Minggu, 26 Oktober 2025

Jamita Epistel Minggu XX Dung Trinitatis – 2 Nopember 2025

Ditangihon Debata Do Tangiang Ni Naposona

(Tuhan Mendengar Seruan Hamba-Nya)

Jakobus 5: 12 – 18

 

a)     Huria ni Tuhanta na hinaholongan dibagasan Jesus Kristus. Molo di portibi on mansai ragat do hagogoon ni sibolis laho mangelaela hita jolma. Jala torop do jolma manghaporseai hagogoon ni portibi on bahkan sibolis laho mandongani ibana didia pe ibana mangula manang mangaranto.  Okuonta do emang sai adong dope gogo ni portibi on dohot sibolis i laho manjahati hita, manjehehon, mamunu jolma. Alai songon angka na porsea hita dao do umbalga jala gumogo huaso ni Debata. Ia Debatanta i do na manjadihon manang na manompa langit, tano on ro di isina pe, Jala Tuhanta Jesus Kristus i do Anak ni Debata na manio hinsu ni Banua toru nang di Banua ginjang i. Saluhut angka hagogoon na di portibi on naung dipatutoru Ibana do ditoru ni patNa, 2 Sam.22:10 “Dung i dipajomba Ibana ma angka langit, gabe tuat Ibana, jala holom marimpotimpot di toru ni patna.” Lapatanna saluhut hagogoon dohot huaso na diduru ni jolma i manang na dihabiari manisia i naung dipatutoru Tuhan i. Asa songon bangs oni Debata, pangidoan dohot elekelek i boi tapasahat tu Tuhan i marhitehite tangiang. Na martangiang do hita tu Tuhan i so manjou manang marhite angka na asing. Alai molo di Padan na robi ia ruhut partangiangon dohot na pasahathon pelean tu Tuhan i ingkon marhitehon malim manang sian halak Lewi, alai uju di na masa hamamate ni Jesus di Hau Pinarsilang i, hirehire na di Bagasjoro i maribak sian ginjang sahat tu toru (Mark.15:38), on ma na patuduhon laung boi do hita langsung martangiang, mangelek jala mangalehon peleanta tu Tuhan i. Istilah martangiang on jotjot do talapati dohot istilah Rogate – martangiang. Arti "rogate" adalah meminta atau memohon, yang berasal dari bahasa Latin (rogare). Dalam konteks keagamaan Kristen, "Rogate" merujuk pada Minggu Rogate, yaitu hari Minggu kelima setelah Paskah yang diwarnai dengan tema doa dan permohonan kepada Tuhan.

b)    Huria ni Tuhanta, sosososo ni Buku Jakobus on boi botoonta taringot angka ajaran moral tu saluhut ruas ni huria na marserak di sandok portibi on. Tujuan nib uku on ima laho paingothon ruas ni huria i dohot mangajarhon asa tongtong hot pataridahon identitas nasida songon halak na porsea tu Tuhan, nang pe uju i angka ruas ni huria i maringan jala mian ditongatonga halak na so porsea tu Tuhan, angka halak na tois, ginjang roha, na manalahon n asada tun a asing, na merasa tigor dohot na parbadabada, alai hot ma nasida patuduhon parange dohot sifat ni halak Kristen na porsea, benget, margogo jala tongtong marpangkirimon dohot martangiang.

c)     Huria ni Tuhanta, sian prikop ni turpuk on paingothon ruas ni huria, boha do molo mangadopi haporsuhon asa tongtong martangiang (ay.13). Dibagasan haporsuhon, ndang adong naboi siulahononhon ia so holan martangiang, songon pandohan mandok BE HKBP No.815 Uli do tingki na hohom; Uli do tingki na hohom di joloni habangsa ni, Amanghu na rade tongtong manjalo pangidoanhi, Ai di na marsak rohangki sai diapuli tondingki, Malua sian jorgong i ditingki martangiang i.

d)    Ayat 14-15 : “Molo adong na marsahit di hamu, dijou ma angka sintua ni huria i; asa ditangiangkon ibana; didampol ma ibana dohot miak marhitehite Goar ni Tuhan i.” Pandohan on ma napatuduhon asa adong parsaoran na rosu dohot naposo ni Tuhan i dohot na mangarahon haporseaonna tu Tuhan i, ndada tu angka parhuaso na di portibi on. Alai ndada asa pasangaphon naposo ni Tuhan i, suang songon i taringot tu miak na dipangke uju martangiang i, ai holan parhitean do i, alai na gabe dasorna ima goar ni Tuhan i na margogo, asa sian pangantusion na tingkos do lapatan ni tangiang na tubu sian haporseaon dibagasan Jesus Kristus.

e)     Ayat 16-18 ditingki na martangiang i, jolo dipamanat si partangiang do di na laho mangokui nasa dosadosana tu Tuhan i. ro mangadop Tuhan i ingkon sian roha na ias jala polin. On ma na nidokna tangiang na marhagogoon, asa didok ma; “Na margogo situtu do tangiang ni partigor, molo dihaburjuhon.” Songon na pinangido ni topik minggu on tu hita: Ditangihon Debata Do Tangiang Ni Naposona (Tuhan Mendengar Seruan Hamba-Nya). Jala dipatorang si Jakobus ma muse contoh ni halak partigor i songon si Elia, sahalak panurirang, alai diondolhon do tong taringot tu ibana jolma na biasa do. Tujuan pandohan i ima asa lam matoras jala tanghaporseaon ni ruas  ni huria. Ai nab oi do ruas ni huria i secara mandiri martangiang, ndang pola holan marsigantung tu halak, boi do manghaposi jala manghaporseai tangiangna sandiri, alai ndada mandok tangiang ni angka fulltimer; pandita, guru huria, bibelvrow, diakones, sintua, evangelis gumogo jala dumenggan sian na asing. Alai hot do tongtong ingoton ia angka naposo ni Debata ingkon boi pahothon haporseaon ni angka ruas ni huria martangiang tu Tuhan i marhite hita angka naposo ni Tuhan i. Sai dihaporseai ruas i dope angka naposo ni Tuhan i na jumonok dohot Tuhan i, ido umbahen sai pos dope rohana asa ditangiangkon angka pandita i. Alai unang ma ala pangalahonta na gabe sisurang, gabe so pos be roha ni ruas ni huria di tangiangta.

f)     Huria ni Tuhanta dipatorang si Jakobus dison taringot tangiang ni si Elia, uju dipangido di tangiangna asa diparo Tuhan i udan, jala ro do udan i saleleng tolu taon onom bulan lelengna, bornok ma tano i jala marparbue ma angka suansuanan. Na boi masa do i siala na marsitutu do tangiang ni si Elia, jala na halak na tigor do ibana diadopan ni Debata. Alai unang tapatudos tu na viral di bangsonta ima Mbak rara; Mbak Rara pertama kali ramai saat berperan sebagai pawang hujan di sirkuit Mandalika. Saat itu Rara juga membawa peralatan khusus, seperti mangkuk emas untuk meredakan hujan di área lokasi. Kadang-kadang, dia berhenti sejenak sambil membacakan mantra dan mengangkat alatnya tinggi-tinggi. Ia mengklaim bisa mengendalikan hujan berkat ritual tersebut. Mbak Rara adalah seorang pawang hujan yang tampil di belakang panggung acara-acara besar nasional. Ia diminta khusus oleh pihak penyelenggara Mandalika Grand Prix Association (MGPA) dan Dorna untuk memastikan tidak ada hujan selama acara berlangsung. Selama bertugas sebagai Pawang Hujan MotoGP Mandalika, dalam sejam sekali melalui telepon, perintah tugas bisa datang kepadanya. Mbak Rara mendapat upah yang cukup tinggi sebagai pawang hujan Mandalika di ajang MotoGP 2022. Bahkan, total kompensasi yang diterimanya selama 21 hari kerja bisa mencapai tiga digit atau ratusan juta rupiah. Ajang MotoGP 2022 sendiri bukanlah ajang besar pertama dirinya yang menjadi agen menolak hujan dan memanggil hujan. Ia sebelumnya pernah tampil sebagai pawang hujan di acara vaksinasi massal, kampanye Presiden Jokowi, dan upacara pembukaan Asian Games di Jakarta-Palembang 2018. Memang ndang boi ruas ni huria mambahen songon na binahen ni si Elia i, unang ma gabe metmet rohanta, alai nna margogo do tangiangta i molo tigor hita diadopan ni Debata, molo ro pe udan gabe pasupasu, molo so ro pe udan tong do asa margogo hita mangadopisa. Ia tangiang on ndada taringot tu na parohon udan manang ndang, alai Pangidoan do. Alai molo martangiang hita ndada holan na mangidohon tu Tuhan i, alai mangaloas Tuhan i mangula dibagasan ngolunta. Olo do sipata pangantusion ni ruas, molo martangiang ima sae ma holan na mangido. Mansai godang do pangidoanta tu Tuhan i, alai lupa hita di ana pinangido ni Debata ndang taoloi manang taulahon. Boha ma goaron hit ana porsea marngolu na tigor molo so tangkas taulahon dia do lomo n iroha ni Debata ia so sian na mangaradoti patik nang hataNa i. Asa halak partigor i ima na sai mangaradoti, mangulahon, pamanathon  ngoluna saluhutna hombar tu Pangidoan nang lomo n iroha ni Debata. Asa sude tangiang Pangidoan nang elekelekta i hombar tu lomo ni  roha ni Debata. Asa uju martangiang hita sai tadok do hata parpudi: “Sai saut ma lomo ni rohaM”.Berdoa bukan berarti memerintah Tuhan memberikan apa saja yang kita inginkan, tetapi berdoa membiarkan Tuhan bekerja dalam hidup kita. Ala ni sai mangolu jala mangula ma hita dibagasan hatigoran ni Debata ala naung ditobus do angka dosanta marhite Jesus Kristus i asa partohap hita diharajaonNa jala bahen sangap goar ni Debata. Amen.

 

Jumat, 24 Oktober 2025

Jamita Evangelium Minggu XIX Dung Trinitatis – 26 Oktober 2025

Rimpas Jala Hobas Tu Nasa Ulaon Na Denggan  

(Diperlengkapi Untuk Setiap Perbuatan Baik)

II Timoteus 3: 10 – 17

 

1)    Huria ni Tuhanta, Ia surat 2 Timoteus masuk do tu na nidokna Surat Parmahanion. Parmahanion na tinongos ni si Paulus tu si Timoteus martujuan patoguhon dohot pahothon rohana asa dihobasi ulaonna dohot denggan. Jadi parmahanion i laho manunggguli si Timoteus taringot tu tanggung jawa nuaeng nang tanggung jawab na naeng ro. Ia turpukta on marisihon sipaingot manang poda. Sai songon na adong ganggu ni roha ni si Paulus marnida hiras ni roha ni si Timoteus laho mangadopi tanggungjawab nab alga, na aneng dipasahat tu ibana manggantihon si Paulus. Tangkas do arop n iroha ni si Paulus I, songon na tarida di 2 Tim.1: 6, Alai ni I hhupaingot ho, asa di paratarata ho silehonlehon ni Debata, na tu ho i, di na huampehon tanganki tu ho. Suang songon i pamereng  ni si Paulus tu si Timoteus taringot tu na maila ibana marhobass di ulaon Huria; “on pe unang ho maila, manghatindanghon Tuhanta i….. ( 2 Tim.1:8).

2)    Hombar tu kondisi haKristenon na parjolo i, adong hamaolon na niadopan ni si Timoteus dohot sude haak Kristen na parjolo sian Masyarakat na humaliang ima: Parjolo, hehe ma angka parpoda haliluon ( 1 Tim.4: 1 -5), ima na mamodahon asa unang pola be mardongan saripe angka jolma, alasan nasida na mandok, manang ise na naeng parsidohot tu Surgo i, tumagon do so pola mardongan saripe di ari haroro ni Kristus paduahalihon i. PAduahon; masa do pangaleleon, penyiksaan nang kekerasan tu angka halak Kristen na parjolo i. Panghorhon ni i gabe tarbuang si Paulus (2 Tim.2:9), hona lele sandok halak Kristen (2 Tim 3: 12). Na masa do pangaleleion i songon usaha ni angka penguasa mangotapi haKristenon, manutupi barita haheheon. Patoluhon; ndang adong dope angka perlengkapan peralatan sipangkeon ni si Timoteus tingki i laho manguluhon huria i, ai so adong dope tingki I Bibel songon na adong nuaeng, jala ndang adong dope aturan ni huria na tarsurat tingki i songon pedoman sipangkeon manguluuhon huria. Songon i nang buku RPP dohot angka perlengkapan na asing, ndang adong. Hape si Timteus tingki i mansai poso dope, ndang adong pedoman kerja siihuthononna. Hape mansai torop angka parpoda haliluon. Ala ni I do dipodahon si Paulus tu si Timoteus angka naung niajarhon tu ibana angka Hata ni Debata i.

3)    Huria ni Tuhanta dilehon do tu hita angka pangajari partondion laho mangurupi hita taringot tu Hata ni Debata dohot lomo ni roha ni Debata. Alai, disi pe ingkon tangkas ma hita mananda, ise do guru na tingkos. Jala molo dapot hita, tatiop ma homos angka poda nasida, na jinamitahon, na niajarhon, nang nihatahon nasida.

Secara ringkas dapat disebutkan bahwa Paulus menasihatkan Timotius agar: “terus berbuat baik yang berdasarkan pada kebenaran”sebagai karakter pelayanannya di tengah-tengah tantangan yang ia gumuli.

4)    Nunga dijalo si Timoteus Hata ni Debata sian inangna si Eunike dohot ompungna si Lois sian sietehetehonna. Molo dakdanak na marumur 8-12 taon ima na ginoaran “golden age”, masa partingkian na mansai denggan laho mangajari taringot tu partondion ni dakdanak, na so boi salpuhonothon partingkian umur si songon i. Asa hombar tu na nidok ni Poda 22: 6  “Tibu hian pasomalsomal dakdanak i marparange hombar tu dalanna; nang dung matua ibana, ndang tagamon morot ibana sian i.” Dungi didok mantan presiden Amerika Serikat John Quncy Adams (1925-1929) “begitu besar penghormatan saya terhadap Alkitab, sehingga semakin dini anak-anak saya mulai membacanya, semakin teguh pengharapan saya bahwa mereka akan menjadi warga negara yang berbakti pada negara mereka dan anggota Masyarakat yang terhormat.” Unang lupa angka natoras na umposo dohot angka guru sikola minggu taringot tusi, asa lam diparhatutu jala dipamanat di perkembangan spiritualitas  ni dakdanak i. Mansai godang nuaeng angka natoras na so parduli dipartondion ni dakdanak i. Ala na naung gumodangan do diboto na asa sian internet nang HP sinuaeng on, asa manghorhon di parange nang pangalaho na so patut sipujion. Pengaruh angka haliluon mansai ragat sian tontonan ni dakdanak, manang sian angka film kartun na so mendidik. Ala ni i porlu do pendampingan ni natoras di perkembangan kognitif, ilmu pengetahuan dohot tarlumobi spiritualitas ni dakdanak i. Asa jotjotan ma dimemehon angka partondion tu nasida, manang sian angka Hata ni Debata, na taboto ido dalan haluaon. Ima naung rade haluaon i marhitehte Jesus Kristus. Sian na tumangihon Hata i do ro haporseaon, jala haporseaon i do na paluahon. Sai girgir ma natoras manaringoti Tuhan Jesus i tu ianangkonna.

5)    Dipajojor Ap.Paulus do laba ni Hata ni Debata: na parjolo; tangkas didok “Hata ni Debata do i, ndada pod ani jolma” (ptds. Konf.HKBP bd.4; 2 Ptrs1:21). Ala Debata do na manihathon Bibelta i, patut do i pangkeonta gabe “text book”, buku utama di ngolunta. Sian i ma hita marsiajar taringot tu sude parngoluon jala na rumingkot, sian i do taboto dalan tu haluaon marhitehite Jesus Kristus. Paduahon didok; boi pabisukhon (memberi hikmat) gabe taboto membedakan na denggan dohot na roa, dalan hangoluan dohot dalan hamagoan. Jala na mangihut dipaboa ma godang ni lapatan na mangaradoti Hata ni Debata: “jala hasea mamodai, maminsang, pauliulihon, manogunogu di bagasan hatigoran, asa rimpas halak ni Debata, hobas tu nasa ulaon na denggan.” Sian i ma gabe didok angka na pistar na mangihut Dwight L.Moody, parjamita na tarbarita di Amerika Serikat (1837-1899); “Alkitab diberikan  kepada kita bukan untuk menyampaikan informasi pada kita, melainkan agar kita mengalami transformasi (perubahan).” Jala Presiden Amerika Serikat Abraham Lincoln (1809-1865) mandok: “Saya percaya bahwa Alkitab Adalah pemberian terbaik yang pernah Tuhan berikan kepada manusia. Semua kebaikan dari Juruselamat dunia dikomunikasikan kepada kita melalui Alkitab”. Ronald Wilson Reagan mantan Presiden Amerika Serikat (1911-2004) mandok: “Di dalam satu kitab ini yaitu Alkitab -terdapat seluruh jawaban bagi masalah yang kita hadapi saat ini-kalau saja kita mau membaca dan mempercayainya.” Jala tong muse Presiden Amerika Serikat na margoar Theodore Roosevelt (1858-1919) hea mandok: “Bila manusia tidak mengenal Alkitab, ia akan menderita karena kehilangan sesuatu yang sulit diperbaiki.”

6)       Ala ni i ma tangkas disosohon Ap.Paulus; unang mabiar laho manghatahhon i dohot manjamitahon Hata i (4:21). Holan Hata ni Debata na sintong i ma tapangke maminsang angka poda dohot guru palsu, nang maminsang angka naung manimbil sian dalan ni Debata. Ala ni i, kapan saja, Dimana saja, dalam situasi apa saja, ndang boi lemba (lengah) ai ingkon pertanggungjawabhononta do pangajarion I muse di jol oni Debata (bd.4:1). Hata i ma tapangke laho mamodai, paboahon hasintongan, dohot mangalo poda na sala. Unang ma gumodang hat ani jolma. Molo i pe, angka na tutu diuhal sian hata ni Debata ma. I ma tapangkke laho maminsang, paingothon dohot mangapoi nasida. Ilustrasi humor: Tadi pagi, seorang istri pendeta meminta suaminya untuk mengantarkannya ke pasar. Karena masih mengantuk, pak Pendeta menolak dan istrinya tidak bisa menerima sehingga terjadi pertengkaran mulut di antara mereka.

Istri: Nggak diantar nggak apa-apa, tetapi awas nanti kalau minta makanan yang kubeli dari pasar.

Pendeta: Ya nggak apa-apa, orang ngantuk kok disuruh bangun, mbok ya pengertian sedikit!

Lalu, pergilah si istri ke pasar naik becak. Di pasar, dia membeli pisang goreng Pontianak kesukaannya yang juga kesukaan suaminya.

Sesampainya di rumah, istri lewat di depan pak pendeta sambil sengaja mengibas-ngibaskan bungkusan pisang goreng tadi. Pak Pendeta yang sudah bangun mencium aroma yang sangat lezat sehingga menjadi ngiler dan meminta supaya bisa diberi pisang goreng itu.

Si istri lalu menjawab (karena suami istri Pendeta, maka jawabannya harus terdengar "Rohani").

Istri: Jangan mengingini milik sesamamu manusia. (Ulangan 5:21)

Pendeta: Ya, tetapi Tuhan juga berfirman, "Mintalah, maka akan diberikan kepadamu; carilah, maka kamu akan mendapat; ketoklah, maka pintu akan dibukakan bagimu" (Matius 7:7).

Tak mau kalah, si istri menjawab: ... jika seorang tidak mau bekerja, janganlah ia makan. (2 Tesalonika 3:10)

Pendeta juga tak mau kalah: ... Kasihilah musuhmu dan berdoalah bagi mereka yang menganiaya kamu. (Matius 5:44)

Si istri yang mendengar itu menjadi luluh hatinya dan terharu, kemudian mengambil piring dan memberikan pisang goreng itu kepada suaminya sambil berkata, "... Pergilah, dan jangan berbuat dosa lagi mulai dari sekarang" (Yohanes 8:11). "Hindarilah soal-soal yang dicari-cari, yang bodoh dan tidak layak. Engkau tahu bahwa soal-soal itu menimbulkan pertengkaran," (2 Timotius 2:23)

7)    Huria ni Tuhanta, dipangkulingi turpuk on do hita marhite topik minggu: “Rimpas Jala Hobas Tu Nasa Ulaon Na Denggan” (Diperlengkapi Untuk Setiap Perbuatan Baik). Songon panandaon si Timoteus di Hata ni Debata na mamangkulingi hita jolma manisia, asa tangkas ma panandaonta di asi dohot holong ni Debata tu hita jolma. Marhite HataNa i do dipangkukingi hita, dipodai, dipaingot, disosoi asa marngolu na hombar tu lomo ni roha ni Debata. Hata ni Tuhanta i do na mangalehon Hatiuron (Pslm119:105) dohot panogunoguon tu hita, asa margogo, jala marbisuk, gabe halak na burju jala na hobas tu angka ulaon asi n iroha. Ai molo nunga maringan Hata ni Debata tu hita laos i do mendorong hita asa rimpas jala hobas tu nasa ulaon na denggan. Ala Hata ni Debata i do manungguli rohana asa marroha maereng, marnida jala manghilala angka na hurang di panggulmiton ni ngolu na porsea i. Isara ni si Bunda Teresa (1910-1997) Pada tahun 1970-an, dia menjadi terkenal di dunia internasional karena pekerjaan kemanusiaan dan advokasi bagi hak-hak orang miskin dan tak berdaya, bahkan Misionaris Cinta Kasih yang didirikannya terus berkembang sepanjang hidupnya. Sebelum meninggal dunia, dia telah menjalankan 610 misi di 123 negara, termasuk penampungan dan rumah bagi penderita HIV/AIDS, lepra, dan TBC, program konseling untuk anak dan keluarga, panti asuhan, dan sekolah. Pemerintah, organisasi sosial, dan tokoh terkemuka telah terinspirasi dari karyanya. Ala ni i sude naung manjanghon Kristus Jesus na gabe Sipalua i, sai ringgas jala rimpas laho mangulahon ulaon na denggan tu humaliangna. Ala marhite i ma angka na porsea i manghilalaon las ni rohana, mengucap Syukur atas keselamatan (Haluan) na jinalona sian Jesus Kristus i. Ala ni i tarjou do sude ruas ni huria asa lam mananda holongni Debata marhite Jesus Kristus i jala tarjou laho mangulahon ragam siulaon na denggan di tonga ni portibi on. Amen.

Rabu, 15 Oktober 2025

Jamita Epistel Minggu XIX Dung Trinitatis – 26 Oktober 2025

Rimpas Jala Hobas Tu Nasa Ulaon Na Denggan  

(Diperlengkapi Untuk Setiap Perbuatan Baik)

Psalmen 84: 1 – 7

 

1)    Huria ni Tuhanta, Ulina i turpuk epistel on mangarahon rohanta asa songon parpsalmen on. On ma patuduhon sihol ni roha laho pajumpang dohot Debata, naeng ro tu bagas joro ni Debata. Ndada holan ro boti songon rutinitas ro tu parmingguon. Ndang! Alai naeng solhot situtu, ingin bergaul karib dengan Tuhan do. On ma ende ni pinompar ni si Korah naung dipabangkit gabe sijaga pintu ni bagas joro i. Tangkas do diboto parpsalmen on, paboa kebahagiaan ndada di ruhut parduru, alai di ruhut partondion do. Ai ganup ari do nian nasida manghobasi ulaon ni Debata di bagasjoro i. Alai ndang cukup holan i. Ianggo apala na membahagiakan ima hasolhoton tu Debata do. Sada sosososo do i nang tu hita angka na somal marhalado manang beraktivitas di gareja. Mansai uli do i, alai andul ummuli dope molo tatiru parpsalmen on, na sai masihol solhot tu Debata. Unang ma adong manghilala, molo dung jotjot tu gareja naung solhot tu Debata. Molo jotjot hita di gareja, naeng ma i lam pasiholhon rohanta sai solhot tu Debata. Mansai uli molo tasorohon hohom di jolo ni langgatan i manghatahatai dohot Debata

2)    Boasa songon sihol ni psalmen i solhot tu Debata ? Ima ala tangkas do diboto ibana, na mansai masihol do nang Debatanta laho pajumpang dohot hita. Taida do i sian ayat 4, na mandok: Gariada amporik dohot leangleang pe dipaloas do maringanan bahkan marjabu di bagasjoroNa i, nang pe mamboan kotoran do i jala rebut mengganggu ibadah diri. Asal ma ro hita dengan motivasi na sintong, songon nanidokna di ayat 3 i. Songon i ma di roha ni Jahowa, sai songon si Maria i hita nian, na sai olo hundulhundul manghatahatai dohot Tuhan Jesus. Nang pe gok dosa hita, mansai lomo do roha ni Debata molo ro hita tu lambungNa. I do ala dilehon Debata AnakNa i gabe jolma, asa boi mansai solhot hita. Gariada tahe olo Debata mangula marhite Tondi Parbadia asa boi solhot situtu hita dohot Debata jala Debata solhot dohot hita. Hita dibagasan Debata jala Debata dibagasan hita.

3)    Molo songon i antong, songon na nidok ni parpsalmen 42: 2-3, ima: Songon pangkalungunhon ni ursa di angka guluan, songon i do pangkalungunhon ni tondingku tu Ho, ale Debata. Mauas do tondingku di Debata, ni Debata na mangolu i, andigan pe tolhas ahu, asa huida bohi ni Debata ? Ndang apala hamoraon manang arta, manang na asing dihasiholi ibana sian Debata. Alai, tung holan naeng pajumpang dohot Debata do. Hira na so sonang do panghilalanna molo so pajumpang dohot Debata.  Bayangkon hamu ma songon halak na di padang pasir, na masihol mandai aek. Boi do i songon sihol ni halak na masihaholongan, tung satongkin pe ndang olo sirang. Songo ende si Maia do i tahe: waktu makan, aku ingat kamu, waktu tidur aku ingat kamu….Songon i do parpsalmen on. Dia mendambakan selalu hadir Bersama-sama dengan Allah. Tung satongkin nian unang sirang ibana sian Debata. Sai naeng di joro ni Debata nian ibana torus manorus. Pola di Psalm 27: 4 didok : Sada do naung hupangidohon sian Jahowa, sai i do hulului! Naeng mian ahu di bagasan joro ni Jahowa saleleng mangolu ahu, paidaida hinadenggan ni Jahowa dohot mamingkiri ganup sogot di bagasan jorona i. Jala di Psalm 63: 2 didok : Ale Debata, Ho do Debatangku, sogot do manogotna i dilului rohangku Ho, mauas do rohangku di Ho, dihalungunhon nang dagingku Ho di tano na dangaron dohot na uasan, soada aek. Di Psalm 143: 6 didok ibana muse: “Songon tano na so maraek do panghalungunhon ni tondingku tu Ho”. Boasa ?  Tajaha ma di Psalen 84: 11-12 didok : Ai dumenggan do  sadari di angka alamanmu sian saribu ari na asing; tagonan do dipangido rohangku sijaga pintu ahu di bagas ni Debatangku, asa maringan di angka undungundung ni parjahat. Ai Debata Jahowa do mata ni ari dohot lombulombu, dilehon Jahowa do asi ni roha dohot hamuliaon, ndang diholit na denggan i di angka na burju marpangalaho.

4)    Huria ni Tuhanta, aha ma huroha na dapot hita molo solhot hita tu Debata jala masihol rot u joroNa I ? Parjolo, tajaha ma di ay.6a: “martua ma halak ia di bagasan Ho hagogoonna. Hasolhoton tu Debata mangalehon hagogoon di hita mardalan tu jolo. Nang pe taboto do, gok do rintangan, hamaolon, sitaonon adopanta di jolo, alai ndang  mabiar hita mangalangka molo solhot hita tu Debata. Ai Pasti, urupanNa jala pargogoanNa do hita. I do ala didok endenta i: Debata baen donganmi….. . Paduahon, di ayat 6b: ia rohanasisda di bagasan manuju dalan na tigor. Molo solhot hita tu Debata, ndang dalananta be dalan na sala. Alai togutoguon ni TondiNa i nama hita mardalan di dalan na tigor. I do ala didok endenta i : “Debata baen donganmi, molo Debata donganmu, ndang tarbahen ho be lilu…” Jala napatoluhon, di ay.7: Angka na umbolus rura partangisan, Ibana do dibahen mualna; gabe maruli pasupasu nasida. Di pardalanan ni ngolunta, pasti adopanta do na hansit, na mambahen hita tangis. I do ala didok endenta i: “Partangisan do hape, anggo hasiangan on.” Alai, molo solhot hita tu Debata, sai apulanNa do hita, jala patoguonNa asa torus mardalan tu jolo.

5)    Huria ni Tuhanta, suraon dope sai masigorgor sihol ni rohanta laho pajumpang jala solhot tu Debata ? Naeng ma nian songon parpsalmen on hita, na tangkas umboto, paboa ndang adong na asing nab oi mangalehon kebahagiaan di hita so holan hasolhoton tu Debata. Naeng ma mampu hita mandok songon nidok ni parpsalmen di Psalm 73: 28 “Alai anggo ahu untungku do hasolhoton tu Debata; haposanku do hubahen Tuhan Jahowa, asa hubaritahon angka pambahenanmu sudena.” Mansaib alga las n iroha, pasupasu, sonang n iroha na dapot hita molo solhot tu Debata. Ai molo dao hita sian Debata, gabe gersang ma ngolum, songon tano na mahiang ma ngolum, gok arsak, gok boban na dokdok na mandondoni. Alai molo dihasiholi Ibana, ianggo i dapotmu ma godang paruntungan, ai Ibana ma gabe pangondinganmu, pangurupim, na mangalehon semangat hidup, mangalehon las n iroha, manghandit angka na dokdok na di roham. Ingot ma angka dongan! Tung masihol do Debata paimaimahon harorom, songon sihol ni natoras ni anak na mago i. Sai dipaima do hita ganup tingki, andigan ma hit aro. Ise na masihol, tusi do Ibana ro mangusehon pasupasuNa. Amen.

Senin, 13 Oktober 2025

Jamita Evangelium Minggu XVIII Dung Trinitatis – 19 Oktober 2025

Nunga Tangkas Huida Bohi Ni Debata  

(Aku Telah Melihat Allah)

I Musa 32: 22 – 32

 

1)    Huria ni Tuhanta, parsirangguton manang parungkilon, i do na masa di ngolu ni si Jakob, saleleng mangolu ibana. Mulai sian haposoonna, sahat ro di na matua ibana marragam parungkilon na masa di ngoluna. Asa boi antusanta turpuk on, ringkot jumolo tandaonta kepribadian ni si Jakob. Di Hata Heber, adong 3 ragam lapatan ni goar “Jakob” i ma :

Ø  Goar – “Jakkob” na marlapatan “na bisuk”, ala mansai na bisuk do si Jakkob mangalului hamonangan dohot paruntungan tu dirina.

Ø  Jakkob” na marlapatan “na niondingan ni Debata”, ai diramoti Debata do ibana nang pe godang hasalaanna, alai ala sai pintor hatop ditopoti ibana hasalaanna, gabe diondingi Debata ibana.

Ø  Jakkob, na marlapatan sitangkup tambihul, ai na sorang linduat do ibana dohot hahana si Esau. Dung sorang si Esau, sorang ma muse si Jakkob, alai pintor ditangkup jala ditiop ibana tambihul ni hahana, ala ni i digoari halak ibana si Jakkob, lapatanna sitiop tambihul ( 1 Musa 25-26). Hombar tu goarna I do hadirionna, ai na bisuk do ibana, huhut marhaposan tu Debata.

2)    Marragam do angka ulaon angkal bisuk na binahen ni si Jakob, alai sudena i dipatupa ibana marhite haburjuon dohot ulaon na denggan, ndang marhapatean tu hajahaton. Parjolo; ditipu si Jakob do hahana si Esau marhite hadio manang halio na rara (sup kacang merah), asa olo si Esau mangalehon sahala sihahaan tu ssi Jakob ali ni halio na rara i ( 1 Musa 25 :33). Paduahon; ditipu si Jakob do amana si Ishak marhite sipanganon na tabo, asa tu ibana dipasahat si Ishak pasupasu Siahaan ( 1 Musa 27: 1 – 29). Patoluhon, ditipu si Jakob do tulangna si laban marhite haburjuon mangula, asa olo si Laban mangalehon dua boruna si Lea dohot si Rahel gabe jolma ni si Jakob ( 1 Musa 29: 1 – 30), atik pe nian maralo do i tu adat molo dua boru ni tulang dioli sahalak bere, alai ala haburjuon ni si Jakob, gabe olo si Laban mangalehon dua boruna bahen jolma ni si Jakob. Paopathon; si Jakob mambahen angkal bisuk, asa gumodang di ibana birubiru ni tulangna ( 1 Musa 30: 25-43). Songon i ma kelicikan ni si Jakob mambahen angkal bisuk asa mamora ibana, ala ni i ma ingkon marungkil ibana saleleng mangolu. Angkal bisuk na niulana i, nang pe marhite haburjuon i dipatupa ingkon do adong resikona tu hukuma, penderitaan dohot parungkilon.

3)    Ay.22-23 : Pangaradeon ni si Jakob laho mandapothon hahana si Esau. Sadar do si Jakob di sude hasalaanna i, tarlumobi hasalaanna tu hahana si Esau hahana i. Dung 14 taon si Jakob martabuni di hut ani tulangna si laban, masihol do ibana tuhahana, tu hutana, ala ni i do martekad si Jakob ingkon mulak tu hutana manjumpangi hahana si Esau, asa marhite i boi tobusonna hasalaana i tu hahana, marhite na ingkon mangokui sala jala marsomba ibana tu hahana. Ala ni i do marungkil si Jakob, songon dia bahenonna manjumpangi hahana, ai ndang tagamon so muruk hahana tu ibana. Somalna di toropan halak, maol do jolma mangokui kesalahan, sae naeng manjujur hasintonganna be do jolma. Alai anggo si Jakob, secara gentelemen diakui ibana kesalahanna, laos i do umbahen na diondingi Debata ibana, ndang be diuhum Debata ibana, ai diboto jala ditopoti ibana do hasalaanna. Alai beha ma bahenonna mandapothon hahana naung muruk i ? Marhite kekuatan pasukan dohot senjata ma ibana ulaning mangadopi hahana naung muruk i? Mabiar do si Jakob mandapothon hahana i, ai diboto si Esau na naeng mulak nama si Jakob, nunga diparade si Esau pasukan soridaduna 400 halak laho mamunu si Jakob ala dendamna (ay.6). Alai talu jala tunduk do rimas ni si Esau dibahen holong ni si Jakob. Nang pe naung siap siaga pasukan ni si Esau ala ni rimasna, alai morpo do rimasna i dibahen holong ni si Jakob tu hahana. Laho palepehon rimas ni si Esau, diatur si Jakob ma barisanna. Di barisan parjolo, diatur si Jakob ma hadiah silehononna tu hahana, i ma: 200 hambing boruboru, 20 hambing Tunggal, 200 birubiru boruboru, 20 tunggal, 30 ihur unto dohot anakna, 40 lombu boruboru dohot 10 lombu jonggi. Pungu sude 550 ihur ma pinahan sipahasahaton ni si Jakob tu hahana si Esau songon parsombaon. Sudena i dibahen di barisan depan diboan naposona, dipasahat ma i jumolo tu si Esau (ay.14-15). Songon i do hajolmaon, naung tarrimas i hian pe, anggo dung dipele marhite mammon, morpo do rimasna i. Dipudi ni hadiah silehonlehon i, ihut ma jolma ni si Jakob na 2 i dohot angka anakna na 11 i, sude nasida marsomba tu si Esau, alai anggo si Jakob, bisuk do ibana, ndang dohot ibana marsomba, dao dope ibana di pudi, di Bariba ni aek Jabok. Dung dipataripar sude na di ibana, martangiang ma si Jakob tu Debata di Bariba ni aek Jabok, asa mombun rimas ni hahana i. Debata do disomba si Jakob, mombun ma rimas ni si Esau, ndang be disuru ibana pasukan na 400 i mamunu si Jakob. Pintor sai manatap ma si Esau mangaranapi, di dia angina si Jakob I, jala dung diida pintor diadu nama anggina i huhut dihaol, diumma, gabe sai hira ibana nama na naeng marsomba tu angina i. Di ginjang ni hadiah silehonlehon i, na utama manaluhon huhut paombunhon rimas ni si Esau i ma holong n iroha ni si Jakob di hahana i, ai talu do rimas dohot sibolis dibahen holong.

4)    Ay.24-25 : parsirangguton ni si Jakob di topi ni aek Jabok. Ringkot do risikanta lapatan ni parsirangguton ni si Jakob di topi ni aek Jabok. Molo tajaha turpuk i sambolus, dohononta ma toho do marsiranggut si Jakob dohot Debata leleng ni saborngin di topi ni aek Jabok. Alai sasintongna, ndang parsirangguton phisik na nidokna disi, ai ndang mungkin boi jolma marsiranggut dalam artian bergulat secara phisik tu Debata, ai tondi do Debata. Sai hir ana adong Kesan monang do si Jakob di parsirangguton i, jala talu ma alona marsirangguti, i  ma Debata. Disi do ingkon manat jala risik hita mangantusi lapatan ni hata i, ai bahasa sastra do i, huhut Bahasa simbolik na ingkon luluanta lapatanna. Ai na saleleng on diantusi jolma, sai hir ana parsirangguton situtu do i secara phisik, hape NDANG. Antong aha do lapatan ni parsirangguton ni si Jakob i, jala parsirangguton na songon dia do i ? Asa boi antusan lapatan ni parsirangguton ni si Jakob i, ingkon jahaon do i tu hata aslina, i ma di hata Heber. Istilah “marsiranggut” (wrestling) alai anggo di hata Heber didok “Sharaph”, adong dua ragam terjemahan di hata “sharaph’ i ma “martangiang (beribadah)” dohot “marsirangggut” dalam arti “marungkil”. Molo adong persoalan niadopan ni sada halak, marungkil ibana huhut martangiang, jala torus diparungkilhon songon dia dalan bahenonna mangadopi persoalan i. Songon i ma parsirangguton ni si Jakob, ai na marungkil do ibana boha bahenonna mangadopi si Esau, ai nunga diboto ibana naung diparade si Esau pasukan 400 halak mangadopi ibana. Ala ni i marungkil si Jakob di bagasan dirina, huhut masirapusan di bagasan rohana. Adong dua pikiran na pinarungkilhon ni si Jakob i ma: mangadopi hahana marhite pasukan tempur na hebat, manang sabalikna marsomba mangokui sala tu hahana ? Ala ni i di parungkilon i, marsiranggut pikiran dohot rohana tu Debata, huhut mamparungkilhon songon dia bahenonna mangadopi hahana na tarrimas i, apalagi nunga diparade si Esau pasukanna 400 halak. Di parungkilon i martangiang si Jakob huhut marsinggang. Ala ni na marsinggang i gabe ngendul soitna (sendi pangkal paha). Alai anggo di turpuk on, sai hir ana songon pegulat na marsiranggut do ibana mangalo sahalak baoa na asing sampe ngendul soitna (ay.25). Parungkilon dohot parsirangguton ni si Jakob di bagasan dirina i ma: Ala nunga diboto si Jakob naung diparade hahana i 400 pasukan, ala ni i marungkil ibana, adopanna do hahana i marhite pasukan, manang tanpa pasukan di bagasan holong. Marhite pergumulan i, diputushon si Jakob ingkon holong do pangkeonna mangadopi hahana i, songon dia haputusan ni pergumulanna. Hape dung adong haputusan i ditontuhon di bagasan tekad, naeng jongjong ma ibana, hape ndang boi be ai nunga ngendul soitna ala ni lelengna ibana bergumul huhut martangiang. Disi ma dapot si Jakob hamonangan Rohani.

5)    Ay.24-28; Dipasupasu Debata si Jakob. Di turpuk on, ndang apala jelas didok manang ise dongan ni siJakob marsiranggut. Di ayat 28 didok sahalak Baoa do donganna marsirangggut i. Alai sasintongna na bergumul do si Jakob dohot dirina sandiri di bagasan haporseaon tu Debata, jala sian pergumulan i, dibuat si Jakob sada haputusan, ingkon marhite holong do si Jakob mandapothon hahana; i ma holong parhahamaranggion. Nang pe naung tarrimas si Esau, alai haputusan ni si Jakob laho manghaholongi hahana mamabahen monang si Jakob huhut tarpasupasu. Monang do si Jakob, alai ndang adong na talu manang ise pe, i ma hasil ni pergumulan partangiangon. Ndanga dong na talu manang na dirugihon di haputusan parsirangguton ni si Jakob i, alai sabalikna, mangomo jala tong do monang panghilalaan ni si Esau, ai pajumpa ibana dohot angina, jala dapotan arta ibana. Ala ni i do tarpasupasu ma si Jakob, jala diganti Debata goarna, ndang be si Jakob, alai si Israel na ma ibana goaron. Lapatanna “bangso ni Debata”. Ala ni parsiranggutonna i pasidingkon parporangan dohot si Esau, gabe monang ibana, jala goaron ibana bangso ni Debata. Anggo si Esau ndang pola diganti Debata goarna, jala ndang ibana dipillit Debata gabe bangsoNa. Ai diparade ibana pasukanna 400 halak laho mamunu angina, ndnag pangalaho ni bangs oni Debata na songon i, ala ni i do ingkon sian  pinompar ni si Jakob na gabe bangso ni Debata.

6)    Parsirangguton manjalo pasupasu. Huria ni Tuhanta, adong do sada sungkunsungkun na ingkon sirenungkononta dibagasan turpuk on, ima: “Boasa ingkon si Jakob piliton ni Debata gabe sijalo pasupasu, jala gabe bangsona (Israel) ?, Boasa ndang si Esau?” Hape nian nunga marhite pangotootoion dibahen si Jakob mambuat sahala sihahaan i. Sasintongna, ndang apala na mardingkandingkan Debata mamillit si Jakob, jala ndang na bersikap tidak adil Debata so mangalehon pasupasu i tu si Esau, alai adong na Istimewa di sikap ni si Jakob umbahen na tu Ibana dipasahat Debata pasupasu i, i ma: sikap proaktif ibana mambahen na denggan, marsiadu mambahen na dnggan. Manang ise sibahen na denggan, jumolo do i dapotan pasupasu. Ndang pola jolo dipaima ibana parenta laho mambahen na denggan i. Isarana mangalehon halio na rara tu hahana, mambahen sipanganon na tabo tu amana. Ndang jolo dipaima ibana naeng mate amana asa dilehon ibana sipanganon na tabo, alai di tingki siganup ari proaktif si Jakob mangalehon sipanganon na tabo tu amana umbahen na dapot pasupasu ibana. Songon i ma nian n aune di ngolu ni halak Batak, unang ma jolo naeng tos hosa ni amana asa ro angka anakhon mamboan sipanganon na tabo, ingkon tingki sehat ma natoras marroan nian anakhon mamboan sipanganon na tabo.

7)    Uhum tu si Jakob. Nang pe dapotan pasupasu si Jakob, alai marhite turpuk on tangkas do tarida uhum tu si Jakob ala ni pangotootoionna i. Ai ingkon martabuni ibana lintun tu hit ani tulangna. Ingkon kerja keras ibana dijolo ni tulangna, ingkon marsomba ibana tu hahana manobus hasalaanna i. nang pe naung dipasupasu si Isak ibana, alai i ngkon jolo menderita ibana manaon na hansit asa jaloonna pasupasu i sian Debata. Ala ni i, ndang pintor otomatis pasupasu i jaloonna, ndang diampini Debata ibana di hasalaanna i, ingkon jolo minta maaf ibana tu hahana asa konkrit pasupasu i jaloonna. Nang pe ndang apala Debata na manguhum si Jakob, alai hasalaanna i sandiri otomatis manguhum si Jakob. Songon i do nang di ngolunta tingki on, ndada holan uhum ni Debata nab oi masa tu halak siulahon na sala, alai hasalaan i sandiri jumolo manguhum parsala i, dung i dohot do alam mambahen uhum. Isarana molo manangko sada halak, asing ni uhum sian Debata, adong 3 ragam hukuman jaloon ni panangko i, ima: parjolo, pangalaho, panangkoon i jumolo manguhum panangko i. Dung i asing ni i, paduahon; sude Masyarakat manguhum panangko i, ai ndang dihaposi jolma na torop be ibana. Patoluhon, dohot do panghilalaan ni panangko i sandiri manguhum dirina, ai hir ana dilele haliluna ma ibana ganup ari. Asing ni na tolu ragam uhuman i, jaloonna do uhuman sian Debata di tingkina. Ala ni i do posi do uhum tu siulahon na jahat. Anggo Debata ndang pintor manguhumi Ibana tu parjahat i. Jolo dipaima do hamumuba ni parjahat i manandingkon dalanna na jahat, asa mangolu ibana. Songon i do si Jakob, nang pe dipasupasu Debata ibana, alai ingkon jaloonna do uhum hombar tu hasalaanna i. Alai dung marhamubaon si Jakob, disi ma marlipat ganda pasupasu I tu ibana.

8)    Parsirangguton tun a denggan. Ndang holan si Jakob na marsiranggut dohot Debata, dohot do hita na mangolu nuaeng marsiranggut di ganup tingki laho mangulahon na denggan. Isarana molo mangulahon na sala sada halak, cenderung do tergoda ibana mangulahon na sala paduahon, laho manutupi hasalaanna parjolo i. Songon i do molo nunga dimulai margabus sahali, ingkon naeng ma nian bahenon gabus na paduahon muse laho manutupi gabus na parjolo i, songon i ma muse ingkon ro gabus na patoluhon, sahali mardosa naeng torus mardosa. Ala ni do rongkot parsirangguton, pergumulan laho pasohon dosa dohot hasalaan. Molo sanga manangko sada halak sahali, gabe tergoda do naeng manangko paduahalihon. Molo nunga marjuji sahali, gabe naeng do muse udutanna tu paduahalihon ds. Alai asa boi pasohon dosa i, ndang boi neang pasohon i, ingkon adong parsitutuon parsirangguton marungkil asa pajonok diri tu Debata. Laho mangulahon na denggan pe ingkon adong do pergumulan parsirangguton. Ai torop do halak mabiar mangulahon na denggan. Isarana, molo so hea marminggu. Ala ni i do ringkot parsirangguton tun a denggan. Marhite parsirangguton i, tubu sada tekad laho mangulahon na denggan.

9)    Parsirangguton manaluhon hajahaton. Molo tarsor adong hajahaton diulahon halak na asing tu hita, tergoda bahkan hir ana terpaksa do hita mambalos hajahaton i marhite kekerasan demi gengsi. Isarana si Jakob di turpuk on, ala nunga diboto ibana dipersiaphon si Esau pasukanna 400 halak naposona. Alai molo songon i dibahen si Jakob, ndang adong be hasurunganna sian hahana, gabe Sarupa nirajaan ni rimas nama. Ala ni i do ndang sinjata duniawi dohot pasukan portibi diarade si Jakob, alai senjata Rohani do riparade ibana ima holong dohot dame mangadopi hahana umbahen monang ibana jala tarpasupasu. Taluhon ma hajahaton i marhite ulaon na denggan (Rom.12:21), i do motto ni halak Kristen songon na binahen ni si Jakob. Taluhon rimas i marhite holong. Ternyata sian si Jakob, talu do rimas dibahen holong. Songon i do sahat tu tingki on, ingkon talu rimas dohot hajahaton dibahen holong dohot hasintongan.

10) Parsirangguton haporseaon masa kini. Ndang habilangan godang ni parungkilon ni halak Kristen di tingki on, lumobi di Indonesia on. Laos dibagasan parungkilon parsirangguton i, bergumul halak Kristen dibagasan dirina sandiri mandok aha ma sibahenonta. Ai nunga godang gareja ditutup, diorai marpungu, martangiang, dibom, dihancurkan kalangan mayoritas. Molo balosonta do pambahenan na songon i tu parugamo na asing berarti nunga gabe parjahat hita, ndang Kristen be. I do pergumulan ni halak Kristen di Indonesia on, selalu ingkon mambahen na denggan balos ni na jat. Rohanta dohot panghilalaan hajolmaon hir ana mandok asa balosonta na jat alo ni na jat. Songon i do identitas ni ha Kristenon. Ala ni ido ingkon bergumul hita di jaman na maju on patuduhon identitas nni haKristenonta torus mambahen na denggan. Laos songon i do nang di pergumulan pribadi, tupa adong be do pergumulanta be hombar tu kondisi ni ngolunta. Ingkon marsihohot hita di haporseaonta mangihuthon Kristus, asa unang tergoda hita mangulahon na sala, ala ni angka kesulitan na taadopi. Songon si Jakob naung tarpasupasu i, songon i do sude halak Kristen tarpasupasu ala parsihohoton ni haporseaonna nang pe marungkil. Ndanga dong peningatan di ngolu on ia so mamolus parungkilon manang parsirangguton. Di tingki kondisi na songon i, ringkot adong ketegasan iman d rohanta mandok ingkon Jesus do siihuthononta. Ndanga dong hamonangan diluar ni Jesus Kristus, ai nunga dihamonanghon Jesus parungkilonta mangalo dosa, hamatean dohot sibolis i. Taparungkilhon ma dibagasan tangiang angka pergumulanta, ai disi do jumpang hita Bohi ni Debata na angurupi, manogunogu, margogoihon hita mangadopi ragam parungkilon i asa tahamonanghon raphon Tuhanta Jesus Kristus i. Amen.

 

Jamita Epistel Minggu XVIII Dung Trinitatis – 19 Oktober 2025

Nunga Tangkas Huida Bohi Ni Debata  

(Aku Telah Melihat Allah)

Lukas 18: 1 – 8

 

1)    Huria ni Tuhanta, ditariashon Tuhan Jesus do di Bindu on dua umpama taringot na martangiang. Parjolo: turpukta on (ay.1-8) i ma parompuan na mabalu na jugul mangido. Paduahon (ay.9-14), i ma tangiang ni Parise na paboahon soara ni ogungna dohot tangiang ni sijalo beo na manompuk andorana mangido asi n iroha siala dosana. Diturpuk on diondolhon do paboa na haru sada panguhum na geduk do mambahen na denggan mangoloi Pangidoan ni parompuan  na jugul mangido i. Lam beha ma Debata, lobi umburju dope.

2)    Ay.1; Ndang pola dipaboa dison tingki ni pangkataion on. Alai marhite pandohan “Dung i dihatahon ma tu nasida”, boi patuduhon na Sarupa angka na hadir i tun a hadir di bindu na manjoloani bindu on. Di hata aslina didok : Σλέγέν αύτόϊς (dihatahon tu nasida) na martudutudu tu angka halak na hadir di jol oni turpuk on. Tuhanta paandarhon ringkot ni tangiang ai adong do hubungan ni tangiang dohot panomunomuon di haroro ni Jesus paduahalihon. i do asa didok Jesus, “dungo ma hamu tongtong mardongan tangiang” (Luk.21: 36). Uju martangiang sasahalak, jala ndang manigor diida ibana adong tanda na alusan ni Tuhanta tangiangna i, mura ma ibana gale. Tuhanta mandok, “Ingkon tongtong nasida martangiang” berbeda do on tu ajaran Judaisme tingki i na mandok holan tolu hali do maksimum sadari sasahalak martangiang.

3)    Ay.2-3; Ia panguhum i ndang dihabiari Debata jala ndang dipardulihon jolma. Berbeda do on sian II Korint 8: 21 “Ai hupingkiri hami na patut ingoton di jol oni Tuhan I, nang di jol oni jolma”. Panguhum i holan na dikendalihon ide dohot pingkirana do. Di tingki i, ia angka panguhum na niangkat ni si Herodes dohot na pinabangkit ni panggomgomi Rom, terkenal do na so sihabiaran Debata huhut na so sipardulihon jolma. Olo do halak on manggantihon hatigoran asal ma dapotan sampotong jagal. Molo ndang sanggup sasahalak panggugat mangalehon “jagal” na tabo, tagamon talu ma ibana di parkaro. Sandok tarbarita ma tingki i angka panguhum na papeolhon uhum. Tu sahalak panguhum sisongon i ma ro sahalak parompuan na mabalu laho memohon keadilan. Ianggo mangihuthon pamerengan ni uhum, magopo do haroro ni na mabalu i. Ndang sanggup ibana mangalehon sisip tu panguhum i. Jala ndang adong halak na pudina laho mendesak panguhum i manghatindanghon hasintongan. Nunga nian pasti alona i do parsala. Ai di hata aslina, αντίδίκόύ do didok. Lapatanna ia alona i pasti do di pihak na sala, ai anti ni kebenaran do. Alai nang pe songon i, ndang adong gogo di na mabalu i. Keadilan do na jinalahanna, ndang balas dendam.

4)    Ay.4-5; tekun do parompuan na mabalu i mangidohon keadilan tu panguhum i. Ala ni ketekunan gabe dipintori ma ibana. Mabiar muse panguhum i so tung ro ma na mabalu i manggariangi ibana. Kata kerja na dipangke (mandok “manggariangi”) i ma ύπωπαξη na marlapatan: menjemukan, menyusahkan, memukul, meninju dan melatih secara keras.

5)    Ay.6-7; naboi do hape panguhum na geduk sipata patupahon pamintorion. Dao umboi muse do Debatanta i mamintori halak na porsea. Debata do mamintori na porsea, i ma na manjou Debata arian dohot borngin. Sadar do na porsea i paboa mansai godang do hinaringkot ni ngoluna. Laos diokuhon do, holan tu Debata do boi manghirim di sude hinaringkot ni ngolu i. Ianggo holan manghirim di portibi on do, kekecewaan dohot kegagalan do hasilna. ANgkup ni on, berengonta ma kalimat terakhir di ay.7, “tung pangerngeronna ma di nasida?” Adong penafsir mandok, ia “nasida” dison martudutudu tu angka sipangalo Debata. Gabe pangerngeronna ma di nasida asa adong kesempatan marhamubaon ni roha. Penafsir na asing mandok ndang tu sipangalo alai tu naung pinillit ni Debata do si pangerngeron. Tujuanna: margogoihon naung pinillitNa i asa Manahan uju hagogotan. Hata aslina μακρόθύμέί έπ αύτόις (mereka) dison sesuai tu penafsir na parpudi nangkin ma.

6)    Ay.8; Tibu nama ro pamintorion i. Hata “magira” dison lapathononta do tu pengertian ni “tingki ni Debata”. Ai didok di II Petrus 3: 8 “Alai tangkas ma ingot hamu, angka haholongan: Sada ari do di Tuhan i songon saribu taon, jala saribu taon songon sada ari!” Pasti do masa pamintorion ni Debata na magira i uju ro tingkina. Di na sinungkun ni Jesus manang tagamon do jumpang ni Anak ni jolma i haporseaon di tano on di haroroNa i, ndang na mandok na so adong be na porsea. Na nidokNa i ma ciri ciri ni jolma na holan manghirim di tano on uju haroroNa i, i ma ndung jolma na marhaporseaon. Ndang okuhononnasida dalan ni Debata jala ndang be idaon nasida pamintorion tu halak na pinillit ni Debata.

7)    Huria ni Tuhanta, sian turpuk on adong piga piga siputihonta ima:

Ø  ia parompuan na mabalu on sitiruon do habaranionna laho manjalahi hatigoran. Adong alona parsala, ndang mabiar na mabalu i mandok na sala do alona i. Ianggo sian haadonganna manang na mam-back up ibana. Alai ndang mampu hapogosonna i mangambai ibana mangalului asa jongjong hatigoran. Hasintongan/keadilan ndang be milik segelintir orang berada, alai gabe milik ni sude lapisan Masyarakat.

Ø  Sitiruon do nang ketekunan ni namabalu i mandok asa dipintori panguhum i ibana maralohon alona i. Sampe pola do merasa panguhum i na dinengnengi na mabalu i ibana. Gabe saut ma dipintori panguhum i parompuan i. Taida muse ma panguhum na geduk i. Nang pe sahalak na geduk ibana, na boi do dapot sian ibana pamintorion. Asa ndang pintor “apriori” hita marnida angka pardosa. Sai boi do dapot na denggan sian nasida. Ala ni i do asa ingkon taarahon jamita dohot parmahanionta tu pardos ana geduk. Taarahon ma nasida marhite Hata ni Debata asa muba sian dalanna na geduk i.

Ø  Ingkon tongtong do hita gabe sipartangiang. Na so tupa lemba laho manomba Tuhanta. Parjolo; mamuji Debata siala hasongkalonNa. Mangihut ma mangido na ringkot tu hita. Tadatdati ma martangiang, jala unang kebutuhanta i tabahen suhatsuhat ni silehonlehon ni Debata na songon alus ni tangiangta, alai lomo n iroha ni Debata do suhatsuhat. Ndang jadi mandele molo so pintor dialusi Tuhanta tangiangta hombar tu suhatsuhatta.

Ø  Debata Jahowa do na taokui Alamat ni tangiangta. Tu Ibana ma hita mangalualu, ai Ibana do na mamintori hita. Molo dung tahaposi Debata do silehon tua di hita, unang be hita marlaok. Unang be laho hita tu angka debata hepeng, hasangapon, huaso dna.

Ø  Topik ni Minggunta mandok : Nunga Tangkas Huida Bohi ni Debata. Tangkas taida BohiNa i marhite hagirgironta laho martangiang, dohot di hatoguon ni haporseaonta. Marnida Bohi ni Debata ala jonok jala solhot tu Debata di panggulmiton ni ngoluna. Molo jonok hita dohot Debata na jumpangan hita do Ibana di ragam ni angka na masa dibagasan ngolunta. Molo nunga tatanda Jesus Kristus i di ngolunta laos tatanda ma Debata Ama i na paluahon hita sian ragam hageduhon, haholomon nang hamatean jala di pabongot hita tu hangolouan na saleleng nilelengna i. Parhaporseaon na haposan ma hita di jol oni Debata. Amen.

Kamis, 09 Oktober 2025

Jamita Evangelium Minggu XVII Dung Trinitatis – 12 Oktober 2025

Manjamitahon Barita Na Uli Sian Nasa Roha

(Memberitakan Injil Dengan Segenap Hati)

Roma 1: 8 – 15

 

1.     Tarbarita do surat Rom songon sada ojahan ni ulaon reformasi na binahen ni Martin Luther. Deba ma i siala jumpang dibagasan surat on angka poda teologia na hantus, lumobi ma i taringot tu hatigoran, haporseaon, patik, uhum, dosa dohot na asing dope. Deba sian i nunga tarida nang di turpukta on. Alani i do umbahen na digoari Martin Luther surat Rom on evangelium na mansai paltak jala tegas. Pola dope didok ibana, asa diguruhon halak Kristen ma nian surat on. Kata demi kata (wort fur wort). Ima Alani argana jala pentingna. Denggan do molo taparrohahon na pinangido ni Martin Luther i. Jala ujionta ma jolo mangihuthon i nang pe so apala saluhutna hata na di turpuk on tasulingkiti. Ringkot do muse botoonta paboa apala ayat 17 i do dibahen par-Padan na Imbaru na gabe tema ni sude surat Rom.

2.     Ay.8-9; di ayat on nunga manigor tarida keadaan ni huria Rom. I ma sada huria na marhaporseaon jala haporseaonna i tung tarbarita do sahat tu liat portibi on. Ai so adong dope surat kabar hatiha i, beha do umbahen na boi tarbarita haporseaon nasida ? Tontu boi do sungkunonta sisongon i. Tutu do i, alai molo taingot huta Rom do na gabe ibu kota ni harajaon Rom, na mangarajai sahat tu “liat portibi on” tontu ndang pola longang be roha disi. Ai mansai godang do na haruar-masuk Rom, angka pegawai, partigatiga dohot na asing, gabe boi ma begeon jala botoon nasida taringot tu huria ‘na imbaru i’. Godang ma ingin tahu disi, dohot do taringot tuhaporseaon nasida ditaringoti halak. Jala sahat do barita i nang tu si Paulus, na di huta Korint uju i. Angka haporseaon na denggan ni sadasada huria sai tarbarita do sahat tu inganan na asing. Alai laos songon i do sabalikna, angka na hurang denggan pe dipatupa huria i, mura do i tarbarita tu na dao. Tontu nunga boi botoonta, barita na beha sian hurianta be, na sahat tu ‘ruar’. Jamita on mangido tu hita asa hapaorseaonta i ma nian tarbarita, unang ma angka na hurang denggan i. Siala haporseaon na tarbarita i ma umbahen pola mandok mauliate si Paulus tu Debata marhitehite Jesus Kristus. Jala hata hamauliateon i do apala na parjolo isi ni suratna i. Ndang hea apostel i lupa di nasida, pola digoari sitindangina taringot tusi. Luar biasa do i marningot huria ni Tuhan i laos ulaon na denggan do hape i. Beha ma tutu boi iba manghamauliatehon huria ni Tuhan i molo so pola hea niingot i.

3.     Ay.10-15, tarida do beha sihol ni roha ni apostel i pajumpang dohot huria Rom. Ndang holan pasombu siholna, alai mardongan sangkapna umbalga sian i dope. Pola do ditangianghon ibana i, ndang holan sahali alai jotjot do. I do na nidokna: “Tongtong di angka tangiangku”. Ndang marnabosan ibana disi jala rade paimahon alus dohot lomo ni roha ni Tuhan i. Dihaporseai rohana do, na Debata do na boi patiurhon dalanna manopot huria i. Sangkapna pajumpang dohot huria i, ima asa boi masilehonlehon di angka silehonlehon partondion i. Sharing ninna hat ana somal tabege. Marhitehite i gabe boi marsipatoguan roha. Asa lam tumangkas i, naeng do paresoonta satongkin ayat 12 i. Songon on do na nidokna: On do tahe: Naeng dapotan hiras ni roha nang ahu sian hamu hinorhon ni haporseaonta be, lapatanna; asa rap dapotan hiras n iroha hita sude, ahu marhitehite haporseaonmuna, hamu marhitehite haporseaonku. On do parjumpangan ni halak Kristen, parjumpangan dibagasan haporseaon. Molo so mardongan haporseaon do parjumpangan i, ndang boi i mambahen hiras ni roha manang apulapul. Ndang boi i patoguhon roha ni dongan. Jala ndang boi i mangalehon parbue tu dongan (ay.13). Gariada parjumpangan na so mardongan haporseaon patubuhon angka na hurang denggan do i. Sipata tahi na jahat dohot bada do parbue ni parjumpangan na so mardonganhon haporseaon.

4.     Nda jotjot do hita manopot angka dongan ? Taboan do haporseaon tusi? Ndada gogonta mangalehon silehonlehon partondion i, alai parbue ni haporseaon do i. Ndang holan si Paulus patoguhon roha ni huria i, alai dohot do huria i patoguhon roha ni si Paulus. Asa boi ingkon kedua belah pihak do marhaporseaon. Sharing  ma molo sude nampunasa, ndang holan manjalo manang mangalehon, alai rap mangalehon jala rap manjalo do. On do na hurang sipata di tongatonga ni hurianta. Sai hira holan pangula i do na patoguhon roha ni huria i, huria i ndang pola patoguhon roha ni pangulana. Ndang songon i, rap tarapul, rap marhiras ni roha do, i do nidok ni Symparaklethenai di ay.12. Halak na rap marhiras ni roha i ndang holan halak Kristen na di Rom i, alai dipangido roha ni si Paulus do asa sude jolma do. Halak Gorik bangso na leban, parhapistaran dohot na hurang roha. Bangso na so mamangke hata Gorik. Tung sude do tahe naeng dihamonanghon Barita na Uli na pinasahat ni si Paulus. Jala utangna do i di roha ni si Paulus. Barita na uli na pinasahat ni si Paulus. Barita na uli nang zending ndang marbatas i holan tu sadasada bangso manang Bahasa. Sude do  naeng paluaon ni Barita na uli i.

5.     Ay.16-17 dibahen si Paulus do sada pengakuan na luar biasa taringot tu Barita na uli i. Didok: “Ndang huhailahon Barita na Uli i”, lapatanna molo tung adong pe na maila disi anggo si Paulus ndang maila. Nunga ditanda ibana i, ai hagogoon ni Debata do i. Songon dinamit ni Debata do i na boi manguba saluhutna. Ndang adong na mabalgahu manang mapirhu na so boi digarar ibana. Na boi paluahon angka na naeng mago sian saluhut bangso, Jahudi manang gorik. Dibagasan evangelium i do dipapatar hatigoran ni Debata. Molo so mar-evangelium hita, ndang jumpang hita hatigoran ni Debata. Jala ndang taboto aha lapatan ni haporseaon. Ai hatigoran ni Debata sian haporseaon tu haporseaon do i. Ndang tarsirang haporseaon sian hatigoran ni Debata. Na mangolu do partigor i ala ni haporseaonna. Godang do na manggoari dirina partigor, alai ndang na hinorhon ni haporseaon, ndang mangolu na songon i. Digoari halak Siboto surat dohot Parise do dirina partigor Alani patik, alai ndang na sian haporseaon, ndang mangolu i. Asa ndada ulaon alai haporseaon do. On do na nidok ni si Luther “Sola Fide”, lapatanna: haporseaon sambing do ! Alai disi dijaha ibana Rom 1: 17 on na mandok : “iustus ex fide vivet” (partigor hinorhon ni haporseaon mangolu do) manigor tangkas ma diantusi asing ni hatigoran hinorhon ni ulaon sian na hinorhon ni haporseaon. Dison ma naeng patuduhonon ni surat on asing ni patik sian haporseaon hinorhon ni Evangelium i. Barita na uli, hatigoran dohot haporseaon ndang na tarsirang i di bagasan ngolu ni halak Kristen. Molo naeng tandaonta do hatigoran ni Debata ingkon tajangkon do Barita na Uli, molo naeng marhaporseaon do hita ingkon marhitehite Barita na uli do (Rom 10:14). Antong tajangkon ma Barita na uli i, unang tahailahon, ai hangoluan do i. Amen.

 

Jamita Epistel Minggu XX Dung Trinitatis – 2 Nopember 2025

Ditangihon Debata Do Tangiang Ni Naposona (Tuhan Mendengar Seruan Hamba-Nya) Jakobus 5: 12 – 18   a)      Huria ni Tuhanta na hi...