Rabu, 24 September 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XIV Dung Trinitatis, 21 September 2014

Dihaholongi Debata Do Saluhut Bangso
Jona 3: 10-4:11
      a.       Ia Buku Jona ndada na diguritho si Jona sandiri,alai na marisihon taringot sahalak panurirang na margoar si Jona. Jona ima sian hata Heber ‘Yona’ na marlapatan ‘dara pati’. Goarna lengkap ima Yona bin Amittai. Namangolu do Panurirang Junus di partingkian Raja Jerobeam II hirahira taon 750 ( 2 Raja 14:25) jala mangula di Harajaon Israel Utara. Ibana ma sahalak panurirang nasionalis na paboahon hamonangan bangso Israel maralohon bangso Aram. Ia buku Jona on martujuan naeng memprotes partikularisme di bangso Juda dung habuangan Babel. Partikularisme di Juda dung habuangan Babel gabe lam gogo, hinorhon ni napaet na uju i nanialaman nasida dohot angka bangso na asing. Dihilala nasida do habuangan Babel i songon uhuman ni Debata siala dosa ni bangsoNa, ima dosa sinkritisme. Sinkritisme ima hasil pergaulan ni halak Israel dohot angka bangso parbegu. Ido umbahen dungkon habuangan Babel, sai marusaha do nasida manjaga, asa bangso Jehuda ndang madabu be tu sinkritisme, gabe manutup diri ma nasida sian angka bangso na asing jala partikularistis. Ido umbahen adong Buku Jona on laho mangalo sifat ketertutupan nasida i, ia Debata nasida ima Debata tu saluhut bangso do ndada holan Debatanasida, disi ma dipatuduhon universalistis asi ni roha ni Debata.
      b.      Sasintongna sian mulana pe Debata marsuru si Jona nunga ditulak roha ni si Jona, umbahen na lao ibana tu Tarsis. Alai di paro Debata do habahaba di na marsolu parao nasida umbahen na mabiar ibana jala diambolongkon donganna saparao i ibana tu laut jala dibondut ihan na balga. Dungi diulahon ibana ma parsuruon ni Debata ndung mulak hata ni Debata laho marsuru ibana tu Ninive. Dung muba halak Ninive, gabe piripirion roha ni si Jona mamereng umbahen so saut bura na ingkon masa tu Ninive; ala disolsoli Debata nabinahenNa tu Ninive, Lapatanna ndang dicabut haputusanNa i alai dipikirkan kembali bencana kehancuran ke Ninive manang membatalkan. Ido umbahen didok si Jona di bindu 4 ayat 2 “Jadi martangiang ma ibana tu Jahowa jala didok ma: Oe, ale Jahowa, nda i do hatangku hian, uju di tanongku dope ahu? Umbahen hujoloani nian maporus tu Tarsis, ai huboto hian do, Debata parasi roha jala pardengganbasa do ho lambat tarrimas, jala parasi roha godang, jala na olo sumolsol rohana taringot tu hamagoan”. Boasa muruk si Jona, so binoto alana, alai molo tasulingkiti lam bagas sian bindu 1 ayat 9 , na paboahon partikularisme, manang eksklusifitas ni si Jona dohot bangso Israel, na manghilala holan nasida do bangso ni Debata Jahowa, jala holan nasida do bangso na pinalua ni Debata ndang padohot bangso na asing tarmasuk ma Ninive, mardomu Ninive ima ibukota ni bangso Aysur na jotjot manjajah bangso Israel. Ima na mambahen si Jona gabe marsak rohana jala mandok asa tumagon dibuat Debata hosana. Ndang lomo rohana bangso na asing taruli haluaon sian bangsona bangso Israel.
     c.       Molo sai tajaha pangalaho dohot pandohan ni si Jona on maradophon Debata, mansai ginjang do rohana. Sai hira adong pos ni rohana molo tung mate pe ibana, na ingkon sahat do ibana tu surgo i; umbahen nadipangido ibana Debata mambuat hosana, diboto ibana do Debata nampuna hangoluan. Diboto si Jona do dosa na balga do molo mate maningkot jaloonna do upa ni di api naroko. Diudut ni i disangajo Debata do mangalehon ajar di si Jona marhite na tubu hau dulang mangalinggomi ibana sian matani ari, umbahen mansai sonang roha ni si Jona marlinggomlinggom di toru ni bona ni hau dulang i. Hape ro ma mangaruangi gilokgilok, umbahen na malos huhut mate ala ni mata ni ari gabe marsak roha ni si Jona. Naung ditegor Debata do si Jona, na lobi ummarsak rohana di hamamate ni hau dulang sian hamamate ni jolma na di luat Ninive. Hape tumimbo do jolma i songon na tinompa ni Debata sian angka natinompa na asing. Jala ndang lomo roha ni Debata di hamamate ni parjahat i molo so ditadingkon dope dalanna sian na jat. Ndang pantas si Jona marro ni rimas di hau dulang naung malos jala mate i hape na so pinagodangodangna, baliksa Debata do na ingkkon marro ni rimas tu pangalahona. Maksud ni si Jona sabotulna asa saut rimas ni Debata tu huta Ninive i, pinasonangsonang ma dirina sian na dao manatapnatap tu halelengse Ninive.
     d.      Pangalaho si Jona on boi masa do di ngolu ni halak Kristen, na manghilala haluaon i holan tu halak Kristen, ido umbahen barita haluaon holan dipeop sambing dibagasan rohana nang ngoluna. Hape didok Tuhan Jesus do di Johannes 10:16 “Adong dope angka birubirungku na asing, na so sian bara on. Ingkon dohot do angka i togihononku; tangihononnasida do soarangku, dung i gabe sada punguan ma i jala sada ma parmahan.” Lapatanna ingkon sude do jolma taruli Barita nauli songon angka na tinompa ni Debata tarmasuk ma disi angka halak pangisi ni huta Ninive po;a sahat tu angka pinahanna pe manghilala asa marhamubaon ni roha. Sian i na patuduhon haluaon na bersifat universalistis sian Debata tu angka na tinompana. Ndang jadi halak Kristen i manutup diri sian jolma na dihumaliangna. Naeng do lam bidang panatapan ni halak Kristen i dipangke Debata do gabe parhitean tu haluaon na sinangkapNa i ditongatonga portibi on. Songon tona ni Tuhan Jesus di Mateus 28 : 19-20 “Laho ma hamu, podai hamu ma saluhut bangso, didi hamu ma nasida tubagasan Goar ni Ama. Anak dohot Tondi Parbadia! Laos ajari hamu ma nasida mangaradoti nasa hata naung hupatikkon tu hamu. Ai ida ma, sai na dongananku do hamu ganup ari, rasirasa ro ajal ni hasiangan on!”. Ido umbahen didok Debata di ayat na parpudi ayat 11 “Baliksa pala ahu, tung so marasi ni roha ahu mida Ninive, huta na bolon i, na marisi lobi saratus duapulu ribu jolma, angka na so umboto parsirangan ni siamunna dohot sihambirangna, tole pinahan na sai deak ?” Lapatan pandohan ‘na so umboto parsirangan ni siamunna dohot sihambirangna’ ima, ndang ditanda halak Ninive na niula nasida i dosa do manang ndang. Jadi ringkot di Debata asa dohot si Jona ro paingothon pangalaho nasida i jala marhamubaon mulak rohana tu Debata. Songon topikni minggunta : Haluan tu ganup bangso. Diigil Debat do sian hita pangalaho na boi gabe dalan haluaon tu nasa bangso, tarmasuk ma hita na marhombar balok dohot na so saugamo dohot na so sahoum dohot hita, namarsaing be hasomalan ndang adat tarlumobi haporseaon, naeng do songon angka siihuthon Kristus hita patupahon angka ulaon asi ni roha na bolas gabe dalan pasupasu nang haluaon tu nasida (2 Kor.5:17-18). Amen.

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...