Sabtu, 13 September 2014

Bahan Jamita Evangelium Minggu XIII Dung Trinitatis, 14 September 2014

Mangolu Manang Mate Di Tuhan I Hita
Rom 14: 1 – 12
     a.       Ngolu na marparsaoran dohot dongan jolma manang toleransi di ngolu sosial maasyarakat na berbedabeda latarbelakangna ido na dipangido Apostel Paulus dibagasan turpuk on. Jotjot do hita ndang sadar naung tauhumuhumi donganta jolma, nang dongan sabagas, tondong, aleale nang pinaribot nang na humaliang hita pe siala dosa nang hasalaanna tu hita, manang na so masuk tu roha nang pingkiranta. Dibagasan turpuk on sibonsiri na ima ala adong do dua horong ruas, i ma na gale (halak Kristen Jahudi) dohot naung porsea (halak Kristen non Jahudi). Na gale i ma halak Kristen na ro sian halak Jahudi na sai tongtong dope marsihohot maniop dohot padalanhon ualon patik jala na mura targasip taringot tu angka sipanganon dohot siinumon, nasida ma na holan manganhon ingkau rata manang sayur sayuran manang istilah nuaeng on didok vegetarian. Alasan nasida ndang manganhon i, i ma ala didok nasida ia pinahan i dongan na tinompa ni Debata do i jala molo dipangan pinahan i dos do dohot na manganhon diriniba sandiri ala dongan mahkluk na tinompa ni Debata do i. Diroha nasida halak Kristen non-Jahudi ndang sintong halak Kristen ala ndang mangulahon patik ni Debata. Laos songon i do muse sabalikna; halak Kristen non-Jahudi mamereng halak Kristen Jahudi na mangulahon patik i pe marsala do. Nunga dibege Apostel Paulus na masa on, ala ni i do ibana mangalehon angka poda tu ruas ni huria na adong di luat Rom on, asa unang mura terpengaruh tu angka na dihumaliangna.
    b.      Dipaingot Apostel Paulus do ruas na di Rom, “Anju hamu ma na gale marhaporseaon, unang uhumuhumi hamu pingkirannasida!”. Pandohan ‘gale’ ima halak na so yakin na nihaporseaanna. Jadi halak na gale haporseaonna ima halak na hurang haporseaonna. Alai disuru apostel Paulus do na asing manjalo nasida, lapatanna manjalo; ima ala holan tu na sahuria i do pandohan on jadi naeng ma rup masijaloan be nasida angka hahuranganna, ala ruas na gale haporseaonna tong do ruas ni Tuhan i na ringkot siajarhononhon ndada dimusui. Ndada holan i, naeng do dohot mangihut mamparrohahon asa ‘unang manguhumuhumi nasida’, lapatanna unang pola repot laho mamparsualhon angka pangkataion na gale haporseaonna, naeng do lam mangantusi halak na gogo haporseaonna tu halak na gale haporseaonna. Boasa diorai Apostel Paulus nasida asa unang mamparsualhon manang manguhumuhumi nasida? Siala tangkas do naung diparsualhon nasida holan angka na sekunder do ndang apala ringkot. Angka na mamparsualhon angka na so pola ringkot sahat tu na ribut ima halak na hurang haporseaonna manang ndang tang haporseaonna.  Boasa? Siala ndang boi ibana papulik na ringkot dohot na so pola ringkot.
     c.       Jadi halak na gale haporseaon na songon dia di na nidok ni Apostel Paulus ?, molo tajaha di ayat 2 naung dipatorang ibana do: “Pos do roha ni na sada on, laho manganhon nasa ragam ni sipanganon; ai na gumale i, ingkau rata sambing do dipangan”. Halak na gale haporseaonna nanidokna dison ima halak Jahudi naung Kristen. Hape hasomalan halak Jahudi do na sai mangharingkothon mangulahon Patik ni si Musa; ndang manganhon juhut nang pe naung Kristen nasida, holan manganhon sayur. Alai halak Jahudi Kristen na holan manganhon sayur ndang dohot manganhon juhut ndada na mambuktihon diri naung tama, laos songon i do halak Kristen na so Jahudi na so adong subangna nadad na mambuktihon diri na naung tama. Jadi ndang di persoalan na mangan sayur manang ndang na gabe syarat asa dapot haluaon. Naung sahat do pangalaho on di haKristenon, na deba halak Kristen naung manotophon di haporseaonna angka sisubanghonon. Na deba halak Kristen pe adong do mangharingkothon baptisan selam. Jala pola adong na mandok halak Kristen na so di didi dibonomhon (baptis selam) ndang masuk surgo. Gabe na deba halak Kristen i naung tardidi di  pispis gabe dididi muse dibonomhon asa singkop ninna rohana. Hape ndang hea Bibel mangajarhon i. Ia pandidion i sahali do i songon na nidok Apostel Paulus di Efesus 4: 5, ndang ringkot diulakhon muse, tung pandidion na boha pe taho i, ingkon sahali do i, ima napatuduhon parsaoranna dohot Kristus i. Pandidion na dibonomhon manang na di pispis ndada hea i dalan paluahon, alai na paluahon ima holan Kristus sambing do.
      d.      Diulanghon Apostel Paulus do muse sipasingotna na di ayat 1 i di ayat 3 “Unang ma hu roha ni na manganhonsa mida na so manganhonsa; jala na mangorom, unang ma diuhumuhumi donganna na manganhonsa, ai naung dijangkon Debata do ibana”. Nanaeng dohonon Apostel Paulus ndada holan  na manganju halak na gale haporseaonna, alai manjalo ibana so pola manguhumuhumi, boasa ? siala: 1) Nuang dijalo Debata do ibana (ay.1-3). 2).Debata do na manjaga na tinompana (ay.4). 3. Jesus Kristus i do Tuhan ni saluhut, milik ni Tuhan i do hita (ay.5-9). 4) Jesus Kristus i do panguhum di hita jolma (ay.10-12).
      e.       Dipardalanan ni ngolunta jotjot do ndang tasadari naung manguhumuhum i halak na di jolonta, di keluarga, parpunguan, masyarakat nang di bangsonta on. Marhite turpuk on naeng paingothon hita asa unang manguhumuhum i jala hita na sintong. Dipaingot Apostel Paulus do di turpuk on asa: 1) mampu hita mangolu dohot marparsaoran dohot na marasing pingkiran nang pangalahona. Naeng do argaonta nasida songon jolmana tinompa ni Debata jala Debatado nampuna i. 2) Nang hita angka naung porsea dibagasan Jesus Kristus, naung hinophopNa i hita, ndang hita nampuna hita alai Kristus do naung manobus dosanta i. 3) Sude do jolma uhumon ni Debata, jala ganup jolma mangalusi na binahenna hian, ndang mamereng satus sosial,manang warna kulit, manang sian houm dia pe ibana manang sian bangso dia pe ibana. 4) marasing be do haroroanta, sikap nang pangalaho pe, alai naeng ma parasinganta i unang gabe partuktuhan alai gabe manghilalahon arga ni parasingan i asa masihormatan ma hita jala masiargaan.
Ala ni i tabereng be ma dirinta be molo na tardok do hita angka siihuthon Kristus, boha do parange, pangalahonta maradophon dongan jolma nang maradophon Debata ? Nunga malu hita dibagasan Kristus manang ndang ? Molo naung mangolu dibagasan Kristus hita songon Kristus  i ma nian panjouonta manganju halak na gale, na marasing haroroanna, so pola manguhumuhum i. Naeng ma hita dipargogoi Tuhan i patupahon i marhite Tangiang dohot holongta tu Kristus Tuhan i. Amen.

Jamita Minggu Jubilate (Marolopolop tu Debata ma sandok tano on) – 21 April 2024

Jesus Do Parmahan Na Denggan      (Yesus Gembala Yang Baik) Yohannes 10: 11 – 18   1)       Ia turpukta on manaringoti parmahan. Ia ...