Kamis, 30 Januari 2014

Bahan Jamita Minggu IV Dung Ephipanias, 2 Pebruari 2014

Ulahon Lomo Ni Roha ni Debata
Mika 6 : 1 – 8

A.        Patujolo
Ia Panurirang Mika marharoroan do sian huta Maresa, Moresyet ( 35 km tungkan Dangsina ni huta Jerusalem), jala namangula di Harajaon Jehuda (Israel dangsina) uju panggomgomion ni tolu halak raja, ima Raja Jotam (745-748), Raja Ahas (741-724), dohot Raja Hizkia (725-697) manang dung taon 745-697, dungkon salpu panghobasion ni Panurirang Jesaya mangula di Harajaon Jehuda. Di masa ni si Mika godang do hamaolon na niadopan ni bangso Jehuda di partingkian i, na godang nasida mangadopi parsorion ala pambahenan ni angka na tumimbo hajongjonganna ditongatonga ni masyarakat, isara ni angka halak na mora, termasuk  mai na ro sian angka panurirang pargapgap, malim, panguhum ni Israel, nang angka induk ni parugamoon nasida (Mik.3:1), na so parduli tu angka jolma na torop (rakyat kecil) ala holan na naeng mangalului na ringkot tu dirina do nasida marhite ‘na pahosing uhum’, papeol uhum- melakukan ketidak-adilan (Ptds. Mik.2:1-2; 3:2). Suang songon i muse na lam mangerbang pangulahonon nasida marhite na manomba angka ganaganaan, gabe lam tubu ma kemerosotan moral ditongatonga ni bangso Jehuda. godang do  panghorhon hasesega ni Jehuda sian bagasan ni harajaon i di tingki panggomgomi Ahab; i ma sian boruna na margoar  si Atalia, soripada ni Jehuda (841-835s.M; 2 Raja 11). Si Atalia na manomba debata Baal gabe dalan hasesega ni haporseaon si Ahas (2 Raja 14). Jala oraora on dohot  do sahat tu Harajaon Israel dangsina.
Angka i ma na naeng paingoton ni Panurirang Mika di na jinou ni Debata Ibana, asa tung tangkas ditanda bangso Jehuda paboa na olo dope Debata manghaholongi nasida molo tung olo paubahon rohana, jala asa tung tarida hasintonganna paboa na targoar nasida bangso na pinillit ni Debata marhite na tongtong rade, unduk tu angka tona ni Debata jala ditanda hahuranganna, asa unang be mangulahon angka na so dihalomohon Debata, i ma mambahen na so patut maradophon donganna jolma (pat. Mik.3:11). Naeng ma pasidingonna i sian ngoluna, asa unang gabe tubu rimas ni Debata maradophon nasida.

B. Hatorangan
     1.       Ayat 1- 2 : Angka dolok manghatindanghon asi ni roha ni Debata na manongtong i tu tongatonga bangso Israel, sian haruruar ni bangso i sian bangso  Misir tu tano Kanaan (ptds. Jes 1 : 2). Umbahen na niuhum Debata bangsoNa i siala nunga manghalupahon denggan basa ni Debata, na so umboto mandok mauliate jala na so hot marhaporseaon tu Debata Jahowa.
     2.       Ayat 3 – 4 : di ayat on manghatai do Debata dompak bangsona i, na marisihon : sai songon na kejam do Debata di roha ni bangso  i jala marsala. Hape soada dapot nasida hasalaan ni binahen ni Debata tu bangsoNa i. Alai huroha, ndang tolap do pe bangso Israel laho manjalo angka pasupasu ni Debata na paluahon nasida sian angka bangso parbegu, malua sian angka mara. Sian si Musa dohot Aron na pinajongjong Debata laho manguluhon bangsoNa haruar sian parhatobanon Misir tu tano nabinagabagahon ima Tano kanaan.
     3.       Ayat 5 : Dipangido Debata do tu bangso i asa marningot denggan basaNa na mangalengsehon hajahaton ni si Balas, ima raja Moab, na gabe pasupasu tu nasida, ditingki i Panurirang Bileam na niupa si Balas laho mamburai bangso i hian, dipaksa laho pasahathon pasupasu tu bangso Israel dohot hamonangan maradophon angka musu nasida, di tingki maringan di Sitim ( 4 Musa 22-24).
     4.       Ayat 6 – 7 : Digombarhon Panurirang Mika, ia bangso Israel na manomba debata Baal i gabe mabiar tu Debata jala marhamubaon ni roha siala uhuman sian Debata (ptds. Jer.26: 18-19 di Jehuda). Sasintongna nunga sala  mangantusi nasida taringot tu peleannasida i tu Debata, di dok rohanasida boi subuton roha ni Debata marhite peleannasida i na marlobilobi i, jala lobi sian na niaturhon si Musa hian. Tujuanna asa paombunhon rimas ni Debata dompak nasida, jala pola do gabe rumar pelean nasida  sahat tu na mamelehon anak dohot boru nasida songon na dihasomalhon angka bangso parbegu na dihumaliangna ( ptds, 2 Raja 16: 3; 17:17), Nang pe nunga apala diorai pangalaho i na mangaleai Debata Jahowa dibagasan Patik ni si Musa (ida;  3 Musa 18 : 21; 5 Musa 18 : 10; ptds. 1 Musa 22). Alai leleng dung marujung partingkian ni si Musa nunga madabu nasida tu pangalaho na mangasahon pingkiran, hapistaran, jala ndang dihalomohon be Hata ni Debata. ( 2 Musa 13:13)
     5.       Ayat 8 : on ma alus ni Panurirang Mika tu angka jolma na sai mangasahon pelean na marlobilobi (diluar na niaturhon ni patik ni si Musa) tu adopan ni Debata sian hamubaon ni roha na sasintongna. Sada sipaingot alai marisihon haholongon; molo pelean na sasintongna dibagasan partangiangan nasida i naeng ma dohot mamelehon ngolunasida, na gabe pelean na mangolu tu Debata Jahowa. (ptds BE HKBP No. 204: 2, Rom 6 : 13; 12: 1; 1 Ptr.2: 5). Molo didok “ale jolma...”ndang na mandok tu sude jolma na diportibi on, alai bangso ni Debata na mangadop tu habadiaonNa. Diigil Debata do tu bangsoNa asa : -mangulahon uhum (berlaku adil; hata heber ‘mispat’) dohot;  -holong ni roha di habasaon (mencintai kesetiaan), na marlapatan dohot tu na unduk dohot holong tu padan ni Debata (hata heber padan : hesed). Hasatiaon i dipatuduhon ditonga ni keluarga; haholongan di na mardongan saripe, natoras tu ianakhon, tu masyarakat nang tu panggomgomi, jala tarlumobi tu Debata Jahowa; - marpangalaho haserepon (hidup dengan rendah hati) di adopan ni Debata. Lapatanna naeng angka na porsea i panggomgomhon diri nang ngoluna tu adopan ni Debata, tuang saluhut na jinalona naeng ma uhir jala ingot di roha nang haporseaonna sian Debata do saluhutna i. Ndang tarula jolma i agia aha pe ia so Debata na mamasumasu dohot na manumpahi ulaonna. Ndang margogo jolma i mamuhai angka ulaonna ia so Debata na jumolo mamuhai. (ptds. 5 Musa 10 : 12).

     C.      Sipahusorhusoron
     1.       Di masa ni Panurirang Mika; lumbalumba na maralo tu keadaan na tongon dialami bangso i do, nidok ni panurirang Mika uju i. Ai tongon denggan dope pandaraman umum ni bangso i tagan torop dope na marsomba tu bagasjoro ni Samaria nang na di Jerusalem. Asa adong ma du apnurirangon na berkembang uju i ditongatonga ni bangso Israel. Na sada mandok: aman, dame do soada mara, na sadanai mandok: nunga jonok, ro nama jea. Ala tarhira leleng do asa masa nanilumbahon ni Panurirang ni Debata, ima deba sialana , gabe hurang parduli bangso i tu ham,ubaon ni roha. Lalap di parlalapan, hape dung jumpang tingkina binuhul ni Debata, tulus ma uhum, mangae ma bangso i. Ala ni i di hita na porsea dibagasan Jesus Kristus unang tarimpu na soada masa sogot molo lemba hita umbege singotsingot na palumba hita di angka hahuranganta. Ingkon na lam ringgas do hita manangihon hata ni Debata ganup ari, asa malua hita sian uhum ni Debata. Sotung tapingkir na mardalan hita didalan hinalomohon ni Debata, gabe lemba hita mamareso pangalahonta, maon tarboto naung manimbil hita.
     2.       Mansai lomos do roha mamereng na masa sinuaeng on ditonga ni bangsonta Indonesia on na hampir mirip dohot na masa di ting Panurirang Mika, na mambahen jut roha ni Debata; ima pangalaho korupsi di pigapiga pangula politik, jala sipajongjong uhum, jala sahat tu angka uluaon ni ugamo (Mik.3:11). Ngolu on tung mansai doras do perubahan, nang pe binereng sai hira lam tu magona do, ala ni i do angka na porsea tarjou laho haruar sian ‘partabunianna’ di pudi ni sikap haserepon dohot partondion na marpengpeng. Unang ma marpangalensem hita, berengon songon na badia jala ringgas marminggu nang di partangiangan alai ndang diulahon na ni haporseaonna dohot polin. Naeng ma tarida parsitutuonta mangihuthon Debata dipardalanan ni ngolunta. (jaha buku Selamat Berkarunia: “Republik Suap”, dan Selamat Menabur : “Belajar Menjadi Bijaksana” oleh Andar Ismail.)
    3. Kasih Allah tampak nyata dalam pribadi Yesus saat Dia berada di bumi. Ketaatan-Nya saat meninggalkan surga dan menjadi manusia tercermin saat Dia membungkuk untuk membasuh kaki para murid-Nya. Dia menyembuhkan orang sakit, tetapi justru dibalas dengan kebencian yang pahit. Dia mati seperti seorang penjahat di atas salib orang Romawi. Ketabahan dan perbuatan-perbuatan baik-Nya ini mencerminkan kasih Allah, karena Yesus berkata, “Siapa saja yang telah melihat Aku, ia telah melihat Bapa” (Yoh. 14:9). Secara fisik, Yesus memang sudah tidak lagi bersama kita – kini. Dia duduk di sebelah kanan Allah di surga. Jadi, jika hari ini kasih Allah harus diwujudkan, maka itu harus terjadi melalui orang-orang kristiani. Apakah hal itu sedang terjadi melalui Anda? Tuhan mengajak kita untuk mengikuti teladan yang sudah Ia beri, menyatakan kasih, setia dan keadilan bagi semua orang. Amen.

Jamita Minggu Kantate (Endehon hamu ma di Jahowa ende na imbaru) – 28 April 2024

Ingkon Mamujimuji Jahowa do Angka na Usouso Di Ibana  ( Orang Yang Mencari Tuhan Akan Memuji NamaNya) Psalmen 22: 26 – 32     a)  ...