Senin, 08 September 2025

Jamita Evangelium Minggu XIII Dung Trinitatis – 14 September 2025

Las Ni Roha Di Hamumulak Ni Anak Na Mago

(Sukacita Atas Kembalinya Anak Yang Hilang)

Lukas 15: 11 – 32  

 

1.     Huria ni Tuhanta na hinaholongan dibagasan Jesus Kristus, na marumpama do Jesus laho mangadopi angka Parise dohot Sibotosurat, na marungutungut ala ro angka sijalobeo dohot halak sipardosa solhot laho manangihon Hata ni Jesus (ay.1). Pola didok: “Dijangkon on do angka pardosa, pola sapanganan Ibana dohot nasida” (ay.2). Dung I dipaboa Jesus ma umpama taringot tu brubiru na lilu (ay.4-7), dohot taringot tu hupang na so tarida (ay.8-10). Marudut ma muse tu umpama taringot tu anak na mago (ay.11-32) ima turpuk on. Sude umpama I patuduhon songon dia sikap ni Tuhan Debata tu angka jolma sipardosa. Di turpuk on dipatuduhon Jesus do ise do angka umat baru dohot anggotana di Harajaon ni Debata. Ai di harajaon Banuaginjang I na parsidohot do Debata sandiri mangatur parngoluon ni hajolmaon dohot manontuhon angka ise parsidohot  tu harajaonNa. Di umpama ni Jesus taringot tu anak na mago na di turpuk on, tangkas do diondolhon hinaringkot ni respon ni jolma I molo “masuk tu harajaon ni Debata.” Di parmulaan ni Evangelium Markus pokok utama ni pod ani Jesus ima “pauba hamu ma rohamuna, jala haporseai hamu ma barit ana uli i!” (Mark.1:15). Dung I diumpama ni Jesus di turpuk on ima mangondolhon hinaringkot ni na paubahon roha laho masuk gabe ruas ni Debata. Ai di turpuk on, ndada holan mangondolhon kebaikan dohot kemurahan ni sada ama I, alai diondolhon do ringkotna anak sianggian I menyadari haotoonna jala rade manguba cara hidupna.

2.     Jamita paubahon roha memang jotjjot do ndang palashon roha ni na umbegesa, ala ingkon ongkuan do hasalaan. Marlapatan disi, nunga kehilangan muka hita jala mangokui haroaonta secara moral. Alai tangkas do dipatorang Jesus; halak na so rade manjalo keadaan I, ima halak na so hea marparsaoran na mangolu dohot Debata. Taingot tangiang ni halak Parise dohot SIjalobeo na di Bagasjoro (Luk.18: 9-14). Molo tauji mamereng umpama ni Jesus on sian marragam sudut, ndada holan naeng menyadarkan angka Parise dohot Sibotosurat, na merasa sok suci, lebih benar dan yang diterima di hadapan Allah, alai dapot taida do songon rimpunan isi ni perumpamaan ni Jesus di turpuk jamita on; ima:

Ø  Debata Ama na parholong roha situtu, ai na marholong n iroha do Ama I tu AnakNa na lintun manadinghon Ibana, dung muba roha ni anakNa I jala ro mandapothon Ibana. DIhaholongi Debata do nang anakNa na tongtong di lambungNa, na tangkang jala sombong, ai didok do dirina na tama haholongan ni Amana. Molo mulak angka sipardosa tu hatigoran dohot tu hasintongan, las situtu do roha ni Debata dohot roha ni Jesus Kristus manjangkon nasida.

Ø  Sada ama dua anakNa; ro anak sianggian mangido harta warisan manang panjaean sian Amana. Dung I diboan ma I tu pangarantoan jala dipasuda sude, dipansuasaehon paolooloi hoisapna (ay.30). Hape masa do haleon potir di pangarantoanna I, gabe rapar ma ibana so mangan. Dilului karejo alai disuru ma ibana marmahan babi, pola gabe sipanganon ni babi I dipangan ibana. Di tingki I songon kacang Panjang do I na margoar “roti Johannes”, boi do I panganon ni jolma, alai di tingki hapogoson dohot hadangolon do. Jala adong do mandok; molo nunga sanga dipangan halak Israel sipanganon “Chamba” ima tanda naung sadar jala mulak tumanda dirina sandiri. SOngon anak na mago I, sadar ma ibana (ay.17) jala mulak tu Amana.

Ø  Dung ditanda dirina, ditopoti muse ma dosana. Hape Amana I pe naung manghirim hian do di haroro ni anakna i. Ai dung ro (ay.20), asi ma Rohana marnida ibana, hatop ma ditomu, dihaol jala diumma. I ma patuduhon na rade do Aman I manjalo hasesaan ni dosa ni anakna i. DIpatupa muse do pest ana balga, jala dilehon ulos, songon tanda penghormatan, dilehon tintin songon tanda hajongjonganna, kedudukanna na tongtong timbo di jolo ni amana i. Dung I dilehon muse sipatu patuduhon naung jolma na Merdeka ibana ndang jolma hatoban be. Sude I sahat tu ibana ala na sadar ibana jala rade paubahon roha huhut manopoti dosana.

Ø  Ia anak Siahaan na hot tinggal di jol oni amana, gabe muruk do. AU do na tongtong di huta mangurupi ho diulaonmu, satia tu nasa podam, so adong art ana hupasuda, so hea dibahen ho songon I tu ahu, ninna mangapian manang mangiburu tu pambahenan ni amana I tu angina i. DIapoi amana do ibana didok ; “Anaha, tongtong do ho rap dohot ahu jala di ho do sasude na di ahu I” (ay.31). Gabe sadar ma muse ibana jala mandohoti pesta i.

3.     Molo tapaihutihut proses hamubaon ni anak na mago I, pinomat adong ma opat siparsiajaranta disi, ima:

ü  Sadar do anak na mago I didosana. Kesadaranna diboto “magona” disadari hahurangan na niulana. On do tahap na parjolo di sada halak molo naeng muba Rohana. SOmalna do na tuatua mandok: “Ee…tung so ditanda ho do magom..”. Halak na so tumanda magona ndang tagamon olo muba. Anak na mago I sasdar, ditanda magona, ima “mahiandu”, “marmahan babi”, langkat indahan ni babi pe ndang tarbahensa mangallang” (ay.15-16).

ü  Imajinasi, dibayangkon ibana keadaan andorang so mardosa ibana (mansuasaehon artana) dohot dibayangkon hasonangan molo mulak ibana muse tu natorasna. “torop digaji damang” (ay.17). Molo so hea do sasahalak merenungkan, membayangkan na dumenggan sian keadaan masa kini ni ngoluna, maol do ibana manguba manang paimbaruhon ngoluna.

ü  Keputusan, dibuat anak na mago I do haputusan tu dirina sandiri “Hehe ma ahu” (ay.18). Dipingkiri ibana aha sidohononna, aha alusna. Ima menyerah tu amana jala patuduhon panolsolion ni Rohana. Jadi ndang h olan hata, alai dihatahon dung I diulahon muse na nihatahonna.

ü  Proaktif; anak na mago I ndang lalap ibana manolsoli sambaing di dosana. Ndang madabu ibana tu pandelean. Alai hehe ibana, mulak tu dalan na sintong. Mulak sian parjalangan tumadingkon nasa dosa. Adong halak na reaktif, gabe mangalo natorasna do ibana. Adong na so parduli di sidangolonna, gabe “minum tuak, minuman keras” do panombosanna. Anggo anak na mago I proaktif do ibana.

4.     Huria ni Tuhanta, sian turpuk evangelium on, na gabe sipahusorhusoron ni rohanta ima:

Ø  Parjolo, ise na mananda dirina marhite na paubahon roha, mulak marhaburjuon di ngolu ha-kristenon I, di ibana do holong n iroha ni Debata Ama i. Nian, ingkon tongtong do hhita di ganup tingki paubahon roha. Ai saleleng di portibi on dope hhita tongtong do sai tarela hita tu hisap n iroha, songon anak na mago i. Ai sai taingini do na uli, lomo do rohanta mandai na tabo, menikmati na sonang. Jadi naeng do tongtong sai paubahon roha hita, asaa sai imbaru tongtong rohanta, dung I mangolu ma hita di roha partondion, ndang di roha portibi on. Na mangolu di roha partondion ima na mangulahon na hinalomohon ni Tuhan I, na mangaradoti patikNa na mangulahon nidok ni HataNa, dung I mangolu ma di bagasan Tuhan i.

Ø  Di tingki parpudi on adong do anak na menganggap jala manuntut hak, na mandok tanggungjawab ni natorasna do ibana, jadi nasa pangidoanna pe ingkon oloan ni natorasna. Pola adong na loja jala maheu di ngoluna ala paolooloi anakhonna i. Di umpama ni Jesus di turpuk on memang, dilehon do kebebasan tu anakhonna I, diloas laho mangaranto, dilehon arta panjambaranna. Alai na mago do anakna I molo dao sian amana, molo dioloi hisaphisap ni Rohana, ndang ditangihon pod ani amana. Jala dipaimaima mana I do kesadaran ni anakna i. “Loas ma dakdanak I menemukan dirina sandiri”, menyadari ise ibana jala siala kesadaran I ma ibana maju, lam berkembang. Boi do adong songon I sikap natuatua tingki on tu anakhonna. Dilehon tu anakna kebebasan. Ndang ola sai ditiroi jam belajarna di jabu, ndang pola disleidiki beha ibana di parsikolaan. Dao do ibana sian jol oni natorasna anang ndang sajabu. Jala digohi natoras do saluhutna kebutuhanna di jabu dohot di sikola. Alai sotung dipansuasaehon kebebasan manang holong na nilehon ni natorasna i. Sai diparsintahhon natorasna do asa jolma na marguna angka anakhonna. SOngon na nidok ni Johan Wolfgang ; “nasa jolma na mangolu na so marguna, ima naung mate na so tingkina”. Patudos tu ay.24.

Ø  Napaduahon, na sintong do Debata di nasa pambahenanNa. Tapadao ma dirinta sian kecemburuan na palobihu. Di umpama on manuntut do anak sihahaan I tu pambahenan ni amana tu sianggian i. Diida ibana malobihu do pambahenan ni amana tu sianggian I sian tu ibana sandiri. Alai na taida di umpama I nang ibana pe dianju jala dihaholongi Amana I do gabe sude nasida marlas n iroha. Kecemburuan boi do tupa masa songon I di ngolunta. Kecemburuan  ni na marhahaanggi gabe masa na saling menuntut hak asa dos dohot abang-adekna. Kecemburuan sosial ala merasa tidak adil, ndang lengkap jala cukup di ibana songon na di donganna. Nang pe sasintongna di ngolu ni halak siihuthon Kristus soal kedua do arta portibi on. Ngolu ni na porsea jala mangulahon lomo n iroha ni Tuhan I do ianggo na parjolo jala na utama. Kecemburuan boi do menimbulkan malapetaka, mambahen mago hhita. Kecemburuan boi do menimbulkan pemberontakan, perlawanan, perkelahian. Alai dihaholongi Debata do nang na di bagasan kecemburuan i. Asa ma muba Rohana dohot do ibana mandaii holong ni Tuhan i. na marhamubaon n iroha na paimbaruhon diri di jolo ni Debata, I do angka na manjalo pasupasuNa. Amen.

 

Jamita Evangelium Minggu XIII Dung Trinitatis – 14 September 2025

Las Ni Roha Di Hamumulak Ni Anak Na Mago (Sukacita Atas Kembalinya Anak Yang Hilang) Lukas 15: 11 – 32     1.      Huria ni Tuhant...