Selasa, 27 Mei 2014

Bahan Jamita Evangelium Hananaek Tuhan Jesus, Kamis-29 Mei 2014

Kristus do Ulu na mangatasi Sasude
Efesus 1 : 15 – 23

    1.       Ia surat si Paulus tu huria Efesus on, i ma surat na mandapothon angka na badia na adong di Efesus, angka na porsea di Kristus Jesus (1:1). Surat Efesus ditongos songon sijahaon di angka huria na di Asia na metmet. Hira sapandapot do angka pandebisuk ni Padan na Imbaru tingki on, ia Deutro Pauline panurat ni surat on mangula di generasi dung Paulus na monding di taon 60 AD di tingki ni si Nero. Songon sisean ni si Paulus ditorushon do teologi ni guruna huhut dipahembang tu kebutuhan ni zending di tingkina  di na humaliangsa. Jadi nang pe tapangke goar Paulus dison hombar tu tradisi ni gareja, na marlapatan do i manghata i taringot tu situasi ni huriahuria nihobasan ni Paulus hian, diujung abad sahat tu bona abad II AD . Halak Kristen sian generasi na paduahon ma anggo ruas ni huria Efesus (Ef.3:5). Lam tu hembangna do panghobasion ni huria i. Jala nunga terorganisir nasiad asongon sada punguan na hinobasan ni angka partohonan. Sian ragam ni angka pangula  na adong di huria i, isara ni angka evangelis, angka parmahan (parhalado), dohot angka pangajari. Pos do roha naung lam magodang huria i marhite panghobasion na tangkas sian angka partohonan i (Ef.4:11-12). Alai pamatangna do huroha na lam magodang, alai anggo parrohahon dohot partondion danak dope (Ef.4:13-16). Ala ni i do umbahen ditongos surat on, asa anggiat lam tang haporseaon ni huria i, jala margogo situtu mandopang musu i, marhite na marngolu na imbaru jala mamangke pahean sinjata na sian Debata (Ef.4:24-32; 6:10-17). Adong do dua horong na berpengaruh di Efesus di hatiha i, ima horong halak Jahudi dohot horong non-Jahudi manang halak kafir ( 2:13-19). Diondolhon si Paulus do di surat on, na Kristus do uluan ni angka horong i di huria i.
    2.       Tangkas do tarida parbue ni Barita na Uli naung sahat tu huria di Efesus, ai dibagasan las ni roha do Ap.Paulus umbege barita taringot tu parsihohoton ni haporseaon nasida (Rom 1:4; 1 Tim.3:13; 2 Tim.3:15), suang songon i nang parsaoranna na tongtong patuduhon hasadaon marhite holong ni roha maradophon donganna (Kol.1:4). Ai holong ni roha na pinarbuehon maradophon angka na badia, na marharoroan sian Jesus Kristus do i. Jala i do gabe hapataran ni hasadaon ni angka na porsea di Debata marhitehite Anak-Na Jesus Kristus. Hinorhon ni parsihohoton ni ruas ni huria i ma muse na mangonjar roha ni Ap.Paulus paboa na so mansadi laho mandok mauliate tu Debata Ama i uju martangiang ibana. Namarlapatan ma i paboa na so hea dihalupahon mandok mauliate marningot huria Efesus, ala tongtong do denggan parsaoran nasida tu Debata Ama i marhite na hot marhaporseaon.
     3.       Dipangido Ap.Paulus do dibagasan tangiangna i naeng dilehon Debata nian angka na ringkot asa sintong jala tangkas mananda Ibana. Na ringkot na nidokna ima Tondi Hapistaran (Roh Hikmat) dohot Pangungkapon. Taringot tu Tondi Hapistaran, ndang na ro sian parbinotoan ni jolma, manang na dapot ala ni hamaloon, dohot habisuhon marhite na diboto mangido sian Debata, alai silehonlehon ni Debata sambing do i tu jolma (Luk.10:21). Suang songon i nang pangungkapon (wahyu) na marlapatan do i na adong ‘penyataan diri’ ni Debata na gok asi ni roha. Ala ni ma gabe diparade pangantusion ni jolma laho manjalo pangungkapon i, jala hagogoon laho manjalo didok do i ‘Hatiuron’, i ma hatiuron na ro sian Debata. Pangidoan ni Ap.Paulus ditangiangna muse i ma  asa sude na manjalo surat on naung dipatiur ‘mata ni rohana’ diajari do asa adong di nasida  pangantusion taringot tu pangkirimon na mangolu, jala diantusi aha do na adong dibagasan panjouon ni Kristsus, nang panandaon di hagogoon-Na na sumurung i8. Jala tangkas ma tarida paboa na adong i dipatuduhon Debata huasona hombar tu gogo-Na maradophon Kristus, i ma dipahehe sian na mate, na hundul di siamun ni Debata di banuaginjang.
     4.       Tangkas do dipodahon Apostel Paulus taringot tu huaso ni Debata, na so adong tudoshon ni harajaon-Na ditongatonga ni portibi on, na marhuaso, na marhagogoon, dohot na marhamuliaon, nuaeng nang sogot, na ingkon unduk do i ditoru ni pat-Na. Jala na dipabangkit do Kristus i laho mangatasi disaluhutna harajaon na adong di portibi on. Targoar do Ibana muse “ulu ni huria”, jala angka na unduk di adopanNa, targoar ma i ‘pamatang’ na manggohi Ibana. Dirajumi Apostel Paulus do ianggo huria i songon sada pamatang, atik pe adong tutu parasingan ni angka ulaula ni pamatang on alai na marsada do i dibagasan sada hasadaon, i ma pamatang i. Marojahan tu pangantusion ia Huria i, i ma ‘parpunguan ni angka na porsea di Jesus Kristus’, na jinou, na pinapungupungu, na pinarbadiaan jala na pinatongon ni Debata marhitehite Tondi Parbadia (1 Kor. 1:2; 1 Ptr.2:9; 1 Kor.3:10-17). Pamatang ni Kristus do huria i, jala i ma na gabe dalan di Ibana asa ditanda portibi on, paboa na gok huaso do Ibana maradophon saluhutna.
     5.       Huaso ni Hata ni Debata ndada hea boi mardalan molo so dohot Tondi Parbadia mangalehon dalan tu angka roha ni jolma. I do na pinaboa ni Apostel Paulus tu huria i, ido asa martangiang ibana marhite Tondi Parbadia na tau mangurupi angka na porsea laho mananda Ibana. Tondi Parbadia do na tau manondangi roha nang pingkiran ni halak na porsea i laho mangantusi pangkirimon, hamuliaon, nang huaso, dohot pambahenan ni Debata dibagasan Jesus Kristus laho manobus hita jolma pardosa on. Molo so mardongan Tondi Parbadia, ndada jaloonta hamubaon sian Hata-Na dibagasan ngolunta. Didok sahalk Teolog; John Owen di abad pa-17-on;  “Molo so Tondi Parbadia na mangula dibagasan Hata-Na, ia Bibel holan punguan ni angka hata na mate do i”. I do umbahen ringkot na di hita martangiang mangido pangurupioon ni Tondi Parbadia laho manjaha dohot tumangihon Hata ni Debata.
    6.       Molo didok Topik ni Pesta Parningotan di Hananaek ni Tuhan Jesus sadarion: “Kristus do Ulu na mangatasi Sasude” asa manjou sude halak Kristen nang huria-Na i pe unang holan mamparrohahon huriana nang dirina sandiri be, alai naeng do mamparrohahon huria na asing dohot na diduru ni huria i, ima angka na so dapotan haluaon jala na so mananda Jesus Kristus dibagasan ngoluna. Unang holan dungkon tardidi, malua (naek sidi) asa didok hita halak na porsea. Naeng do dipatuduhon angka na porsea i, ngolu partondionna na alm mangolu jala magodang. Asa molo mangadopi angka hamaolon  pe na porsea i gabe manahan sahat di ujung ni ngoluna. Jala laos diigil do sian angka huria nang angka na porsea i manuhuk ulaon na dos sian Tuhanta Jesus Kristus ima ulaon pamaritaon Barita na Uli i (ulaon zending), unang ma holan pahebahebahon ulaon fisik nang partondion ni huriana sambing, alai naeng ma taripar tu duru ni huria i. Mansai bidang dope sisabion, dohot siulahononton ditonga ni portibi on songon hataridaan Harajao ni Debata  huria i ditonga ni portibi on. I do umbahen huria i ditonga ni portibi on singkat ni Debata asa marasiniroha, jadi sai bersifat sosial do impola ni huria ditonga ni portibi on, na tau mangurupi angka hamaolon ditonga ni masyarakat,bangso dohot portibi on. Pos ma rohanta Kristus do na mandongani hita laho mangatasi sasude ulaon asi ni roha ditonga ni portibi on. Amen.

Jamita Evangelium Minggu ROGATE (Martangiang) – 5 Mei 2024

Sai Na Manjalo DO Nasa Na Mangido      (Setiap Orang Yang Meminta Akan Menerima) Matius 7: 1 - 11   a)       Huria ni Tuhanta ia Matiu...