalmen on do tu bangso Israel taringot tu alus ni bangso i taringot tu Padan ni Debata, asing ni na ingkon marsomba tu Ibana dibagasan hatomanon jala ihut do dibagasan las ni roha disiala bagabaga haluaon na sian Debata. HaroroNa i digombarhon do marhitehite habalgaonNa na manggomgomi langit dohot tano on dibagasan habisuhonNa. Angka jolma na marlas ni roha ima angka jolma na sai tongtong marsigantung tu Debata, jala na sai tongtong mameop bagabagaNa i sahat ro di salelengnilelengna. Sai jagaonNa do hita molo tatiop angka bagabagaNa i dibagasan ngolunta.


       B.      Hatorangan
     1.       Ayat 1-3 : Ia turpuk on manaringoti taringot angka bangso na manggunturi. Marhite hata bagabaga, parpesalmen mamuhai marhitehite dua sungkunsungkun na retoris (majas yang berupa pertanyaan yang sebenarnya tidak perlu dijawab). Sangkap ni sungkunsungkun on laho patuduhon pangalaho na so tarjalo roha na naeng manggunturi tu haputusan ni na Marhuaso. Parmusuon nasida dompak Debata dohot rajana dilapati doi na mangalo huaso ni Debata. Jala sasintongna tujuan parmusuon nasida ima tu Debata Jahowa do marhitehite jolma nanaung nimiahanNa.
    2.       Ayat 4 – 6 : Dibagasan perikop on ma alus ni Debata, jala digombarhon do sikap ni Debata na mengkelengkel dungi didok ma HataNa. On ma sada antropomorfisme (penggambaran kemanusiaan Allah); Kata tertawa disini bukanlah secara literal diterjemahkan bahwa Allah tertawa tapi ini hanyalah gambaran dari pemazmur yang menyatakan bahwa Allah menertawakan mereka yang bersepakat melawan Tuhan dan yang diurapi-Nya. Jala dipatuduhon do dao ni parasingan ni angka raja na metmet na mabiar tu angka panggomgomi na tumimbo na mangarehei nasiada. Ima gombaran ni si pslamen taringot tu Debata na marhuaso i engkelengkel na mardongan rimas nanaeng sipamasonNa tu angka bangso panggunturi i. Ala ni do didok Barth : “Ai ndang jolma na pajongjong sahalak raja alai Debata do.”
     3.       Ayat 7 – 9 : bagabaga tu na pinabangkit ni Debata. Didok Debata, ia tona ni halak naung pinabangkit ni Debata dilapati do songon tona ni Debata secara langsung. Pandohan “Anakku do Ho...”(Ay.7) dos do i dohot pandohan “Rajangku” (ay.6) jala alus ni Debata on dihonahon do tu Jesus ditingki tardidi Ibana (Mark.1:11). Istilah haanahon i, ima na mangalo   hasomalan halak timur tengah di na mangain sada anak jala di pangke do i di Uhum Hammurabi, jala molo taparrohahon angka na pinabangkit ni Debata manjalo dua bagabaga: ima huaso dohot hamonangan ( II Samuel 7 : 14). Sian Padan Na Robi, ia Mesias napinabagabaga ni Debata gabe Sipalua hita jolma ima Jesus Kristus naung sorang dipatorang di Padan na Imbaru. Dung i pandohan di ayat 8 “Pangido ma sian Ahu..parbegu bahen jambarmu”, lapatanna gabe tu huaso gomgomannasida jala sahat ro di ujung ni portibi, na mandok huasona lam mangerbang.

      C.      Sipahusorhusoron
Ø Dipardalanan ni ngolunta jotjot do hita mangadopi angka musu, boi do masa i di tonga ni keluarganta, ditonga ni parkarejoanta, ditonga ni haparhaladoonta, ditonga ni masyarakat nang ditonga ni bangsonta pe. Boi tahilalahon nang tapersaksihon angka hamaolon di tonga ni hurianta, ancaman na ro tu hita angka na porsea adong sian dua horong: sian bagasan ni huria nang sian duru ni huria i. Molo sian bagasan ima parbolatbolatan hinorhon ni angka parasingan ni pikiran nang pandapot na lam tajom nang memuncak, boi parohon parbadaan, jala boi  ndang na marujung angka parbadaan. Ancaman perpecahan ditonga ni huria boi panghorhon mara ditonga ni huria. Dungi sian duru ni huria ima sian angka halak nang kelompok intoleran; na manghasogohon angka halak Kristen di tonga nibangso nang negaranta on. Boi manghorhon penutupan angka huria nang gareja, dohot na bersekongkol dohot pamarenta setempat nang pejabat daerah na so sahaporseaon. Rom 8 : 31 Onpe, aha ma dohononta disi? Molo Debata donganta, ise ma alonta? Ala ni i disi ro songgotsonggot (ancaman i), dalanta asa malua ima marhite na martangiang tu Debata mangido pangurupionNa. Diajari Jesus do hita mangido pangurupion nang gogo sian Debata marhitehite tangiang uju mangadopi parmaraan nang hamaolon (ptds. Mark.1:35; Luk.6:12; Mat.26:36; Kol.4:2). Ai nunga ditaluhon Debata portibi on marhitehite AnakNa Jesus Kristus i, ai didok do di Johannes 16 : 33 “Asa mardame hamu di bagasan Ahu, umbahen na huhatahon angka i tu hamu. Haporsuhon do jambarmuna di portibi on; alai pos ma rohamuna: Nunga talu hubahen portibi on.” Angka naung manjalo haluaon sian Jesus i do angka na marhamonangan. Disi ro angka parmaraan, pangunjunan nang sitaonon, jaloonna ma dibagasan tangiang pangurupion sian Tuhan i asa tartaon ibana i saluhutna (ptds. Joh.15:5 “Ahu do hau anggur i, hamu do ranting i. Na mian di bagasan Ahu jala Ahu di bagasan ibana, i ma na marparbuehon godang; ai ndang tarula hamu agia aha, anggo so mardongan Ahu”).

Ø Ia tingkinta on ima tingki parasian, ima tingki na nilehon ni Debata Jahowa tu hita asa marhamubaon ni  roha jala manjangkhon hangoluan nasalelengnilelengna na pinarbagabaga ni Debata marhitehite Jesus Kristus. Lomo do roha ni Tuhan i asa malua godang jolma, marhitehite panghophopon ni Jesus Kristus di hau pinarsilang i. Ido umbahen ia haluaon i ima asi ni roha ni Debata tu angka jolma na olo porsea jala manjangkhon Jesus na gabe Tuhan dohot Sipalua di ibana. Dipartingkian on ma dilehon Tuhan tu angka jolma i TondiNa asa lam mian halambohon ni roha asa gabe marhamubaon ni roha. Jala dipajongjong Jesus do angka naposoNa sian ragam profesi asa ro mamboan godang jolma tu haluaon i. Sian dalan profesi sahalak parhalado partohonan, angka pangajari, angka pimpinan di karejona, nang angka parsiajar pe dohot sian strata sosial na tumimbo sahat tu na tumoru di masyarakat tongtong dipangke Debata gabe ulaulaNa mamboan angka donganna na so porsea tu Jesus i. Disi ma dipatuduhon pangalaho na marbarita na uli . Taingot do ra sada ende ni dakdanak sikolah minggu BE.550: 1 “Tanganku na metmet hulehon ma tu Debata. Da inang i, na loja i, Sai urupanku na ma i, Tanganki di Ho ma i. Tanganki di Ho ma i.” Molo taganti ma hata “tanganki” dohot angka profesi nang jabatanta i di ende i, dungi taendehon ma i dibagasan rohanta nangetnanget asa mangonjar rohanta mangula nasa ulaonta gabe hasangapon di Debata.
Tapatudos ma songon na tarsurat di Joel 3:1 “Jadi dung songon i: Pangusehonongku ma * Tondingku tu nasa sibuk, gabe manurirangi ma angka anakmuna dohot borumuna, marnipi ma angka sintuamuna, jala maralatan angka dolidolimuna.” Hita angka na porsea do na sinuruNa tu tongatonga portibi on laho mambaritahon barita nauli i. Harajaon ni Debata do na ingkon lam mangerbang marhite angka anakNa napinabangkitNa asa laho manurirangi paboahon Barita Na Uli tu sandok bangso nang houm na di portibi on (Ptds. Mat.28:18-20; Mark.16:17-18; Luk.24:47). Amen.

Jamita Epistel Minggu KANTATE – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa Do Angka Na Usouso di Ibana      (Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuj NamaNya) Mateus 15: 8 – 20   a)    ...