Kamis, 11 September 2014

Bahan Jamita Epistel Minggu XIII Dung Trinitatis, 14 September 2014

Manesa Dibagasan Holong
1 Musa 50 : 15 – 21
     a.       Sude do ra hita mamboto barita taringot tu si Josep, na marhahamaraggi 12 halak nasida anak  ni si Jakob.Mansai tandi do si Josep sian na marhahamaranggi nasida ala adong halobianna sian sampulu dua nasida jala anak hasian ni si Jakob do ibana. Alai gabe patubu pangiburuon do di roha ni hahamaranggi di ibana. Na roa do sangkap ni hahaanggina tu ibana, digadis angka hahana do si Josep ( 1 Musa 45:5) songon budak na somal diperdagangkan najolo molo istilah sinuaeng on didok ‘trafficking’ (perdagangan manusia). Dituhor na manuhor ma ibana gabe masuk ma ibana tu bagas ni si Potifar, pardijabu ni Raja Parao. Dipabangkit si Potifar do ibana gabe siramoti jabuna, jala sude na di ibana i, dipasahat do tu tangan ni si Josep. Dohot do bagas ni si Potifar, halak Misir i dipasupasu Jahowa ala ni si Josep. Ala uli do rupa dohot bohi ni si Josep i, solo ma roha ni jolma ni rajana i mida si Josep, didok ma asa olo si Josep mangungkupi ibana modom. Tegas do si Josep mandok: “Tung olo ma ahu mambahen jea na sai godang, asa mardosa ahu maradophon Debata?”, Disangkapi si Potifar na roa di ibana pola sahat tu na tarhurung si Josep hinorhon ni i. Dung dihurungkon dijujur si Josep ma nipi ni dua halak naposo ni raja Parao taringot tu pitu lombu na mokmok dohot pitu lombu na roa. Dibagasan nipina i masa ma pitu lombu na mokmok i dibondut pitu lombu na roa i. Dijujur si Josep ma nipi ni raja i na marlapatan; pitu taon lelengna masa ma hadumaon jala masa ma muse pitu taon haleon. Molo Debata na mandongani gabe tu na denggan do hapateanna. Ala songon i pantas ni si Josep marroha, diumpat raja i ma sintuana sian tangganna jala disolukhon ma tu tangan ni si Josep, dipabangkit ma Ibana gabe siramoti bagas ni Raja Parao jala gurudokna ma sandok bangso Misir i. Dungi  masa ma haleon potir di luat ni halak, marroan be ma nasida tu Misir, manuhori sipanganon sian si Josep. Ro ma nang angka anak ni si Jakob ima hahaanggi ni si Josep manuhor sipanganon dung i, dung piga hali nasida manuhori, gabe tarboto ma, ia raja na pinabangkit ni raja Parao i do i, ima anggina si Josep. Ai didok si Josep do tu nasida: “Alai disuru Debata do ahu parjolomuna, pajophon di hamu ebaeba di tanoon dohot pangoluhon hamu mambahen haluaon bolon (ptds. 1 Musa 45:7).
     b.      Ayat 15; Dibaritahon do dison biar ni roha ni hahaanggi ni si Josep tu ibana. Biar ni roha i tubu siala naung diulahon hahaanggina i na roa tu ibana. Molo di ngolu masyarakat masa sisongon on, adong do hak ni sasahalak laho mambalos hajahaton i tu halak naung mangulahon na jat i tu ibana jala boi mangalobii sian na patut. Jala halak na sihabiaran ima halak na marnampunahon hagogoon dohot huaso na timbo diulaonna. Songon si Josep, adong do dilehon Raja Parao ibana huaso nang pengaruh na balga di parngoluon ni hahaanggina i dohot masa depanna. Adong do kesempatan d si Josep molo naeng mambaloshon i tarlumobi dungkon naung monding amana si Jakob. Alai taihuthon ma muse panorangion ni turpuk on.
     c.       Ayat 16-17; Ndang adong habaranion ni hahaanggi ni si Josep laho manjumpanghon ibana ala biar ni rohana. Sangkap ni angka hahaanggina naeng pasahat tabe ni amana si Jakob andorang marujung ngolu, ima asa olo si Josep memaafkan manang mengampuni hahaanggina i. Mengampuni manang manesa dosa ni hahaanggina lapatanna mangalehon tingki nang kesempatan, pauliulihon dohot laho pluahon. Ima na tinonahon ni si Jakob, asa dilehon si Josep kesempatan tu hahaanggina dohot pasuangkon biar ni roha nasida dohot parhahamaranggion nasida i asa malua sian biar ni roha hahaanggi ni si Josep i.
    d.      Ayat 18, dibagasan ayat on ma napatuduhon sikap na denggan sian hahaanggina na manolsoli hasalaanna. Unduk ni roha boi na patuduhon hormat dohot na patutoru diri, jala rade manjalo haputusanna disesa do manang ndang hasalaan nang dosa nasida i. Jala rade do angka hahaanggina i gabe hatoban, lapatanna rade muli tu keadaan na tumoru jala na so marlapatan. Pangalaho on na patuduhon biar ni roha nasida tu si Josep. Biar ni roha nasida betak gabe tubu rimas dibagasan roha ni si Josep boi gabe manegai parhahamaranggion nasida. Jala biar ni roha nasida molo dipaulak si Josep nasida mulak tu Kanaan gabe maon mate anturaparon nasida, ala masa haleon potir di luar ni Mesir hatiha i. Ido umbahen daripada disuru mulak nasida, tumagon ma rade rohanasida gabe hatoban ni si Josep, siala boi nasida mandapot mangan sian i. Mangasahon hata ni natorasnasida naung mate i, gabe margogo nasida mansoarahon “panopotion ni dosa” jala manopoti dijolo ni si Josep, huhut mandok: ‘sala ma ahu’. Alai tangis do si Josep, dung didok nasida songon i tu ibana. Dos songon si Josep, dung panolsolion ni dosa na parjolo sahali ro sian angka hahana i ( 1 Musa 42: 21-22), laos diulahi tangis muse (1 Musa 42: 24), songon i ma si Josep tumatangis dung disolsoli nasida dosanasida i marhite na marsuru sahalak utusan. Alai panandaon na tangkas di dosa dohot na jat na binahen nasida, gabe marsinggang ma nasida tu jolona; pulut do rohanasida pasahathon diri tu haburjuon dohot holong ni roha ni si Josep huhut mandok: “Ida ma hami on, naposom ma hami”.
     e.      Ayat 19-21, sian ayat on boi parrohaon hita sikap na marbalik di roha ni hahaanggina na mabiar hian mamereng si Josep. Adong panobusion ni dosa, na dipaujung marhitehite padan laho mangalehon ngolungolu tu nasida dohot angka pinomparna. Ia dalan ni Debata ndada dalan ni manisia, boi do marlomo si Josep laho mambalos hajahaton nasida i marhite na manuru nasida mulak manang gabe hatoban, alai didok si Josep do:  “Ai nda guru di Debata do nang ahu?” Jala diokui ibana do hamaolon nang panaritaan na niadopan ni si Josep sian hajahaton ni hahaanggina ima bagian sian dalan ni Debata do i, jala jaloonna do parbue na denggan sian i ala ni hasatiaonna tu Debata. Sude hajahaton nasida dohot pambahenan nasida nasala nunga dijoloani jala ddidangdangi Debata marhite pambahenanNa sandiri ima:   Alai na denggan do hapatean i dibahen Debata. Tahi na jahat na ro sian hahaanggi ni si Josep nunga dipangke jala digunahon marhite tahi ni Debata. Ujungna mansai denggan do pangkorhonna, ndang roa songon naung tinahi ni jolma. Roha na tahutan i, nunga ‘diapul’ si Josep, sude tahi dohot pangalaho ni jolma na jahat pe, boi do dibalun, dihamham dohot disaongi tahi dohot pambahenan ni Debata gabe tahi na marhapatean tu na denggan dohot haluaon.
     f.        Manesa dosa ni dongan mansai ummaol do i sian na manahan muruk ni roha, marhosom ni roha manang na dibagasan rimas. Ganup jolma molo dibagasan hosom, jotjot do mandok, ai jolma dope hita na mian dibagasan portibi on. Manghorhon hosom na dilegalhon jala boi dapot ditolerir, sai hira diantusi Debata naung diulahon jolma sisongon i. Nuaeng na gabe sungkunsungkun aha do hosom ? ia hosom ima panghilalaan na tubu sian roha na sogo jala parrimas, jotjot do ditabunihon dibagasan roha ni jolma i. Hosom boi do tubu sian pangkilalaan na jungking roha manang na so puas di roha, jala sudena ai adong do panghorhonna. Boi do lam leleng mambahen lam tamba balga panghilalaan i, jala lam tamba balga ma roha laho mambalos hosom ni rohanta jala boi umbalga sian na masa di ibana. Alai na masa tu si Josep dibagasan turpuk on mansai marbalik situtu do, mampu do si Josep laho manesa dosa ni hahaanggina. Ala ni i di hita na porsea dibagasan Jesus Kristus, naeng do tiruonta si Josep na mampu manesa dosa di hahaanggina marhite:
Ø  Na manghilalahon naung ditobus Debata hita marhitehite Holong Dibagasan Jesus Kristus (ptds. Joh.3: 16). Molo naung tahaporseai i, ima na gabe pedoman di hita asa tarjou laho manesa dosa ni donganta. Marhite Holong ni Debata do hita ditobus jala disesa dosanta (Mat.18:23-25) sian i ma asa arga di ngolunta panobusionNa i. Manghilalahon naung tajalo asi ni roha ni Debata (Mat.5:8; Kol.3:13). Ganup tingki nang ari boi do jolma i madabu tu bagasan dosa nang hasalaan maradophon donganna jolma, alai disi ro hita tu Debata Ama i mangido hasesaan ni dosa, disi ma Ama na di Banuaginjang i manesa dosaanta.
Ø  Marhite hamamate ni AnakNa Jesus Kristus i na gabe bukti naung tajalo asi ni roha haasesaan ni dosa i. Ala ni i ndang hita be na mangolu alai Kristus ma na mangolu dibagasan hita, Ibana do na manarihon ngolunta sian bonana sahat ro di ujungna, ndang adong hak ta laho manguhumuhum i sala ni dongan jolma tu hita, sude do hita jolma mardabudabu tu Ibana, alusanta do Debata hombar tu naung taula be di ngolunta, ido umbahen didok di Rom 14: 1-12. Jala didok do di Rom 12: 17-21 “Unang baloshon hamu na jat alo ni na jat; ringkoti hamu ma na denggan di jolo ni halak saluhutna! Molo tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop hamu ma dame maradophon halak saluhutna! Hamu, angka na hinaholongan, unang hamu marlulu; pasahat hamu ma rimas i (tu Debata), ai tarsurat do: "Di Ahu do pamaloson, Ahu pe mamaloshon, ninna Tuhan i." Onpe, jumpa male musum, lehon ibana mangan; jumpa mauas ibana, painum! Ai songon na pagukgukkon gara do ho tu atas uluna, anggo dibahen ho songon i. Unang ma talu ho dibahen hajahaton; alai taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan!”
Ø  Naeng do lam mangantusi hita ringkot ni parrohaon dibagasan holong halak na jat tu hita asa diasii Debata ibana. Ima sada sikap napatuduhon naung tang haporseaonta jala mangantusi latarbelakang  pangalahona asa tau hita mangadopisa dohot denggan. Sidok mauliate disaluhut, tung aha pe na masa, tarmasuk molo adong na mambahen na jahat tu hita manang na mambahen sogo rohanta ( 2 Kor.7:15). Marhite na mandok mauliate tu Tuhan mangalehon hagogoon di dirinta laho manesa dosa ni dongan nang musunta.

Ø  Mangido pangurupion sian Tuhan marhitehite tangiangta tu Ibana (Mat.5: 44)asa ungkap di hita tingki pasahathon holongta tu jolma na mambahen hansit rohanta ( 1 Petrus 4:8). Asa holong i ma na gabe dasor ni panghophoponta songon na binaen ni Debata tu hita marhite AnakNa na sasada i. Ndada ulaon na mura i molo sian dirinta, perasaan nang pangkilalaan dohot pingkiranta. Alai na dipatau do hita patupahon hasesaan tu donganta na marsala marhite hagogoon sian Jesus Kristus i. Amen.

Jamita Minggu Palmarum (Maremare) 24 Maret 2024

Ida Ma Na Ro Ma Rajami Manopot Ho  (Lihat Rajamu  Datang Kepadamu) Mateus 21: 1 - 11     a)       Hamuna angka dongan nahinaholong...